پرورش سیکاس یا نخل مقوایی
سیکاس درخت یا درختچه‌ای پیازدار با ساقه ضخیم می‌باشد که دارای جنس‌های متنوعی است. سیکاس را هم به عنوان درختچه زینتی در باغچه و هم به عنوان گیاه آپارتمانی و در گلدان می‌توان پرورش داد. سیکاس را می‌توان از طریق پاجوش، قلمه و یا بذر تکثیر کرد. سیکاس گیاهی مقاوم بوده و عموماً به مراقبت زیادی احتیاج ندارد.
فهرست محتوا این مقاله
مقدمه
سیکاس (Zamia furfuracea) با وجود نام رایج آن، درخت نخل نیست. نام آن از عادت رشد آن گرفته شده است که شبیه به نخل است. نخل مقوایی مانند نخل برگ‌های پهن (برگ‌هایی که از برگچه‌های کوچک زیادی در دو طرف ساقه تشکیل شده‌اند) دارد. برگچه‌ها به رنگ سبز روشن و بیضی‌شکل هستند و کمی حالت کرکی شبیه به مقوا دارند. این گیاه عموماً کوتاه و عریض است و دارای تنه‌ای ضخیم و تا حدی زیرزمینی است. سرعت رشد آن کند است و بهتر است در بهار کشت شود. خارج از مناطق رشد گرمسیری آن، معمولاً به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می‌شود.
مراقبت از سیکاس
سیکاس ها گیاهانی مقاوم هستند و عموماً به مراقبت زیادی احتیاج ندارد. کلید رشد موفقیت‌آمیز آن‌ها این است که آن‌ها را در خاک خوب زهکشی شده کشت کنید و به آن‌ها نور خورشید زیادی (به ویژه در فصل رشد و هنگامی‌که گیاه جوان است) بدهید. علاوه بر این، هر زمان که خاک خشک شد، باید آن‌ها را آبیاری کنید و دو بار در سال آن‌ها را با کودهای متعادل تغذیه کنید.
این گیاهان از نظر آفات یا بیماری‌ها مشکل اساسی ندارند. با این حال، آبیاری بیش‌ازحد و اجازه جمع‌آوری آب روی شاخ و برگ گیاه می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های قارچی شود؛ بنابراین مطمئن شوید که فقط خاک اطراف پایه گیاه را آبیاری می‌کنید. هرس منظم سیکاس ضروری نیست، اما می‌توانید برگ‌های مرده، بیمار یا آسیب دیده را در هنگام به وجود آمدن هرس کنید.
نور
نخل‌های مقوایی در زیر نور کامل آفتاب بهترین رشد را دارند، به این معنی که این گیاهان در بیشتر روزها به حداقل شش ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارند. در محیط داخلی و آپارتمان، گیاهان خود را در کنار نورگیرترین پنجره خود قرار دهید و گلدان را به‌طور منظم بچرخانید و مطمئن شوید که همه قسمت‌های گیاه از نور یکنواخت برخوردار می‌شوند. در غیر این صورت نخل مقوایی شروع به رشد نامتقارن می‌کند.
خاک
این گیاهان می‌توانند انواع مختلفی از خاک را تا زمانی که زهکشی خوبی داشته باشند، تحمل کنند. یک خاک سبک و شنی با PH کمی اسیدی بهترین حالت را برای رشد سیکاس دارد. نخل‌های مقوایی در ظروف کشت و در مخلوطی از خاک گلدان که برای کاکتوس‌ها و نخل‌ها ساخته شده است به خوبی رشد می‌کنند.
آبیاری
سیکاس به آب زیادی احتیاج ندارد و فقط مقدار متوسطی آب برای نخل مقوایی مورد نیاز است. آبیاری بیش‌ازحد می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه‌های آن شود. از بهار تا پاییز، هر زمان که یک اینچ بالای خاک خشک شد، گیاهانتان را آبیاری کنید؛ اما در طول زمستان، آبیاری را تقریباً به ۲/۱ این مقدار کاهش دهید.
دما و رطوبت محیط
نخل‌های مقوایی گیاهانی نسبتاً مقاوم هستند. آن‌ها می‌توانند گرما را تحمل کنند، اما دمای سرد و یخبندان می‌تواند به آن‌ها آسیب برساند یا آن‌ها را بکشد. آن‌ها در دمای ۶۰ تا ۷۵ درجه فارنهایت به خوبی رشد می‌کنند و رطوبت کم محیط را به رطوبت متوسط ترجیح می‌دهند.
کود دهی
جهت تغذیه سالی دو بار گیاه خود را با کودهای آهسته رهش کود دهی کنید. جهت شاداب بودن سیکاس یک برنامه کودی باید در ابتدای بهار و دیگری در ابتدای پاییز باشد.
کاشت و تعویض گلدان سیکاس
رشد نخل‌های مقوایی از بذر بسیار دشوار است، بنابراین توصیه می‌شود یک پاجوش را برای کشت در گلدان جدید انتخاب کنید. یک گلدان محکم با سوراخ‌های زهکشی فراوان انتخاب کنید که اندازه آن کمی بزرگ‌تر از توپ ریشه گیاه شما باشد و سیکاس را در خاک گلدان با کیفیت بکارید.
این گیاه جابه‌جایی و مختل شدن ریشه‌هایش را دوست ندارد، بنابراین فقط زمانی که ریشه‌ها از ظرف بزرگ‌تر شده و از آن بیرون زده‌اند گلدان آن را به آرامی عوض کنید. سیکاس معمولاً هر دو تا سه سال یک‌بار و تا زمانی که گیاه به حداکثر اندازه خود برسد احتیاج به تعویض گلدان دارد. جهت تعویض گلدان یک گلدان با اندازه مناسب را انتخاب کنید، نخل مقوایی را به آرامی از گلدان قدیمی آن بردارید و آن را با مخلوط گلدان تازه در همان عمق قبلی در گلدان جدید بکارید.
انواع سیکاس
نخل مقوایی تنها یکی از بیش از ۵۰ گونه موجود در جنس Zamia است. بیشتر این‌گونه‌ها در محیط های گرمسیری رشد می‌کنند و بسیاری از آن‌ها دارای ویژگی‌های نخل مانند هستند. برخی از گونه‌های سیکاس عبارت‌اند از:
Zamia integrifolia: این‌گونه را می‌توان در جنوب شرقی ایالات‌متحده یافت و دارای برگ‌های سبز تیره است که در حدود ۴ پا از تنه امتداد دارد.
Zamia pseudoparasitica: این گونه به‌طورکلی در سطح گیاهان دیگر رشد می‌کند.
Zamia splendens: این‌گونه به خاطر برگ‌های قهوه‌ای مایل به قرمز براق مشهور است و نسبت به سایه تحمل خوبی دارد.
Zamia decumbens: این‌گونه غیرمعمول دارای تنه‌هایی است که به‌جای اینکه به صورت عمودی رشد کنند، در امتداد زمین و به صورت افقی رشد می‌کند.
جمع‌بندی
سیکاسها از گل‌های آپارتمانی پر طرفدار و گیاهانی نسبتاً مقاوم هستند. آن‌ها می‌توانند گرما را تحمل کنند، اما دمای سرد و یخبندان می‌تواند به آن‌ها آسیب برساند یا آن‌ها را بکشد. کلید رشد موفقیت‌آمیز آن‌ها این است که آن‌ها را در خاک خوب زهکشی شده کشت کنید و به آن‌ها نور خورشید زیادی (به ویژه در فصل رشد و هنگامی‌که گیاه جوان است) بدهید. سیکاس به آب زیادی احتیاج ندارد. جهت تغذیه سالی دو بار گیاه خود را با کودهای آهسته رهش کود دهی کنید. رشد سیکاس از بذر بسیار دشوار است، بنابراین توصیه می‌شود یک پاجوش را برای کشت در گلدان جدید انتخاب کنید. سیکاس معمولاً هر دو تا سه سال یک‌بار و تا زمانی که گیاه به حداکثر اندازه خود برسد احتیاج به تعویض گلدان دارد.