پرورش مریم‌گلی

مقدمه

مریم‌گلی (Salvia officinalis) یکی از ساده‌ترین گیاهان چندساله برای کشت و پرورش است. لقب officinalis به گیاهانی داده می‌شود که ارزش دارویی یا آشپزی ثابتی دارند. نام­های رایج آن شامل مریم‌گلی آشپزی، مریم‌گلی معمولی یا مریم‌گلی باغی است. مریم‌گلی دارای برگ‌های کرکی سبز خاکستری، معطر و بیضی‌شکل است که حدود ۴ اینچ طول دارند. برگ‌ها معمولاً به صورت تازه یا خشک در آشپزی استفاده می‌شود. خوشه‌های گل آبی-بنفش مریم‌گلی در تابستان ظاهر می‌شوند. مریم‌گلی را می‌توان در بهار یا پاییز کاشت و سرعت رشد آن متوسط ​​است.

مشخصات کلی گیاه

نام­های رایج: مریم‌گلی، مریم‌گلی معمولی، مریم‌گلی آشپزی، مریم‌گلی باغی

نام گیاه‌شناسی: Salvia officinalis

خانواده Lamiaceae

نوع گیاه: دارویی، چندساله

اندازه گیاهان بالغ: ۲-۲.۵ فوت ارتفاع، ۲-۳ فوت عرض

نیاز قرار گرفتن در معرض نور: آفتاب کامل

نوع خاک: لومی، شنی، زهکشی خوب

pH خاک اسیدی، خنثی (۷-۶)

زمان شکوفایی: تابستان

منطقه بومی: مدیترانه

نحوه کاشت مریم‌گلی

زمان کاشت

مریم‌گلی را در هوای معتدل بهار یا پاییز کشت کنید. کاشت بذر را می‌توانید یک تا دو هفته قبل از آخرین تاریخ یخبندان بهاره منطقه خود در گلخانه شروع کنید و پس از پایان تهدید یخبندان نشاها را به زمین اصلی انتقال دهید.

انتخاب محل کاشت

محل کاشت مریم‌گلی باید خاکی با زهکشی خوب داشته باشد و نور زیادی دریافت کند. اگر در باغ خود مکان مناسبی جهت کشت آن ندارید، انتخاب رشد کانتینری (در ظروف کشت) یک گزینه مناسب است.

نکته: از کاشت مریم‌گلی همراه با خیار خودداری کنید، زیرا عطر مریم‌گلی می‌تواند طعم خیار را تحت تأثیر قرار دهد.

فاصله و عمق کاشت

بذرها را به آرامی با کمی خاک بپوشانید و نشاها را در همان عمقی که در ظرف نشا بودند قرار دهید. گیاهان مریم‌گلی را در فاصله ۴۵ تا ۶۰ سانتیمتری (۱.۵ تا ۲ فوتی) از هم کشت کنید.

مراقبت‌های پس از کاشت

نور

مریم‌گلی جهت بهترین عطر و بو، به حداقل ۶ ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارد. بااین‌حال، در هوای خیلی گرم مریم‌گلی احتمالاً سایه بعدازظهر را ترجیح می‌دهد.

خاک

مریم‌گلی خاک شنی یا لومی با زهکشی خوب را دوست دارد. خاک مرطوب می‌تواند باعث پوسیدگی و مرگ گیاه شود. pH خاک کمی اسیدی تا خنثی (۷-۶) مناسب‌ترین pH برای کشت مریم‌گلی است.

آبیاری

مریم‌گلی به رطوبت متوسطی نیاز دارد، اما نسبت به خشکی نیز کمی مقاوم است. خاک را به‌طور مساوی مرطوب نگه دارید اما گیاهان جوان را هرگز غرقاب نکنید. زمانی که ۱ تا ۲ اینچ بالای خاک خشک شد، گیاهان مستقر را آبیاری کنید. از خیس شدن برگ‌ها هنگام آبیاری خودداری کنید، زیرا می‌تواند باعث شیوع بیماری سفیدک در آن‌ها شود.

دما و رطوبت

مریم‌گلی معمولی نسبت به گونه‌های زینتی‌تر مانند مریم‌گلی طلایی، بنفش و سه رنگ کمی مقاوم‌تر است. گیاهان مستقرشده می‌توانند مقداری یخبندان را تحمل کنند، اما دمای بین ۱۵.۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد بهترین دما برای رشد مریم‌گلی است. مریم‌گلی سطح رطوبت متوسط هوا را دوست دارد. در مناطق با رطوبت بالا، مطمئن شوید که جریان هوای کافی در اطراف گیاهان وجود دارد تا از رشد بیماری‌های قارچی مانند سفیدک جلوگیری شود.

کود دهی

گیاهان مریم‌گلی تغذیه‌کننده‌های سنگینی نیستند و کود دهی زیاد آن می‌تواند باعث عطروطعم ضعیف‌تر آن شود. در فصل بهار می‌توانید از کودهای آلی استفاده کنید یا به سادگی مقداری کمپوست را با خاک آن مخلوط کنید.

گرده‌افشانی

مریم‌گلی عمدتاً توسط زنبورها و پروانه‌ها گرده‌افشانی می‌شود و در جذب این حشرات مفید به باغ عالی است.

انواع مریم‌گلی

انواع مختلفی از مریم‌گلی وجود دارد که از نظر ظاهر و کاربرد متفاوت هستند، برخی از آن‌ها عمدتاً برای اهداف آشپزی و برخی دیگر برای ارزش زینتی نگهداری می‌شوند. آن‌ها عبارت‌اند از:

Tricolor’: این رقم به بزرگی گونه اصلی نمی‌رسد؛ اما برگ‌های سبز، سفید و صورتی/بنفش آن را برای مصارف تزئینی و آشپزی باارزش می‌کند.

‘Purpurascens’: این واریته دارای برگ‌های جوان بنفش تیره است که وقتی بالغ می‌شوند به رنگ شرابی در می‌آیند.

“اوریا” این گیاه فشرده با برگ‌های زرد نرم و گل‌های بنفش است. به مریم‌گلی طلایی نیز معروف است و اغلب در آشپزی استفاده می‌شود.

مریم‌گلی در مقایسه با مرزنجوش

مریم‌گلی و مرزنجوش هر دو از خانواده نعناع هستند؛ و مرزنجوش طعمی بسیار مشابه مریم‌گلی اما ملایم‌تر دارد. بااین‌حال، این گیاهان از نظر ظاهری کاملاً با هم متفاوت هستند. درحالی‌که برگ‌های مریم‌گلی به‌طور متوسط حدود ۴ اینچ طول دارند، برگ‌های مرزنجوش تنها حدود نیم اینچ طول دارند. برگ‌های مرزنجوش بر خلاف بافت کرکی مریم‌گلی صاف هستند.

برداشت مریم‌گلی

برگ‌های مریم‌گلی حدود ۷۵ روز پس از کاشت بذر قابل برداشت هستند. در سال اول کاشت گیاه مریم‌گلی، سعی کنید کمترین برداشت را داشته باشید تا گیاه بتواند روی استقرار خود تمرکز کند. برای بهترین عطروطعم، برگ‌ها را قبل از گلدهی گیاه برداشت کنید. برداشت را حدود دو ماه قبل از اولین یخبندان پاییزی پیش‌بینی شده متوقف کنید تا قسمت‌های تازه رشد کرده گیاه بر اثر سرما از بین نرود.

در صورت نیاز می‌توانید برگ‌ها را با دست جداگانه برداشت کنید یا شاخه‌ها را با قیچی کوتاه کنید. بیش از یک‌سوم گیاه را در یک زمان برداشت نکنید. سعی کنید برگ‌ها را بلافاصله پس از برداشت شدن استفاده کنید یا آن‌ها را برای استفاده بعدی خشک کنید. برگ‌های تازه را می‌توان به مدت دو تا سه روز در یخچال در کیسه پلاستیکی نگهداری کرد. شاخه‌ها را با آویزان کردن آن‌ها به صورت وارونه در مکانی خنک، تاریک و دارای تهویه مناسب خشک کنید. هنگامی‌که برگ‌ها شکننده شدند، آن‌ها را از ساقه جدا کنید و در ظرف دربسته نگهداری کنید. اگر برگ‌ها را خشک کنید و در صورت نیاز آن‌ها را خرد کنید، عطر آن شدیدتر می‌شود.

پرورش مریم‌گلی در گلدان

اگر خاک یا شرایط نوری مناسب در باغ ندارید، کاشت مریم‌گلی در گلدان و ظروف کشت نیز امکان‌پذیر است. برای اطمینان از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به‌راحتی می‌توانید گلدان‌ها را در صورت نیاز جابه‌جا کنید. ظرفی با عمق حداقل ۸ اینچ با عرض مشابه بهترین ظرف جهت کشت مریم‌گلی است. گلدان سفالی یا رسی بدون لعاب برای کاشت مناسب است زیرا باعث می‌شود رطوبت اضافی خاک از طریق دیواره‌های آن تبخیر شود. همچنین گلدان باید دارای سوراخ‌های زهکشی مناسب باشد.

هرس

ساقه گیاهان مریم‌گلی تمایل به چوبی شدن دارند و در طول سال‌ها برگ‌های آن عطر کمتری تولید می‌کنند. هرس می‌تواند به مبارزه با این امر کمک کند. با شروع رشد در بهار، قدیمی‌ترین ساقه‌های چوبی را هرس کنید تا رشد شاخه‌های جدید را تشویق کنید؛ اما حتی با این هرس، گیاهان مریم‌گلی معمولاً در حدود پنج سال بعد از کاشت بیش‌ازحد چوبی می‌شوند و برای برداشت با کیفیت بهتر باید با گیاهان جدید جایگزین شوند.

تکثیر مریم‌گلی

مریم‌گلی را می‌توان از طریق قلمه‌های ساقه تکثیر کرد. این نه‌تنها یک راه ارزان برای ایجاد گیاهان بیشتر است، بلکه روشی آسان برای تکثیر است و از چوبی شدن بیش‌ازحد گیاهان مستقر نیز جلوگیری می‌کند. بهترین زمان برای قلمه زدن در بهار که رشد فعال گیاه شروع می‌شود است

۴ تا ۶ اینچ از یک ساقه جوان (به جای ساقه قدیمی و چوبی) را جدا کنید.

شاخ و برگ‌های نیمه پایینی و همچنین هرگونه گل و جوانه را از روی قلمه گرفته شده حذف کنید

انتهای بریده شده ساقه را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کنید.

انتهای بریده شده ساقه را در یک ظرف کوچک متشکل از ترکیب گلدان مرطوب و بدون خاک بکارید.

ظرف را در نور روشن و غیرمستقیم قرار دهید و خاک را دائماً مرطوب (اما نه بیش‌ازحد خیس) نگه دارید.

منتظر رشد جوانه جدید روی ساقه باشید. به آرامی ساقه را از مخلوط گلدان بالا بکشید؛ اگر احساس مقاومت کردید، متوجه می‌شوید که قلمه شما ریشه‌دار شده و می‌توان آن را به باغچه یا ظرف کشت اصلی انتقال داد.

تکثیر مریم‌گلی از طریق بذر

کشت مریم‌گلی از طریق بذر، درسی برای صبر است. بذرها را فقط در عمق ۸/۱ اینچ در خاک مرطوب باغچه یا خاک مخصوص نشا بکارید. خاک را کمی مرطوب (اما نه بیش‌ازحد خیس) نگه دارید. ممکن است جوانه‌زنی بذر مریم‌گلی تا شش هفته طول بکشد.

تعویض گلدان مریم‌گلی

هنگام کاشت مریم‌گلی، از مخلوط گلدان با زهکشی خوب استفاده کنید. بسته به اندازه ظرفی که با آن شروع می‌کنید، ممکن است مجبور نباشید دوباره گلدان را عوض کنید؛ اما اگر ریشه‌هایی در حال رشد از سوراخ‌های زهکش را مشاهده کردید، گیاه خود را به یک گلدان کمی بزرگ‌تر انتقال دهید. گیاه را به آرامی از گلدان قبلی خارج کنید و در گلدان جدید در همان عمق قرار دهید و اطراف آن را با مخلوط گلدان تازه پر کنید. سپس برای ته‌نشین شدن خاک گلدان جدید را آبیاری کنید.

زمستان گذرانی مریم‌گلی

برای محافظت از گیاهان مریم‌گلی در زمستان، به آرامی اطراف آن‌ها را مالچ کشی کنید. همچنین، مطمئن شوید که آن‌ها در مسیر بادهای تند نیستند. ظروف کشت را می‌توانید به داخل خانه بیاورید و آن‌ها را در کنار نورگیرترین پنجره خانه قرار دهید.

آفات و بیماری‌های رایج مریم‌گلی

مریم‌گلی از نظر آفات و بیماری‌ها معمولاً بدون دردسر است اما در خاکی که خیلی مرطوب است و زهکش مناسبی ندارد ممکن است پوسیدگی ریشه رخ دهد. در شرایط مرطوب نیز سفیدک پودری می‌تواند روی گیاه ایجاد شود، اما اطمینان از وجود گردش هوای خوب در اطراف گیاهان می‌تواند به جلوگیری از این امر کمک کند. آفات رایج باغ ازجمله مگس‌های سفید، شته‌ها و کنه‌های عنکبوتی نیز ممکن است روی گیاهان تأثیر بگذارند. برای مبارزه با این آفات از صابون‌های حشره‌کش ارگانیک استفاده کنید.

سؤالات متداول

آیا مریم‌گلی به‌راحتی رشد می‌کند؟

مریم‌گلی گیاهی است که تا زمانی که نور کافی خورشید و خاک با زهکشی مناسب داشته باشد به‌راحتی رشد می‌کند.

چه مدت طول می‌کشد تا مریم‌گلی رشد کند؟

برگ‌های مریم‌گلی معمولاً در حدود ۷۵ روز پس از کاشت قابل برداشت هستند، اما ایده‌آل آن است که در سال اول رشد گیاه حداقل برداشت انجام شود.

آیا مریم‌گلی هرسال قابل برداشت است؟

مریم‌گلی گیاهی چندساله است که هرسال می‌توان از آن برداشت کرد، اما در خارج از مناطق رویش خود می‌توان آن را به صورت یک‌ساله در داخل خانه پرورش داد.

جمع‌بندی

مریم‌گلی باید در خاکی با زهکشی خوب و آفتاب کامل کاشته شود. مریم‌گلی خاک بیش‌ازحد خیس را تحمل نمی‌کند. برای رشد بهتر مریم‌گلی، دمای خاک باید بین ۱۵.۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد باشد. ساده‌ترین و بهترین راه برای کشت مریم‌گلی از طریق نشا است. می‌توانید دو هفته قبل از آخرین تاریخ یخبندان بذرها را در گلخانه بکارید و سپس با گرم شدن هوا آن‌ها را به مکان اصلی انتقال دهید. مریم‌گلی یک‌ساله و دوساله را بهتر است از طریق بذر تکثیر کرد، درحالی‌که مریم‌گلی چندساله بهتر است از قلمه ساقه تکثیر شود. برگ‌ها را در صورت نیاز و در مواقعی که نیاز دارید برداشت کنید و پس از گلدهی واریته های چندساله را هرس کنید تا چوبی نشوند.