چهار بررسی بهداشتی گیاهی که هر روز باید انجام دهید
هنگامیکه صحبت از حفظ سلامت گیاه میشود، عوامل متعددی در این امر نقش دارند. این عوامل میتواند به محیط اطراف گیاهان شما، مانند دما و رطوبت هوا، منطقه ریشه گیاهان شما مانند نوع خاک و شرایط محیط رشد و کیفیت آب، یا خود گیاهان، مانند آفات و بیماریها، مربوط باشد.
فهرست محتوا این مقاله
مقدمه
در نظر گرفتن و بررسی همه عواملی که در سلامت گیاهان شما نقش دارند، بسیار سخت به نظر میرسد، اما خوشبختانه، چند بررسی ساده مانند اندازهگیری PH و EC و دما وجود دارد که میتوانید هر روز انجام دهید تا مطمئن شوید که گیاهان شما در مسیر سلامت هستند. در این مقاله، هر یک از این بررسیها را با جزئیات بیشتر و همچنین مواردی که ممکن است لازم باشد به آنها توجه کنید، بررسی خواهیم کرد.
۱. یک بررسی بصری و ظاهری انجام دهید
بررسی ظاهری، سادهترین بررسی برای انجام دادن است، زیرا شما فقط باید از گیاهان خود بازدید کنید و به گیاهان خود نگاهی بیندازید تا علائم بیماری و کمبود یا آفات و… را مشاهده کنید. برای انجام این بررسی نیازی به تجهیزات تخصصی ندارید، اما مطمئن شوید که محل پرورش گیاهان هنگام بازدید بهخوبی روشن است. اگر میخواهید ظاهر گیاهان خود را در طول زمان مقایسه کنید، میتوانید در فواصل زمانی معین از آنها عکس بگیرید.
هنگام بازدید باید مراقب علائمی مانند زرد شدن برگها، لکههای قهوهای روی برگها، توقف رشد و … باشید. ممکن است دلایل زیادی برای این تغییرات ظاهری وجود داشته باشد، اما آنها نشانهای از این هستند که چیزی بر سلامت کلی گیاهان شما تأثیر میگذارد.
یکی از دلایل بالقوه علائمی مانند زرد شدن برگها، لکههای قهوهای و … میتواند کمبود یا سمیت مواد مغذی باشد. اگر به این موارد مشکوک هستید مقاله کمبودهای رایج مواد مغذی – و نحوه رفع آنها را بررسی کنید. به یاد داشته باشید: گیاه شما ممکن است همزمان از کمبود مواد مغذی یا سمیت های متعدد رنج ببرد.
تغییر شکل و تغییر رنگ برگها همچنین میتواند توسط حشرات آفت و بیماریها مانند کرمها، کنههای عنکبوتی، ویروس موزاییک یا کپک خاکستری و… ایجاد شود. بررسی ظاهری گیاهان به شما کمک میکند تا علائم دیگر این آفات و بیماریهای بالقوه مانند تخم یا آثار گزش و نیش حشرات را پیدا کنید تا بتوانید بر اساس آن مشکل را تشخیص داده و درمان کنید.
صرفنظر از علت هرگونه تغییر ظاهری، بررسی روزانه گیاهان شما اولین کاری است که باید شروع کنید تا بتوانید مشکلات احتمالی را قبل از اینکه در کل محصول شما ایجاد شوند، شناسایی و عیبیابی کنید.
همچنین باید خاک یا محلول هیدروپونیک خود را نیز بررسی کنید. برای خاک، آبیاری بیشازحد و کمآبی میتواند اثرات فاجعهباری داشته باشد، زیرا تغییر رنگ برگها میتواند به دلیل خاک خیلی مرطوب، خاک خیلی فشرده یا دارای زهکشی ضعیف باشد. به همین ترتیب، در یک محیط کشت هیدروپونیک، باید اطمینان حاصل کنید که گیاهان شما در فواصل بهینه به محلول غذایی خود دسترسی دارند.
PH محیط رشد گیاهان خود را بررسی کنید
pH که مخفف هیدروژن بالقوه است، یکی از پارامترهای اساسی سلامت گیاه در نظر گرفته میشود که آن را به یکی از مهمترین بررسیهایی که میتوانید بهصورت روزانه انجام دهید تبدیل میکند.
به زبان ساده، pH مقیاسی است که برای تعیین اسیدیته یا بازی بودن یک محلول یا ماده استفاده میشود. در محیط رشد (بسته به روش کشتی که استفاده میکنید) pH خاک یا محلول هیدروپونیک خود را اندازهگیری کنید.
pH خاک یا محلول هیدروپونیک شما نقش مهمی در جذب مواد مغذی دارد. برای اینکه مواد غذایی در دسترس گیاهان شما قرار گیرند باید محلول (محلول در آب) باشند. نه تنها این، بلکه هر یک از مواد مغذی دارای pH ترجیحی در محدودهای هستند که در آن محدوده در دسترس گیاهان شما قرار میگیرند. خارج از این محدوده PH، گیاهان شما نمیتوانند به این مواد مغذی دسترسی پیدا کنند که منجر به وضعیتی به نام قفل شدن یا بلوکه شدن مواد مغذی میشود.
برای جلوگیری از قفل شدن مواد مغذی، بیشتر پرورشدهندگان سعی میکنند محدودههای pH زیر را هدف قرار دهند که تضمین میکند گیاهان آنها به تمام مواد مغذی موردنیاز دسترسی دارند: محدوده pH 5.8-6.5 برای هیدروپونیک و محدوده pH 6.5-7 در ناحیه ریشه برای گیاهانی که در خاک رشد میکنند. همچنین گونههای گیاهی خاصی ممکن است ترجیحات خاص خود را داشته باشند، بهطوریکه برخی در محیط اسیدیتر یا قلیاییتر رشد میکنند؛ بنابراین ارزش دارد که در مورد محدوده pH ایده آل برای نوع محصول خود و همچنین روش رشد انتخابی خود تحقیق کنید.
تعدادی علائم ظاهری وجود دارد که میتوانید برای تعیین اینکه آیا گیاهان شما از pH نادرست رنج میبرند یا خیر، به آنها توجه کنید. اگر گیاهان شما در معرض محدوده pH نامناسبی قرار بگیرند، ممکن است در طول زمان به کمبود یا سمیت (بیشبود) مواد مغذی خاصی منجر شود. این علائم شامل لکههای زرد یا زرد شدن برگها، مرگ برگ، توقف رشد و سوختگی نوک برگ است.
شما میتوانید PH را با قلم pH یا PH سنج اندازهگیری کنید. همیشه به یاد داشته باشید که ابزار مناسب را برای روش رشد خود انتخاب کنید.
EC خود را اندازهگیری کنید
مانند pH، EC (رسانایی الکتریکی) یکی دیگر از اندازهگیریهای روزانه است که به شما کمک میکند اطمینان حاصل کنید که گیاهان شما همیشه سالم هستند. درحالیکه pH تضمین میکند که گیاهان شما به تمام مواد مغذی موردنیاز خود دسترسی دارند، EC به شما نشانی از مقدار کل مواد مغذی موجود برای گیاهان میدهد. به همین دلیل است که EC بهعنوان یکی دیگر از پارامترهای اساسی سلامت گیاه در نظر گرفته میشود.
هنگامیکه مواد مغذی در آب حل میشوند به یونها تقسیم میشوند و هر یک از آنها یک بار الکتریکی حمل میکنند که پتانسیل حرکت الکتریسیته را در آن محلول ایجاد میکند. هر چه محلول حاوی یونهای بیشتری باشد، بهتر میتواند الکتریسیته را هدایت کند – و میزان EC شما بالاتر خواهد بود!
درحالیکه یک واحد جهانی برای pH وجود دارد اما EC یک واحد جهانی ندارد. در عوض، چهار واحد رایج مختلف برای رسانایی الکتریکی وجود دارد، به همین دلیل بسیار مهم است که مطمئن شوید که رسانایی سنج شما و همچنین سازنده مواد مغذی شما از کدام واحد استفاده میکند.
مهم است که توجه داشته باشید که EC فقط یک ایده از مقدار کل مواد مغذی موجود را به شما میدهد و نمیتواند ترکیب مواد مغذی در یک محلول را نشان دهد.
مانند pH، گونههای مختلف گیاهی دارای محدوده EC ترجیحی هستند که در آن رشد میکنند. همچنین ممکن است گیاهان بسته به جایی که در چرخه رشد خود قرار دارند، به مواد مغذی متفاوتی نیاز داشته باشند. همیشه تحقیقات خود را انجام دهید تا مطمئن شوید که گیاهان شما مقدار مناسبی از مواد مغذی را دریافت میکنند.
اگر EC شما خیلی بالا باشد، ممکن است علائم سمیت مواد مغذی مانند نوک برگها و لبههای خمیده یا سوخته و همچنین رشد آهسته را مشاهده کنید. برای EC که خیلی کم است، میتوانید علائم ظاهری کمبود مواد مغذی، ازجمله تغییر رنگ برگ، بدشکل شدن برگها و نکروز را مشاهده کنید.
میتوانید EC را با استفاده از قلم EC یا EC متر اندازهگیری کنید. همیشه به یاد داشته باشید که ابزار مناسب را برای روش رشد خود انتخاب کنید.
دمای محیط ریشه را اندازهگیری کنید
ما در مورد اهمیت EC و pH صحبت کردهایم، اما در مورد دما چطور؟ متأسفانه، این پارامتر اغلب نادیده گرفته میشود، اما این یک پارامتر ضروری برای ردیابی سلامت گیاهان است.
در زمینه رشد، دما میتواند به دمای هوای اطراف گیاهان شما اشاره داشته باشد یا میتواند به دمای محلول غذایی یا آب آبیاری شما اشاره داشته باشد. برای این بررسی روزانه خاص، ما روی دمای ناحیه ریشه تمرکز میکنیم که میتواند بر جذب مواد مغذی و در نتیجه بر سلامت کلی گیاه شما تأثیر بگذارد.
دمای ناحیه ریشه میزان توانایی گیاهان شما در جذب مواد مغذی را تعیین میکند. اگر اجازه دهید دما کنترل نشده باقی بماند، این میتواند منجر به اثرات فاجعه باری شود. به همین دلیل مهم است که دمای محلول غذایی یا آب آبیاری خود را در حدود ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد (۶۵ تا ۷۲ درجه فارنهایت) نگه دارید تا از جذب بهینه مواد مغذی و آب اطمینان حاصل کنید.
علاوه بر این، دمای ناحیه ریشه نیز بر در دسترس بودن و حلالیت اکسیژن تأثیر دارد. اگر ناحیه ریشه خیلی گرم باشد، ممکن است ریشه گیاهان شما دچار کمبود اکسیژن شوند زیرا آب گرم نمیتواند اکسیژن محلول زیادی را در خود نگه دارد. همچنین اگر آب خیلی سرد باشد این میتواند به ریشههای گیاه شما شوک وارد کند، فرآیندهای متابولیک را آهسته کند و در نهایت منجر به توقف رشد شود.
خوشبختانه، اندازهگیری دمای ناحیه ریشه آسان است. بیشتر قلمها یا pH و EC سنجها دارای یک کاوشگر دمای داخلی هستند، به این معنی که هر بار که یکی از این پارامترها را اندازهگیری میکنید همزمان دمای ناحیه ریشه را نیز میتوانید اندازهگیری کنید.
تشخیص زودهنگام از آسیب طولانیمدت جلوگیری میکند
ناگفته نماند که این چهار بررسی سلامت روزانه بههیچوجه فهرستی جامع نیستند. حقیقت این است که هرچه مکان رشد شما پیچیدهتر باشد، باید بررسیهای بیشتری انجام دهید. این امر بهویژه در مورد سیستم محیط کنترلشده کشاورزی (CEA) صادق است، جایی که ممکن است لازم باشد مواردی مانند رطوبت، آبیاری و دمای محیط و ازجمله موارد دیگر را روزانه بررسی کنید. برخی از محصولات به رسیدگی بیشتری نیز نیاز دارند، بنابراین هنگام برنامهریزی برای پرورش محصولات، این نکته را در نظر داشته باشید.
بااینوجود، چهار بررسی ذکر شده در بالا باید توسط هر پرورش دهنده (صرفنظر از نوع محیط کشت و گونه گیاهی) انجام شود؛ و وقتی نوبت به مسائل بهداشتی گیاه میرسد، رفع مشکل احتمالی هر چه زودتر از آن آگاه شوید، آسانتر است. این از خطر آسیب طولانیمدت به گیاهان شما که میتواند بر عملکرد و کیفیت محصول تأثیر بگذارد جلوگیری میکند. با انجام این بررسیها هر روز، میتوانید هر مشکل بزرگی را در زمان وقوع سریعاً پیدا کرده و برطرف کنید.
جمعبندی
چند بررسی ساده وجود دارد که میتوانید هر روز انجام دهید تا مطمئن شوید که گیاهان شما در مسیر سلامت هستند. بررسی ظاهری، سادهترین بررسی برای انجام دادن است، زیرا شما فقط باید از گیاهان خود بازدید کنید و به گیاهان خود نگاهی بیندازید تا علائم بیماری و کمبود یا آفات و… را مشاهده کنید. pH یکی از پارامترهای اساسی سلامت گیاه در نظر گرفته میشود که آن را به یکی از مهمترین بررسیهایی که میتوانید بهصورت روزانه انجام دهید تبدیل میکند. EC (رسانایی الکتریکی) یکی دیگر از اندازهگیریهای روزانه است که به شما کمک میکند اطمینان حاصل کنید که گیاهان شما همیشه سالم هستند. دمای ناحیه ریشه میزان توانایی گیاهان شما در جذب مواد مغذی را تعیین میکند. اگر اجازه دهید دما کنترل نشده باقی بماند، این میتواند منجر به اثرات فاجعه باری شود. به همین دلیل مهم است که دمای محلول غذایی یا آب آبیاری خود را در حدود ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد (۶۵ تا ۷۲ درجه فارنهایت) نگه دارید تا از جذب بهینه مواد مغذی و آب اطمینان حاصل کنید.
واقعا مفید وعالی
ممنون از نگاه شما