EC و نقش آن در جذب مواد غذایی

مقدمه

همه گیاهان نیاز به دسترسی به مقدار مناسب غذا دارند، اما گیاهان تنها زمانی قادر به جذب مواد مغذی هستند که مواد به شکل یونی باشند. هنگامی‌که مواد مغذی در آب حل می‌شوند، به یون تقسیم می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، نیترات پتاسیم به یک یون پتاسیم و یک یون نیترات تقسیم می‌شود. هر یون حامل بار الکتریکی است که پتانسیل حرکت الکتریسیته را در یک محلول ایجاد می‌کند. هر چه محلول حاوی یون‌های بیشتری باشد، رسانای بهتری برای الکتریسیته است. از سوی دیگر، آب خالص چون حاوی یون نیست رسانای ضعیف الکتریسیته است.

EC مخفف رسانایی الکتریکی است و به‌عنوان معیاری از کل مواد غذای موجود برای گیاهان در نظر گرفته می‌شود. EC بر حسب میلی‌زیمنس بر سانتی‌متر اندازه‌گیری می‌شود، اما برخلاف pH، یک واحد جهانی برای اندازه‌گیری رسانایی الکتریکی وجود ندارد. درواقع، حداقل چهار واحد رایج در حال استفاده برای EC وجود دارد، بنابراین همیشه مهم است که از واحدی که رسانش سنج شما – و تأمین‌کننده مواد مغذی شما – استفاده می‌کند، آگاه باشید.

چهار واحد رایج رسانایی الکتریکی:

• EC (رسانایی الکتریکی) (mS/cm = 1 EC 1)
• PPM (قسمت در میلیون) [EC x 700]
• TDS (کل مواد جامد محلول) یا DS (نمک‌های محلول) یا MS (نمک‌های اندازه‌گیری شده)؛ در غیر این صورت PPM 500 [EC x 500] شناخته می‌شود
• CF (ضریب هدایت) [EC x 10]

مهم است که توجه داشته باشید که اندازه‌گیری هدایت الکتریکی شما فقط مقدار کل مواد مغذی موجود برای گیاهان را به شما نشان می‌دهد و تجزیه هر ماده مغذی موجود را نشان نمی‌دهد.

نقش EC در جذب مواد مغذی

در ابتدایی‌ترین سطح، باید مواد مغذی در دسترس داشته باشید تا گیاهانتان بتوانند آن‌ها را جذب کنند. اندازه‌گیری EC به شما ایده‌ای از مقدار کلی محتوای یونی – یا مواد مغذی – موجود را به شما می‌دهد.

ممکن است این وسوسه وجود داشته باشد که گیاهان خود را تا حد امکان تغذیه کنید تا همیشه مواد مغذی در دسترس داشته باشند، اما این می‌تواند نتایج فاجعه باری داشته باشد. در عوض، گیاهان دارای محدوده EC ترجیحی هستند که در آن می‌توانند به سلامت مطلوب دست یابند.

برای مشاهده محدوده EC ترجیحی برای برخی از رایج‌ترین انواع محصولات، به جدول زیر نگاهی بیندازید

همچنین شایان ذکر است که انواع محصولات خاص ممکن است بسته به مرحله رشد خود (فاز رویشی، زایشی، تشکیل میوه و…) به مواد مغذی متفاوتی نیاز داشته باشند. توصیه می‌شود در مورد محصول انتخابی خود تحقیق کنید یا با یک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید که محدوده EC صحیح را در طول چرخه رشد گیاهان خود در نظر گرفته‌اید.

بااین‌حال، اندازه‌گیری EC فقط بر تعداد مواد مغذی موجود برای جذب تأثیر نمی‌گذارد، بلکه می‌تواند بر توانایی گیاهان شما در جذب آب نیز تأثیر بگذارد. درواقع، زمانی که EC شما بسیار بالا باشد، این باعث می‌شود گیاهان شما نتوانند آب کافی را جذب کنند.

در هیدروپونیک، توصیه می‌شود که محلول غذایی خود را در زمان اختلاط و همچنین در زمان در دسترس قرار گرفتن مواد غذایی در اختیار گیاهانتان اندازه‌گیری کنید. هنگام کشت در خاک، اندازه‌گیری قدرت مواد مغذی کودها، افزودنی‌ها یا مواد آلی که استفاده می‌کنید دشوارتر است. این به این دلیل است که شکستن آن‌ها در خاک زمان می‌برد. بااین‌حال، می‌توانید EC ناحیه ریشه خود را مستقیماً با استفاده از EC متر خاک اندازه‌گیری کنید.

شما همچنین باید انتظار داشته باشید که مقدار EC شما نوسان کند، به همین دلیل است که اندازه‌گیری EC در هر روز بسیار مهم است. با انجام این کار، می‌توانید مشکلات را خیلی سریع‌تر شناسایی و برطرف کنید. اندازه‌گیری EC در روزهای گرم بسیار مهم است، زیرا گیاهان شما ممکن است فقط آب مصرف کنند، نه مواد مغذی که این EC شما را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

بااین‌حال، همان‌طور که می‌دانیم، تنها مقدار EC نیست که باید ردیابی کنید. درحالی‌که مهم است اطمینان حاصل کنید که گیاهان شما همیشه به مقدار مناسب غذا دسترسی دارند، pH ناحیه ریشه یا محلول غذایی شما نیز بر توانایی گیاهان شما برای جذب عناصر غذایی تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که عادت کنید هر دوی این پارامترهای اساسی را به‌صورت روزانه اندازه‌گیری کنید.

در نهایت، برای پرورش‌دهندگان هیدروپونیک، ایده خوبی است که عادت کنند مخزن خود را هر ۷ تا ۱۰ روز یک‌بار به‌طور کامل خالی کنند و محلول غذایی تازه‌ای را تهیه کنند. گیاهان در مورد مواد مغذی که مصرف می‌کنند انتخابی هستند، به این معنی که با گذشت زمان، ترکیب مواد مغذی موجود ممکن است نامتعادل شود که به‌طور بالقوه می‌تواند باعث کمبود یا سمیت مواد مغذی شود.

اثرات EC نادرست

همان‌طور که در نمودار بالا مشاهده می‌شود، محصولات گیاهی خاص دارای محدوده EC ترجیحی هستند که در آن رشد می‌کنند. اگر گیاهان شما برای مدتی تحت EC قرار بگیرند که خارج از این محدوده باشد، سلامت گیاهان به خطر می‌افتد.

هنگامی‌که به‌طور خاص از مواد مغذی صحبت می‌شود، گیاهان ممکن است دچار کمبود یا سمیت شوند. همان‌طور که در مقاله کمبودهای رایج مواد مغذی و نحوه رفع آن‌ها گفتیم، به‌احتمال‌زیاد گیاهان شما ممکن است هم‌زمان از تعدادی کمبود/سمیت رنج ببرند. به دلیل شباهت علائم، شناسایی یک کمبود یا سمیت خاص می‌تواند دشوار باشد.

اگر EC شما خیلی پایین باشد، گیاهان شما نمی‌توانند غذای کافی دریافت کنند که می‌تواند منجر به علائم زیر شود:

• تغییر رنگ برگ‌ها (برگ‌ها زرد یا قهوه‌ای می‌شوند)
• سوراخ‌هایی در برگ‌ها یا نقاط قهوه‌ای نکروز
• کاهش رشد ریشه‌ها و کاهش رشد گیاه
• تفاوت در عملکرد محصول
• برگ‌های رشد نکرده، پیچ‌خورده یا بدشکل

از طرف دیگر، اگر EC شما خیلی بالا باشد، این می‌تواند باعث تعدادی از مسائل مانند سوختگی ناشی از بیش‌بود مواد مغذی یا نمک و همچنین سمیت شود. همچنین در EC بسیار بالا ممکن است گیاهان شما نتوانند آب کافی برای تأمین نیازهای اولیه خود دریافت کنند و گیاهان شما شروع به پژمرده شدن و مردن کنند.

در اینجا علائمی وجود دارد که ممکن است در صورت بالا بودن EC شروع به مشاهده کنید:

در مواقع سمیت مواد مغذی، می‌توانید تغییر رنگ برگ‌ها (معمولاً به شکل کلروز بین رگبرگی) و همچنین ریشه‌های ضخیم یا نکروزه، لکه‌های قهوه‌ای نکروز در برگ‌ها یا تغییر در اندازه و مقدار برگ روی گیاهان را مشاهده کنید.

در مورد سوختگی با مواد مغذی ممکن است برگ‌ها نوک خمیده و همچنین لبه‌های سوخته‌ای پیدا کنند و در نهایت پیچیدگی یا پیچ‌خوردگی در زیر آن‌ها به وجود ‌آید.

اگر گیاهان شما به دلیل سطوح بالای مواد مغذی نتوانند آب کافی دریافت کنند، برگ‌ها و ساقه‌ها ممکن است شروع به پژمرده شدن و ریزش کنند و برگ‌هایی که زمانی براق بودند ظاهری کدر به خود بگیرند. رشد گیاه نیز کند خواهد شد.

به‌جای تلاش برای درمان علائم EC نادرست، مطمئن شوید که EC خود را (بدون توجه به محیط رشد) به‌طور منظم آزمایش می‌کنید. این تضمین می‌کند که هرگونه مشکلی می‌تواند به‌سرعت شناسایی و برطرف شود.

نحوه کاهش EC

اگر EC اندازه‌گیری شده خیلی بالا باشد، می‌توانید برای رفع آن کارهای زیر را انجام دهید.

در هیدروپونیک، می‌توانید به سادگی آب بیشتری (با pH متعادل) به مخزن خود اضافه کنید. این به‌طور مؤثر غلظت نمک‌ها را رقیق می‌کند که EC شما را کاهش می‌دهد. اگر سطح EC بسیار بالا دارید و گیاهان شما علائم جدیدی از سلامت ضعیف را نشان می‌دهند، ممکن است ارزش آن را داشته باشد که سیستم خود را به‌طور کامل شستشو دهید، ریشه‌ها را بشویید و در ابتدا با یک محلول مغذی با قدرت پایین‌ پر کنید. همچنین برای رفع مشکل می‌توانید از یک متخصص مشورت بگیرید.

در خاک نیز رقیق کردن، کلید کاهش EC است. به سادگی آب با pH متعادل را اضافه کنید. در صورت کشت در گلدان یا ظروف، گیاه را تا زمانی که خاک اشباع شود آبیاری کنید و سپس اجازه دهید تا زهکشی شود. سپس مجدداً EC را اندازه‌گیری کنید. این روند را تکرار کنید؛ سپس EC رواناب را با EC منطقه ریشه مقایسه کنید.

وقتی مطمئن هستید که نمک‌های کافی را دفع کرده‌اید، می‌توانید گیاهان خود را مجدداً با مواد مغذی مناسب یا یک تغذیه سبک‌تر (بسته به اینکه EC چقدر بالا بوده و گیاهان شما چه مدت تحت تأثیر آن بوده‌اند) تغذیه کنید. در صورت عدم اطمینان از کاهش مناسب EC برای گیاهتان می‌توانید با یک متخصص تماس بگیرید.

نحوه افزایش EC

افزایش EC بسیار ساده‌تر است. هم در هیدروپونیک و هم در خاک، این موضوع صرفاً به اضافه کردن محلول مغذی بیشتر، کود یا افزودنی انتخابی شما مربوط می‌شود. بعد از اضافه کردن هر دوز، EC را اندازه‌گیری کنید تا مطمئن شوید از هدف خود تجاوز نکرده‌اید و در نهایت به هدف خود رسیده‌اید.

جمع‌بندی

اندازه‌گیری هدایت الکتریکی (EC) مقدار کل مواد مغذی موجود برای گیاهان را به شما نشان می‌دهد و تجزیه هر ماده مغذی را نشان نمی‌دهد. دقیقاً مانند pH، هر نوع گیاه دارای محدوده EC ترجیحی است که در آن می‌تواند رشد کند. به‌طورکلی، اگر EC شما بسیار پایین باشد، گیاه شما احتمالاً دچار کمبود مواد غذایی می‌شود. از طرف دیگر، اگر EC شما بسیار بالا باشد، گیاه در خطر سمیت مواد غذایی و سوختگی قرار دارد. درحالی‌که تنها یک واحد برای اندازه‌گیری اسیدیته وجود دارد، برای اندازه‌گیری رسانایی الکتریکی واحدهای زیادی است که رایج‌ترین واحد برای اهداف علمی میلی زیمنس بر سانتی‌متر (mS/cm) است. به‌جای تلاش برای درمان علائم EC نادرست، مطمئن شوید که EC خود را (بدون توجه به محیط رشد) به‌طور منظم آزمایش می‌کنید. این تضمین می‌کند که هرگونه مشکلی می‌تواند به‌سرعت شناسایی و برطرف شود.