چگونه سازه گلخانه ای را انتخاب کرده و خریداری کنیم؟

مقدمه

 گلخانه یک واحد کشاورزی-تجاری است که در دهه های اخیر به خاطر پتانسیل بالای تولیدی که دارد مورد توجه بهره برداران بخش کشاورزی قرار گرفته است. در سالیان اخیر با بالا رفتن قیمت های زمین و همچنین سازه های گلخانه ای و هزینه های مربوط به اجرای آن، توجه بهره برداران به سمت احیای مجدد گلخانه های قدیمی ساز و یا خرید سازه های دست دوم جلب شده است. شاید در نگاه اول استفاده از یک سازه کهنه برای گلخانه منطقی به نظر نیاید اما با در نظر گرفتن این نکته که گلخانه یک واحد اقتصادی است و بایستی تمامی عوامل دخیل در سود و زیان در آن در نظر گرفته شود، می توان گفت که استفاده از این سازه ها بسیار معقول و اقتصادی است. در این مقاله شما را با نکاتی که بایستی هنگام اجاره و یا خرید یک گلخانه از پیش ساخته شده و یا سازه دست دوم توجه کرد آشنا خواهیم کرد.

گلخانه چیست؟

گلخانه سازه ای است که شرایط رشد گیاه را در فصل و خارج از فصل رویش خود فراهم می‌کند.در واقع این سازه به صورت هوشمندانه توسط انسان ها طراحی شده تا بتوانند راندمان تولید مواد غذایی را به نفع خود را افزایش دهند و شرایط محیطی اطراف خود را بیشتر کنترل کنند. در نتیجه یک گلخانه به شما اجازه می دهد گیاهانی را در اقلیم های متفاوت و یا در فصل های گوناگون تولید کنید.

چرا بایستی گلخانه دست دوم استفاده کنیم؟

 عوامل مختلفی سبب شده که طی سالیان اخیر بهره برداران به سمت استفاده از گلخانه های دست دوم و یا سازه های دست دوم روی بیاورند. شاید یکی از مهمترین عوامل افزایش قیمت های سرسام آور ساخت و اجرای یک گلخانه نو است. علاوه بر این ممکن است که به دلیل کاهش منابع آبی اجازه حفر چاه های جدید برای به دست آوردن آب مورد نیاز جهت تامین مصارف گلخانه در بسیاری از نقاط میسر نباشد و از این رو افراد به گلخانه های قدیمی تر که دارای چنین مجوزهایی هستند رجوع کنند. گلخانه های دست دوم را می توان با هزینه بسیار پایین تر اجرا نمود و همچنین از نظر زمانی نیز برای پیاده سازی آن نسبت به گلخانه های نو جلوتر بود.

 در ادامه شما را با نکاتی که هنگام خرید یک گلخانه دست دوم و یا سازه گلخانه ای دست دوم حائز اهمیت است آشنا خواهیم کرد:

۱- هدف از تاسیس گلخانه

  شاید مهم‌ترین نکته‌ای که در تاسیس یک گلخانه اهمیت دارد هدف شما از ایجاد یک واحد گلخانه ای است . شناخت دقیق هدف شما از تاسیس گلخانه می‌تواند شما را کمک کند تا سازه و گلخانه مناسبی برای کار خود انتخاب کنید به طور مثال اگر قصد تولید انواع گل و گیاهان آپارتمانی را دارید سازه های با سقف کوتاه نیز برای شما کافی است و همچنین کف سالن نیز نبایستی به شکل بتن ریزی شده باشد.اما اگر قصد تولید محصول صیفی‌ جات را دارید بهتر است که از سازه های دارای سقف بلندتر استفاده کنید. اگر کشت شما به شکل هیدروپونیک است بهتر است که گلخانه سکوبندی مناسب داشته باشد و یا اگر قصد کشت خاکی را دارید این گلخانه بایستی فاقد سکوبندی باشد. مثال برای از این دست موارد بسیار زیاد است که بایستی دقیقاً توسط شخص خریدار گلخانه مورد بررسی قرار بگیرد. 

۲-اقلیمی که گلخانه در آن اجرا می شود

 این موضوع به خصوص در خرید سازه های دست دوم که از منطقه دیگر جمع آوری و به منطقه شما وارد می شوند بسیار حائز اهمیت است. توجه به توان سازه نوع اتصالات پایه ها، کمان ها و میزان بتن ریزی برای آنها از جمله مواردی است که ممکن است با تغییر اقلیم دچار تغییراتی شود. به طور مثال گلخانه‌ ای که در یک منطقه کم بارش و با جوی آرام از نظر آب و هوایی بنا شده است ممکن است هنگامی که به یک منطقه پر بارش و باد خیز منتقل شود نتواند از استحکام کافی برخوردار باشد و با وزش بادهای سنگین به خصوص در قسمت پایه‌ها دچار انحراف و یا حتی شکستگی شود. 

۳-اسکلت گلخانه

 مهمترین بخش گلخانه که وجود گلخانه به آن وابسته است اسکلت می باشد. بسته به نوع سازه اسکلت گلخانه متفاوت است.تونلی، کمانی، قله ای  و سیرکولار مهمترین سازه هایی هستند که در گلخانه ها مشاهده می شود. اکثر گلخانه هایی که در حال حاضر در حال خرید و فروش هستند از نوع سیرکولار طرح اسپانیایی یا فائو می باشند. باید توجه داشت که قبل از خرید گلخانه کیفیت و ضخامت پروفیل ها لوله ها و پایه های موجود در گلخانه مورد بررسی کامل قرار بگیرد و در واقع مشخصات فنی اسکلت با منطقه و هدفی که گلخانه برای آن خریداری می شود مطابقت داشته باشد. اسکلت به خصوص در ناحیه پایه ها و همچنین کمان ها بایستی فاقد تاب خوردگی و انحنا بوده و همچنین دچار زنگ زدگی و خوردگی توسط مواد شیمیایی نشده باشد. پایه ها ترجیحاً بایستی یک تکه بوده و جوش های متعدد در آن مشاهده نشود. کمان ها نیز بایستی از استحکام مناسب جهت تحمل وزن نایلون و برف برخوردار بوده و از نظر تعداد نیز متناسب با  طول تونل های گلخانه باشد.

 به خصوص در سازه های دست دوم بایستی دقت نمود تا ناحیه بتن ریزی شده قبلی به چه شکل از زمین خارج شده و ترجیحا از کوتاه شدن پایه ها جلوگیری به عمل آمده باشد. ضخامت پایه ها و کمان ها و همچنین جنس فلز مورد استفاده در آنها نیز بسیار مهم است و پیشنهاد بر آن است که جنس این مواد به شکل گالوانیزه یا فولاد و ضخامت آن متناسب با باری باشد که گلخانه آن را تحمل خواهد کرد.

 اتصالات نیز بخش مهمی است که باید هنگام خرید گلخانه به آن توجه کرد. اتصالات بایستی استاندارد و متناسب با ستون ها و کمان ها بوده، از نظر تعداد مناسب بوده خوردگی و یا هرزشدگی باشد. 

۴-فوندانسیون

فونداسیون گلخانه در گلخانه هایی که به صورت کامل خریداری می‌شوند و نیاز به جابجایی ندارند بسیار حائز اهمیت است پیشنهاد می‌شود تا ستون های گلخانه به صورت تصادفی توسط خریدار بررسی شود تا عمق فوندانسیون و نحوه اجرای آن مورد بررسی قرار بگیرد. فوندانسیون بایستی با بتن با عیار مناسب و در عمق مناسب اجرا شده باشد به طور معمول برای گلخانه های طرح فائو عمق ۵۰ تا ۷۰ سانتی متری برای اجرای فوندانسیون توصیه می گردد.

۶- ناودان ها و بادشکن ها

 هنگام خرید گلخانه باعث دقت کرد که ناودان های آن مناسب با حجم بارندگی در منطقه ما باشد و همچنین ناودان ها از سلامت فیزیکی برخوردار بوده و اتصالات آن به درستی بر روی گلخانه سوار شده باشد. بادشکن ها نیز که در واقع ستون های اضافه هستند که در ناحیه خارجی گلخانه و در مسیر باد قرار می گیرند و مقاومت گلخانه را به وقوع باد افزایش می دهند از نکات مهم دیگری هستند که هنگام خرید گلخانه باید به آنها توجه کرد. به خصوص اگر قصد اجرای گلخانه دست دوم در ناحیه بادخیز را دارید به این نکته بیشتر توجه کنید.

۷- دریچه ها

دریچه ها در واقعه حفراتی بر روی بدنه گلخانه  هستند که سبب ورود و خروج هوا و ایجاد تهویه در آن می گردند.  دریچه ها به دو دسته سقفی و کناری تقسیم بندی می شوند و در هر دو مورد بایستی هنگام خرید دقت نمود که نوع این دریچه ها به صورت دستی و یا برقی است و با توجه به نوع آن  نسبت به خریداری گلخانه تصمیم گیری نمود.  دریچه های سقفی معمولا توسط موتور باز و بسته شده و دریچه های کناری ممکن است به صورت دستی یا به اصطلاح رول آب بالا و پایین شوند. سلامت موتور ها و گیربکس ها از جمله مواردی است که بایستی به آن توجه کرد. این نکته را نیز در نظر بگیرید که در صورت بارش برف بر روی نایلون گلخانه وزن دریچه های سقفی افزایش یافته و موتورهای موجود بایستی این افزایش وزن را نیز تحمل کنند.

۸-پوشش گلخانه

 گلخانه می تواند به شکل نایلونی، شیشه ای و یا کامپوزیتی باشد در هر صورت اگر گلخانه را با پوشش می خرید و فروشنده ادعا می کند که نیاز به تعویض پوشش نیست بررسی کنید تا این پوشش فاقد پارگی غیرقابل ترمیم بوده و از قدرت عبور نور مناسبی برخوردار باشد. این پوشش ها نبایستی با موادی مانند رنگ و یا گل در تابستان پوشیده شده باشند. این پوشش ها همچنین بایستی دارای موانع ورود اشعه فرابنفش به گلخانه بوده و در نواحی اتصال به بدنه گلخانه نیز کاملا آب بندی شده باشند.

۹- تجهیزات سرمایشی و گرمایشی

 این تجهیزات بایستی متناسب با حجم هوای موجود درداخل گلخانه و مساحت گلخانه تعبیه شده باشند. سیستم سرمایشی بایستی دارای پمپ های مناسب با حجم آبدهی بالا و پدهای سلولوزی سالم و فاقد رسوب باشد.  فن ها نیز بایستی سالم و دارای دامپر و به تعداد مناسب نسبت به حجم هوای داخل گلخانه طراحی شده باشند.  بخاری ها نیز بایستی به صورت کاملا سالم و با ظرفیت گرمایشی متناسب با مساحت گلخانه باشند. با توجه به امکاناتی که در منطقه احداث گلخانه داری بایستی توجه کنید چه سیستم گرمایشی به شکل دیزلی است و یا گازی.  همچنین دودکش های بخاری ها بایستی کاملاً سالم، عاری از پوسیدگی و دارای اتصالات قوی با بدنه بخاری باشند.

۱۰- سایر تاسیسات گلخانه

 مواردی که در بالا ذکر شد توجه به سلامت مواردی نظیر پمپ ها لوله ها و اتصالات و همچنین مخازن آب و کود نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. گرچه این موارد توسط خود خریدار بعد از مدتی تغییراتی پیدا می کند و متناسب با کشت ایشان می شود اما با توجه به هزینه‌های بالایی که خرید مجدد این تاسیسات دارد پیشنهاد می شود که دقت ویژه‌ای به سلامت این بخش نیز داشته باشید.

 فن های سیرکولاتور نیز از جمله مواردی هستند که همراه گلخانه ممکن است فروخته شوند. این فن ها وظیفه در جریان انداختن هوا در داخل گلخانه را داشته و بایستی به تعداد مناسب و قدرت مناسب با مساحت گلخانه طراحی شده باشند.

 جمع بندی

 خرید سازه گلخانه و یا گلخانه آماده دست دوم یک راهکار کاملا هوشمندانه و اقتصادی برای کسانی است که قصد شروع به کار با گلخانه را دارند.  گلخانه یک سازه مهندسی است که تمامی اجزای آن دارای استاندارد ها و ویژگی های منحصر به خود هستند و با توجه به شرایط ممکن است دچار تغییرات فراوانی نیز شوند. بنابراین استاندارد ممکن است از منطقه‌ ای به منطقه دیگر تفاوت کند. در هر صورت با مواردی که در بالا ذکر شد شما خواهید توانست با خط مشی  مشخصی تصمیم گیری کنید که آیا یک سازه گلخانه ای برای شما مناسب است یا نه؟.  پیشنهاد شرکت آبان این است که برای خرید سازه گلخانه دست دوم ابتدا با کارشناسان زبده در این زمینه مشورت کرده و با بررسی های بیشتر بر روی نوع هدفی که از اجرای گلخانه دارید بهترین سازه را انتخاب فرمایید.