نحوه رشد و مراقبت از گل آدنیوم

مقدمه

آدنیوم یا رز بیابانی (Adenium obesum) گیاهی است با رشد کند و فقط حدود ۱۲ اینچ در سال رشد می‌کند. این گیاه به دلیل داشتن تنه آبدار ضخیم، برگ‌های نازک و ظریف و گل‌های شیپوری و صورتی خوش‌رنگ، اغلب به عنوان گیاه بونسای مورد استفاده قرار می‌گیرد. بومی آفریقا، خاورمیانه و ماداگاسکار است. رز بیابانی تنها آدنیومی است که به‌طور گسترده هیبرید شده است تا رنگ‌های مختلف گل (مانند نارنجی و راه‌راه) به دست آید. در بسیاری از مناطق گرمسیری این گیاه به‌طور گسترده به عنوان گیاه زینتی در فضای باز استفاده می‌شود و در مناطق سردتر، به عنوان یک گیاه داخلی نگهداری می‌شود. آدنیوم بهتر است در بهار کاشته شود. اگر بیرون در دمای انجماد نگهداری شود می‌میرد. شیره گیاه رز بیابانی برای انسان و حیوانات خانگی سمی است.

مشخصات کلی

نام عمومی: رز بیابانی، ستاره Sabi، خنده آزالیا، زنبق ایمپالا

نام گیاه‌شناسی: Adenium obesum

خانواده: Apocynaceae

نوع گیاه: ساکولنت

اندازه بالغ ۳-۹ فوت ارتفاع، ۳-۵ فوت عرض

قرار گرفتن در معرض آفتاب: آفتاب کامل

نوع خاک: شنی با زهکشی خوب

pH خاک: خنثی تا اسیدی

زمان گل‌دهی: تابستان

رنگ گل: صورتی، قرمز

منطقه بومی: آفریقا

سمیت: سمی برای انسان و حیوانات خانگی

مراقبت از آدنیوم

مراقبت از گیاه آدنیوم یا رز بیابانی ساده است، اما کمی ظرافت می‌خواهد؛ مانند سایر ساکولنت­ها، آدنیوم نیز نیاز به مدیریت دقیق آب و نور زیاد خورشید دارد.

این گیاه همچنین دمای دائماً گرم را ترجیح می‌دهد، به همین دلیل است که در بسیاری از مناطق ایالات‌متحده یک گیاه آپارتمانی است. این گیاه به‌طورمعمول در ماه‌های تابستان شکوفا می‌شود و با گل‌های صورتی و قرمز پررنگ و برگ‌های سبز روشن فوران می‌کند. هنگامی‌که برای فصل زمستان به خواب می‌رود، گل و شاخ و برگ آن می‌ریزد.

نور

گیاه رز بیابانی در محیطی با آفتاب کامل رشد می‌کند، بنابراین مکانی را جهت نگهداری آدنیوم انتخاب کنید که در طول روز از نور کافی برخوردار باشد مانند یک پنجره روشن یا اتاق آفتاب‌گیر. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که گیاه رز بیابانی را می‌توان با موفقیت در خارج از منزل پرورش داد، مکانی را در باغ خود انتخاب کنید که سایه گیاهان بلندتر به آن نرسد اما در برابر آفتاب شدید ظهر (که می‌تواند برگ‌های گیاه را بسوزاند.) محافظت شود.

خاک

همان‌طور که از نامش مشخص است، گیاه رز بیابانی برای شرایط طبیعی خشک مانند بیابان ازجمله خاکی با زهکشی خوب و ماسه‌ای سازگار شده است. همچنین خاک موردنظر باید دارای pH خنثی تا اسیدی باشد و در حالت ایده آل pH آن در حدود ۶.۰ باشد.

آبیاری

گیاه رز صحرایی بسته به زمان سال و درجه حرارت نیازهای متفاوتی به آب دارد. در طول فصل رشد (بهار و تابستان)، خاک گل رز بیابانی باید مرطوب نگه داشته شود اما هرگز اشباع نشود. به‌طور دوره­ای خاک را بررسی کنید. قبل از آبیاری بعدی اجازه دهید تا خاک کاملاً خشک شود. علاوه بر این، رز بیابانی خود را در ظرفی که دارای سوراخ‌های زهکشی زیاد است بکارید. اگر خاک بیش‌ازحد مرطوب شود، ریشه‌های گیاه می‌تواند پوسیده شود (گلدان رسی یا سفالی نیز می‌تواند به دفع رطوبت اضافی کمک کند).

در ماه‌های پاییز و زمستان (زمانی که گیاه معمولاً در طبیعت به خواب می‌رود)؛ می‌توانید رطوبت را به شدت کاهش دهید و آبیاری را حداقل به یک‌بار در ماه یا کمتر کاهش دهید. اگر کنجکاو هستید که آیا گیاه شما در طول فصل رشد خود آب کافی دریافت می‌کند یا نه می‌توانید تنه آن را بررسی کنید. تنه متورم و ضخیم (متناسب با اندازه گیاه) نشان‌دهنده این است که گیاه شما به‌خوبی هیدراته شده است.

دما و رطوبت

شما باید گیاه خود را همیشه در دمای گرم نگه دارید – آدنیوم اگر در طولانی‌مدت در معرض دمای سردتر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد (۵۰ درجه فارنهایت) قرار گیرد، سریع می‌میرد. آدنیوم در دمای بین ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد (۶۵ تا ۹۰ درجه فارنهایت) بهتر رشد می‌کند. اگر رز بیابانی خود را در خارج از خانه کاشته‌اید، احتمالاً در برابر یخبندان طولانی‌مدت زنده نخواهد ماند. رطوبت برای رز بیابانی مهم نیست زیرا به آب‌وهوای خشک و گرم عادت کرده است.

کود دهی

برای افزودن دز اضافی مواد مغذی (و به‌طور بالقوه تولید تعداد بیشتری گل)، می‌توانید گل رز بیابانی خود را با کود مایع (به نصف رقیق‌شده) یک‌بار در ماه در طول دوره رشد فعال آن تغذیه کنید. در طول دوره خواب گیاه را کود دهی نکنید.

انواع رز بیابانی

گونه‌های زیادی از آدنیوم وجود دارد. بااین‌حال، رایج‌ترین و ساده‌ترین آن Adenium obesum است. برخی از زیرگونه‌های دیگر عبارت‌اند از:

Adenium obesum subsp. oleifolium: بومی آفریقای جنوبی و بوتسوانا با یک ساقه غده‌ای بزرگ، برگ‌های باریک تیغه مانند و گل‌های لوله‌ای شکل هستند.

Adenium obesum subsp. socotranum: بومی Socotra، جزیره اقیانوس هند بین سومالی و یمن؛ این بزرگ‌ترین گونه است و ارتفاع آن به ۱۵ فوت می‌رسد

Adenium obesum subsp. somalense: بومی شرق آفریقا؛ دارای برگ‌های باریک تیغه مانند و شاخه‌های پیچ‌خورده است

Adenium obesum subsp. swazicum: گونه‌های کوتوله، معمولاً از ۲ فوت بلندتر نمی‌شوند. بومی سوازیلند و آفریقای جنوبی است

هرس کردن آدنیوم

با استفاده از الکل یا محلول سفیدکننده قیچی هرس خود را استریل کنید. به‌محض ظهور رشد جدید، قسمت‌های آسیب‌دیده از سرما را از بین ببرید. ساقه‌های بلند و باریک را کوتاه کنید تا رشد ساقه به‌طور متقارن انجام شود. شاخه‌هایی را که روی شاخه‌های دیگر افتاده‌اند یا از روی هم عبور می‌کنند را حذف کنید، برش را درست بالای یک گره برگ یا جایی که ساقه با ساقه دیگر به هم می‌پیوندد انجام دهید.

تکثیر آدنیوم

رز بیابانی را می‌توان از قلمه‌های ساقه و یا بذرهای آن کشت کرد. اگر گیاه را از قلمه ساقه پرورش دهید، ممکن است مانند تکثیر از طریق بذر، یک تنه پیازی مشخص نداشته باشید. برای تکثیر از طریق قلمه ساقه به ترتیب زیر عمل کنید

قبل از شروع کار، دستکش، قیچی هرس استریل، هورمون ریشه‌زایی، گلدان تمیز و مخلوط گلدان با زهکشی خوب تهیه کنید.

ازآنجاکه شیره این گیاه سمی است، هنگام برش این گیاه حتماً از دستکش استفاده کنید. با استفاده از قیچی مخصوص هرس، یک برش ۵ تا ۶ اینچی را از نوک شاخه بردارید.

اجازه دهید قلمه برای یک یا دو روز خشک شود. سپس انتهای قلمه را مرطوب کرده و آن را در هورمون ریشه‌زایی غوطه‌ور کنید.

انتهای قلمه تهیه شده را در یک محیط رشد با زهکشی خوب مانند پرلیت یا ماسه مخلوط با خاک بکارید. قلمه را روزانه آبیاری کنید؛ بااین‌حال، مطمئن شوید که آب از خاک خارج می‌شود. قلمه باید در حدود دو تا شش هفته بعد ریشه‌دار شود.

پس از شش هفته، باید متوجه رشد جدیدی شوید، یا اگر سعی می‌کنید ساقه را به‌آرامی از خاک بیرون بکشید، باید احساس کنید که قلمه در جای خود محکم شده و ریشه‌ دارد.

نحوه رشد آدنیوم از بذر

بهترین زمان کاشت بذر گل رز بیابانی در بهار است. یک مخلوط گلدان با زهکش خوب با پرلیت تهیه کنید یا از ماسه و خاک استفاده کنید. می‌توانید بذرها را از قبل برای چند ساعت یا یک روز در آب خیس کنید تا دوباره هیدراته شوند، سپس بذرها را به فاصله دو اینچ از یکدیگر در محیط رشد قرار دهید و آن‌ها را با یک لایه نازک از مخلوط خاک بپوشانید.

گیاهان را به‌طور کامل آبیاری و آن‌ها را در مکان گرم نگهداری کنید. توجه کنید که فقط زمانی که خاک شروع به خشک شدن کرد گلدان را آبیاری کنید. همچنین می‌توانید خاک را با اسپری و مه پاشی مرطوب کنید، اما اجازه ندهید که خاک غرقابی شود. به‌محض جوانه زدن نهال‌ها، معمولاً در ۷ تا ۱۰ روز بعد آن‌ها را به نقطه‌ای آفتاب‌گیر منتقل کنید.

تعویض گلدان آدنیوم

در صورت نیاز، معمولاً وقتی ریشه‌ها از ظرف بیرون زدند، گلدان آدنیوم را عوض کنید. تعویض گلدان می‌تواند یک‌بار در سال یا هر چند سال یک‌بار انجام شود. اگر نمی‌خواهید اندازه گیاه شما بزرگ‌تر شود، می‌توانید آن را در گلدان فعلی خود نگه دارید. نگه‌داشتن گیاه در همان گلدان قبلی رشد ریشه آن را کند می‌کند. بهترین زمان برای تعویض گلدان رز بیابانی در اواخر زمستان یا اوایل بهار و ترجیحاً به‌محض ظهور رشد جدید است.

هنگام تعویض گلدان یک ساکولنت، قبل از اینکه گیاه را به‌آرامی از گلدان جدا کنید، از خشک شدن کامل خاک آن اطمینان حاصل کنید. خاک قدیمی را از ریشه‌ها جدا کنید و ریشه‌های پوسیده یا مرده را در این مرحله حذف کنید. در صورت ایجاد هرگونه بریدگی یا ضربه، می‌توانید به‌صورت موضعی محلول قارچ‌کش یا ضد باکتری استفاده کنید.

گیاه را در گلدان جدید خود قرار دهید و با مخلوط گلدان دوباره پر کنید و در حین انتقال ریشه‌ها را پخش کنید. گیاه را به مدت یک هفته خشک نگه دارید تا شوک به گیاه کاهش یابد. بعد از یک هفته، گیاه را آبیاری کنید اما مطمئن شوید که آب آن کاملاً تخلیه می‌شود. گیاه را در آب ایستاده یا خاک خیلی خیس رها نکنید.

زمستان گذرانی آدنیوم

آدنیوم نمی‌تواند یخ‌زدگی یا سرمای طولانی‌مدت را تحمل کند. هنگامی‌که درجه حرارت به ۱۰ درجه سانتی‌گراد (۵۰ درجه فارنهایت) می‌رسد، گیاه برگ‌های خود را رها کرده و به خواب می‌رود. برای زنده نگه‌داشتن گیاه خود، گیاه را از فضای باز خارج کنید و به داخل خانه بیاورید، آبیاری آن را متوقف کنید و آن را در جایی که یخ نزند (مانند یک گاراژ یا زیرزمینی که در بالای دمای انجماد باقی مانده است) قرار دهید. آدنیوم تا بهار نیازی به مراقبت یا نور ندارد. پس از بازگشت دمای گرم، آدنیوم را به‌آرامی آب بدهید و در کنار پنجره‌ای قرار دهید که در معرض نور خورشید قرار دارد و به تدریج گیاه خود را به زندگی در فضای باز عادت دهید.

چگونه می‌توان آدنیوم را شکوفا کرد

آدنیوم بسته به شرایط کشت حدود هفت تا هشت ماه پس از کاشت گل می‌دهد. برای تشویق گلدهی، مطمئن شوید که گیاه شما روزانه حداقل شش ساعت در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد و حداقل یک‌بار در ماه در طول فصل رشد (بهار و تابستان) به آن کود بدهید. اگر گیاه شما به تازگی کاشته شده است، ممکن است انرژی خود را به جای گل در ایجاد ریشه‌های جدید قرار دهد بنابراین به آن زمان دهید تا با محیط رشد جدید خود سازگار شود.

مشکلات رایج آدنیوم

آدنیوم گیاهی نسبتاً عاری از بیماری و آفات است. آبیاری بیش‌ازحد بزرگ‌ترین مشکل این گیاه است. هنگامی‌که شرایط رشد برای گیاه مهیا نیست، سیستم دفاع طبیعی آن کاهش می‌یابد و آفات یا بیماری‌ها وارد عمل می‌شوند.

 زرد شدن برگ‌ها یا ریزش برگ‌ها

یکی از علائم رایج پوسیدگی ریشه زرد شدن برگ‌ها یا ریزش ناگهانی برگ‌ها است. قارچ‌ها باعث پوسیدگی ریشه می‌شوند. اگر به اندازه کافی زود متوجه شوید، ممکن است بتوانید گیاه را نجات دهید. شما باید برگ‌ها و ساقه‌های آسیب‌دیده را حذف کنید و توپ ریشه را از گلدان خارج کنید. اگر متوجه ریشه نرم و خمیری و سیاه شده شدید، ریشه آسیب‌دیده را با چاقوی تیز برش دهید. بین برش‌ها، چاقو را استریل کنید. طبق دستورالعمل، از قارچ‌کش استفاده کنید. ریشه باقی مانده را در مخلوط گلدان با زهکشی خوب بکارید.

ایجاد لکه روی برگ‌ها

سفیدک پودری در سطوح بالای برگ علائم تاول مانند ایجاد می‌کند. این می‌تواند منجر به تحریف رشد و ایجاد یک ماده سفیدرنگ در برگ‌ها، ساقه‌ها و جوانه‌ها شود. سفیدک پودری بیشتر در طول شب‌های سرد، مرطوب و روزهای گرم گسترش می‌یابد. سفیدک پودری آب را دوست ندارد. طبق دستورالعمل روی بسته، برگ‌های گیاه را مه‌آلود کرده و از قارچ‌کش استفاده کنید. وقتی تراکم ساقه‌ها و شاخه‌ها زیاد می‌شود گیاه را هرس کنید. داشتن فاصله مناسب بین گیاهان خطر ایجاد سفیدک پودری را کاهش می‌دهد.

لکه شدن برگ‌های پایینی

کنه تارعنکبوتی شایع‌ترین آفتی است که گیاهان رز بیابانی را آلوده می‌کند. آن‌ها با مکیدن شیره گیاهی، عمدتاً از قسمت زیرین برگ‌ها تغذیه می‌کنند. لکه‌دار شدن برگ منجر به تغییر رنگ کامل و در نهایت مرگ برگ می‌شود. برای تشخیص کنه تارعنکبوتی، شاخ و برگ آلوده را روی یک تکه کاغذ سفید تکان دهید. کنه عنکبوت به‌صورت نقاط کوچک ظاهر می‌شود. همچنین در قسمت زیرین برگ‌ها متوجه تار و تخم آن‌ها می‌شوید. برای خلاص شدن از شر یک آلودگی کوچک، از اسپری قوی آب در قسمت زیرین همه برگ‌ها استفاده کنید. این کار را هرچند روز یک‌بار تکرار کنید. همچنین می‌توانید از صابون حشره‌کش یا روغن چریش برای کنترل کنه استفاده کنید. مطمئن شوید که آن را در قسمت زیرین برگ‌ها و تمام سطوح پایینی گیاه به کار برید.

سؤالات متداول

آیا مراقبت از گل رز صحرایی آسان است؟

رز بیابانی یک گیاه آسان برای نگهداری است و در برابر خشک‌سالی و اکثر آفات و بیماری‌ها مقاوم است.

گل رز بیابانی در سال چقدر رشد می‌کند؟

رز بیابانی گیاهی است با رشد آهسته که بیش از یک پا در سال رشد نمی‌کند.

گل رز صحرایی چقدر می‌تواند زنده بماند؟

این گیاه یک گیاه با عمر طولانی است. در شرایط مناسب، می‌تواند چندین قرن زنده بماند.

جمع‌بندی

گیاه رز بیابانی در محیطی با آفتاب کامل رشد می‌کند، بنابراین مکانی را جهت نگهداری آدنیوم انتخاب کنید که در طول روز از نور کافی برخوردار باشد (مانند یک پنجره روشن یا اتاق آفتاب‌گیر). همان‌طور که از نامش مشخص است، گیاه رز بیابانی برای شرایط طبیعی خشک مانند بیابان ازجمله خاکی با زهکشی خوب و ماسه‌ای سازگار شده است… همچنین خاک موردنظر باید دارای pH خنثی تا اسیدی باشد. گیاه رز صحرایی بسته به زمان سال و درجه حرارت نیازهای متفاوتی به آب دارد. در طول فصل رشد (بهار و تابستان)، خاک گل رز بیابانی باید مرطوب نگه داشته شود اما هرگز اشباع نشود. آدنیوم در دمای بین ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد (۶۵ تا ۹۰ درجه فارنهایت) بهتر رشد می‌کند. برای افزودن دز اضافی مواد مغذی (و به‌طور بالقوه تولید تعداد بیشتری گل)، می‌توانید گل رز بیابانی خود را با کود مایع (به نصف رقیق‌شده) یک‌بار در ماه در طول دوره رشد فعال آن تغذیه کنید.