نحوه استفاده از هورمون ریشه زا

مقدمه

استفاده از هورمون ریشه‌زایی برای تکثیر قلمه‌های گیاهان میزان موفقیت در تکثیر گیاهان را افزایش می‌دهد. این یک روش قابل‌اعتماد و ارزان برای تکثیر گیاهان موردعلاقه شما و بهترین راه برای رشد گیاهان جدید با تکثیر دشوار است. قلمه ساقه رایج‌ترین نوع قلمه جهت تکثیر گیاهان است، اما گیاهان را می‌توان از طریق قلمه برگ و قلمه ریشه نیز پرورش داد.

هورمون ریشه‌زایی چیست؟

هورمون‌های ریشه‌زایی مواد شیمیایی هستند که رشد ریشه را (معمولاً در قلمه‌های گیاه) تحریک می‌کنند، دستورالعمل‌های شرح داده شده در اینجا یک هورمون ریشه‌زایی پودری را توصیف می‌کند، اما می‌توانید آن را به‌صورت ژل یا مایع نیز خریداری کنید.

هنگامی‌که یک هورمون ریشه‌زایی به درستی استفاده می‌شود، باعث می‌شود که قلمه‌های گیاهی به سرعت ریشه‌دار شده و قوی‌تر از قلمه‌هایی باشند که از هورمون استفاده نمی‌کنند. بیشتر باغداران از هورمون ریشه‌زایی در درجه اول در گیاهان زینتی و برای تکثیر ساکولنت­ها استفاده می‌کنند. می‌توانید هورمون ریشه‌زایی را از فروشگاه‌های کشاورزی محلی خریداری کنید یا آن را به‌صورت آنلاین از یک شرکت تأمین‌کننده مواد باغبانی سفارش دهید.

هورمون ریشه‌زایی را برای چه نوع قلمه‌هایی می‌توان به کار برد؟

هورمون ریشه‌زایی بر روی انواع قلمه‌ها ازجمله قلمه چوب سخت، قلمه چوب نرم، ساقه‌های علفی، برگ‌ها و ریشه‌ها کار می‌کند و شانس موفقیت تولید گیاه جدید را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.

اگر گیاه شکوفه می‌دهد، قبل از گرفتن قلمه از آن منتظر بمانید تا شکوفه دهی پایان یابد سپس اقدام به قلمه گیری کنید. ریشه‌زایی گیاهان جدید گرفته شده از والدین به صبر نیاز دارد و قلمه‌ها قبل از توسعه سیستم ریشه حساس هستند. به‌طورکلی باید محیط کاشت را جهت ریشه‌دار کردن قلمه‌ها مرطوب نگه دارید اما محیط کشت نباید بیش‌ازحد خیس باشد. همچنین باید نور را به‌صورت غیرمستقیم برای قلمه‌ها فراهم کنید و از قرار دادن قلمه‌ها در نور مستقیم آفتاب خودداری کنید.

استفاده از هورمون ریشه‌زایی در قلمه ساقه

۱. از یک چاقو یا قیچی تمیز برای برداشتن یک شاخه تازه و سالم از گیاه مادری استفاده کنید. گیاه مادری باید قوی و سالم باشد و مطمئن شوید که محل برش شما از نوک رو به رشد گیاه بین سه تا هشت اینچ فاصله داشته باشد. چند سانتیمتر بالای ساقه را برش دهید. برش را نزدیک یک گره که یک برآمدگی روی ساقه است، ایجاد کنید. هرگونه برگ یا گل را از ناحیه گره­ حذف کنید.

۲. چند اینچ پایین قلمه ساقه را مرطوب کنید تا هورمون ریشه زا بتواند به آن بچسبد.

۳. مقداری هورمون ریشه‌زایی را در یک ظرف تمیز دیگر بریزید و چند سانتی‌متر پایین قلمه را در آن فرو کنید (یا بغلتانید). قلمه را مستقیماً در ظرف اصلی هورمون ریشه‌زایی فرو نکنید همچنین هورمون ریشه‌زایی را بیشتر از عمق کاشت قلمه اعمال نکنید. پودر اضافی را با ضربه محکم بر روی لبه ظرف بریزید.

۴. قلمه را در بستر کشت بدون خاک(مانند کوکوپیت و پیت ماس و پرلیت) بکارید. با مداد یا وسیله‌ای مشابه در محیط گلدان سوراخ ایجاد کنید. اطمینان حاصل کنید که سوراخ کاشت به اندازه کافی وسیع باشد تا هورمون ریشه زا درحالی‌که قلمه را در خاک فرو می‌برید در اثر اصطکاک از قلمه پاک نشود.

۵. خاک اطراف قلمه را به سمت پایین فشار دهید تا هوای اطراف قلمه خارج شود. قلمه را به آرامی آب دهید (استفاده از یک بطری اسپری برای آبیاری قلمه کشت شده مناسب است) و قلمه را در دمای ۱۶ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر نگه دارید. سیستم‌های ریشه زمانی توسعه پیدا می‌کنند که قلمه در زیر نور مستقیم خورشید قرار نگیرد.

قلمه برگ

برخی از گیاهان، مانند بسیاری از ساکولنت­ها، ساقه ندارند. با این حال، می‌توانید آن‌ها را از طریق قلمه برگ تکثیر کنید. بسته به ساختار برگ، هورمون ریشه‌زایی را به قسمتی از مرکز برگ اعمال کنید و آن را در یک مخلوط گلدان بدون خاک قرار دهید. مخلوط را به آرامی در اطراف برگ فشار دهید تا هوای اطراف آن خارج شود.

اگر برگ دارای ساقه کوتاهی است، مانند بنفشه‌های آفریقایی، ساقه را در هورمون ریشه‌زایی فرو کنید. درست مانند قلمه‌های ساقه، با فروبردن ساقه یا دم برگ در مخلوط گلدان آن را در خاک گلدان بکارید.

در برخی موارد، لازم است پشت برگ‌ها را با هورمون ریشه‌زایی بپوشانید و آن‌ها را روی بستر کشت مرطوب و بدون خاک بگذارید و کمی فشار دهید تا برگ به محیط کشت گلدان بچسبد.

قلمه گیاهان جهت ریشه‌دار شدن را به‌هیچ‌عنوان در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید تا سیستم ریشه‌ای قوی ایجاد شود.

قلمه ریشه

قلمه‌های ریشه‌ای عبارت‌اند از تکه‌هایی از ریشه یک گیاه مادر که در نهایت یک گیاه جدید تولید می‌کند. پاییز بهترین زمان سال برای گرفتن قلمه ریشه است. برای اینکه قلمه ریشه تمام زمستان را در اختیار داشته باشد تا در فصل بهار گیاه جدیدی تولید کند.

مراحل گرفتن قلمه ریشه

۱. خاک را از ناحیه ریشه گیاه مادری کنار بزنید.

۲. قطعات ۲ اینچی از ریشه‌های باریک را بریده و ناحیه ریشه گیاه مادری را دوباره با خاک بپوشانید.

۳. قلمه‌های ریشه را در هورمون ریشه‌زایی بچرخانید و آن‌ها را در عمق کم و به‌صورت سطحی در یک گلدان متوسط بکارید.

۴. محیط کشت قلمه را مرطوب نگه دارید اما مراقب باشید خیلی خیس نباشید.

جمع‌بندی

استفاده درست و اصولی از هورمون ریشه­زایی باعث می‌شود که قلمه‌های گیاهی به سرعت ریشه‌دار شده و قوی‌تر از قلمه‌هایی باشند که از هورمون استفاده نمی‌کنند. هورمون ریشه‌زایی بر روی انواع قلمه‌ها ازجمله قلمه چوب سخت. قلمه چوب نرم، ساقه‌های علفی، برگ‌ها و ریشه‌ها کار می‌کند و شانس موفقیت تولید گیاه جدید را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. مقداری هورمون ریشه‌زایی را در یک ظرف تمیز بریزید و چند سانتی‌متر پایین قلمه را در آن فرو کنید و سپس اقدام به کشت آن در بستر کشت کنید.به‌طورکلی محیط کاشت را جهت ریشه‌دار کردن قلمه‌ها باید مرطوب نگه دارید اما محیط کشت نباید بیش‌ازحد خیس باشد. همچنین باید نور را به‌صورت غیرمستقیم برای قلمه‌ها فراهم کنید و از قرار دادن قلمه‌ها در نور مستقیم آفتاب خودداری کنید.