نحوه رشد و مراقبت از اسطوخودوس

مقدمه

اسطوخودوس (Lavendula spp) یک گیاه چندساله شناخته‌شده و معطر با گل‌های بنفش، شاخ و برگ سبز خاکستری، خوشه‌های گل ایستاده و فرم درختچه‌ای فشرده است. این گیاه بومی اروپاست و پس از رفع خطر سرمازدگی و گرم شدن خاک، می‌توان آن را در بهار کشت کرد. اسطوخودوس با سرعت متوسطی رشد می‌کند و هرسال چند اینچ به اندازه آن اضافه می‌شود.

اسطوخودوس یک گیاه همراه عالی برای اکثر گیاهان (از گل رز گرفته تا کلم) است. اسطوخودوس یکی از آن گیاهان معطری است که گوزن‌ها از آن اجتناب می‌کنند و به‌عنوان گیاه طعمه‌ در بستر کشت انتخابی عالی است. اسطوخودوس می‌تواند برای حیوانات خانگی مانند سگ و گربه سمی‌باشد.

نام رایج: اسطوخودوس

نام گیاه‌شناسی: Lavandula spp.

خانواده: Lamiaceae

نوع گیاه: علفی چندساله

اندازه بالغ: ۲ تا ۳ فوت ارتفاع، ۲ تا ۴ فوت عرض

قرار گرفتن در معرض نور: آفتاب کامل

نوع خاک: خشک، دارای زهکشی خوب

pH خاک: قلیایی

زمان شکوفایی: تابستان

رنگ گل: بنفش

بومی: اروپا

سمیت: برای سگها و گربه ها سمی است.

مراقبت از اسطوخودوس

مانند بسیاری از گیاهان، موفقیت شما در پرورش اسطوخودوس هم به نوع شرایط رشدی که می‌توانید فراهم کنید و هم به گونه‌ای (۴۵ گونه اسطوخودوس وجود دارد) که برای رشد انتخاب می‌کنید بستگی دارد. گیاهان اسطوخودوس شرایط رشد زیادی را تحمل می‌کنند، اما در خاک گرم و با زهکشی خوب و آفتاب کامل بهترین رشد را دارند.

حتی اگر همه مراقبت‌های پس از کاشت را به درستی انجام دهید و گیاهان اسطوخودوس شما پس از گذشت چند سال از کاشت شاداب به نظر برسند، این جنس معمولاً عمر طولانی ندارد و اکثر گیاهان اسطوخودوس در عرض ۱۰ سال یا کمتر شروع به از بین رفتن می‌کنند؛ بنابراین به کشت بذر گیاهان جدید ادامه دهید تا اطمینان حاصل کنید که برای سال‌های آینده برداشت پرباری خواهید داشت. گیاهان اسطوخودوس نسبتاً بدون دردسر هستند، اما اگر خاک خیلی مرطوب باشد ممکن است دچار بیماری‌هایی مانند لکه‌ برگی و پوسیدگی ریشه شود. علاوه بر این، بسیاری از گیاهان در صورت خیس شدن بیش‌ازحد خاک در زمستان از بین می‌روند.

نور

گیاهان اسطوخودوس در نور کامل خورشید رشد می‌کنند و نور کامل بهترین راه برای تضمین تعداد زیادی جوانه و بوته‌های بزرگ و پر است. اسطوخودوس نمی‌تواند سایه زیادی (در صورت وجود) را تحمل کند، بنابراین اسطوخودوس را در یک بستر یا نقطه‌ای در چشم‌انداز خود که در آن درختان یا سایر گیاهان بزرگ سایه‌اندازی می‌کنند نکارید.

خاک

خاک مناسب باعث افزایش غلظت روغن و بوی اسطوخودوس می‌شود، بنابراین قبل از کاشت حتماً از مواد آلی و کود استفاده کنید. گیاهان اسطوخودوس خاک با زهکشی خوب و کمی خشک را ترجیح می‌دهند؛ بنابراین اگر جهت کشت در ظروف از مخلوط گلدان سنتی استفاده می‌کنید، حتماً مقداری ماسه برای زهکشی به آن اضافه کنید. یک خاک قلیایی عطر اسطوخودوس شما را تقویت می‌کند، درحالی‌که pH کمتر از ۶.۵ احتمالاً باعث می‌شود گیاهان اسطوخودوس شما عمر بسیار کوتاهی داشته باشند.

آبیاری

اسطوخودوس گیاهی انعطاف‌پذیر است که پس از استقرار به شدت به خشکی مقاوم است. هنگامی‌که برای اولین بار گیاهان اسطوخودوس خود را کشت می‌کنید، آن‌ها را به‌طور منظم در طول اولین فصل رشد خود آبیاری کنید. پس از استقرار، آن‌ها می‌توانند دوره‌های طولانی خشک‌سالی را تحمل کنند – درواقع، آبیاری زیاد و عدم زهکشی خاک می‌تواند منجر به بیماری‌های قارچی و پوسیدگی ریشه شود. جهت آبیاری اسطوخودوس بهتر است از آبیاری قطره‌ای استفاده کنید.

دما و رطوبت

اسطوخودوس می‌تواند طیف وسیعی از دماها را تحمل کند و معمولاً رطوبت بیشتر از سرما مسئول کشتن گیاهان اسطوخودوس است. رطوبت زیاد در اطراف ریشه و روی شاخ و برگ می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های قارچی و پوسیدگی ریشه شود. اگر رطوبت مشکل‌ساز است، مطمئن شوید که فضای مناسبی بین گیاهان برای گردش هوا وجود دارد و همیشه بوته‌های خود را در مکانی آفتاب‌گیر بکارید. از گیاهان اسطوخودوس در برابر بادهای خشن زمستانی محافظت کنید و از کاشت آن‌ها در کنار دیوار سنگی یا آجری و زیر سایبان درختان جلوگیری کنید. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که زمین به‌طورمعمول در طول زمستان در شب یخ می‌زند و در روز آب می‌شود، برای محافظت از ریشه گیاهان اسطوخودوس از لایه‌ای از مالچ استفاده کنید.

کود دهی

هنگامی‌که برای اولین بار کشت گیاه اسطوخودوس را شروع می‌کنید، ایده خوبی است که مقداری مواد آلی یا کمپوست به سوراخ کشت نشا اضافه کنید. بعد از آن تغذیه این گیاهان لازم نیست

نکته: کود دهی با کودهای ازته پس از برداشت باعث کاهش مقاومت گیاه نسبت به سرما می‌شود. همچنین کود دهی زیاد باعث تأخیر در گلدهی اسطوخودوس می‌شود.

انواع اسطوخودوس

انواع مختلفی از اسطوخودوس وجود دارد که هر کدام دارای فواید و مزایای خاص خود هستند. برخی از محبوب‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

اسطوخودوس انگلیسی (Lavandula angustifolia): گونه‌ای که در چندین رقم موجود است، ازجمله: “Munstead” یک رقم قدیمی با گل‌های آبی-بنفش “Hidcote”: رقمی که به خاطر گل‌های بنفش تیره‌اش مورد علاقه است. رقم “Jean Davis”، یک رقم منحصربه‌فرد که خوشه‌های گل صورتی کم‌رنگ را تولید می‌کند.

لاواندین (Lavandula x intermedia): واریته‌ای با چندین رقم ازجمله: “Provence” که برای خشک‌کردن بسیار محبوب است. “Grosso” یک رقم بسیار مقاوم در برابر بیماری و معطر است.

اسطوخودوس حاشیه‌دار (Lavandula dentata): گونه‌ای بوته‌ای و پرپشت که خوشه‌های گل آبی مایل به بنفش متراکم تولید می‌کند که عطر ملایمی دارد.

اسطوخودوس فرانسوی (Lavandula stoechas): گونه‌ای مقاوم به سرما، زیبا و متراکم با گل‌های معطر و بنفش تیره است.

هرس اسطوخودوس

اگرچه گیاهان اسطوخودوس فقط با برداشت گل‌ها به‌طور منظم هرس می‌شوند، اما برای خوش‌فرم نگه‌داشتن گیاه و تشویق رشد جدید، کمی هرس بهاره توصیه می‌شود. گونه‌های بلندتر اسطوخودوس را می‌توان تقریباً به اندازه یک‌سوم قد خود هرس کرد، درحالی‌که گونه‌هایی با رشد کم را فقط می‌توان چند اینچ کوتاه کرد.

اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که اسطوخودوس در زمستان دچار خشکی می‌شود تا زمانی که رشد سبز جدیدی در پایه گیاه مشاهده نکردید، گیاهان خود را هرس نکنید. توصیه می‌شود اسطوخودوس را ۴ تا ۵ ماه قبل از زمستان هرس کنید.

برداشت اسطوخودوس

دلیل اصلی ارزشمند بودن اسطوخودوس این است که گل‌های آن پس از خشک شدن عطر خود را حفظ می‌کنند. برای بهترین نتیجه خشک‌کردن، گل‌ها را زمانی که جوانه‌های گل شروع به باز شدن کردند برداشت کنید آن‌ها را به صورت دسته‌های کوچک به صورت وارونه در مکانی گرم با گردش هوای خوب آویزان کنید تا خشک شوند. گل‌های اسطوخودوس علاوه بر زیبا و معطر بودن، خوراکی نیز هستند. آن‌ها را می‌توان به صورت خام و در سالاد استفاده کرد، به سوپ‌ها و خورش‌ها اضافه کرد، به‌عنوان چاشنی، در پخت کوکی‌ها و دم کردن چای استفاده کرد. از برگ‌ها و قسمت‌های سبز اسطوخودوس نیز به روش تقطیر اسانس روغنی گرفته می‌شود.

تکثیر اسطوخودوس

گیاهان اسطوخودوس از طریق بذر، قلمه‌های چوب نرم (نوک‌های نرم و انعطاف‌پذیر شاخه‌ها) یا قلمه‌های چوب سخت (بخش‌هایی از شاخه‌های با ساقه‌های چوبی) تکثیر می‌شوند. قلمه‌های چوب نرم در بهار و قلمه‌های چوب سخت در پاییز در دسترس هستند.

تکثیر از طریق بذر

زمان کاشت بذر از اوایل بهار تا اوایل تابستان متغیر هست. دمای مناسب جوانه‌زنی بذر اسطوخودوس ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد، عمق کاشت بذر حدود ۳ میلی‌متر و فاصله مناسب بین بوته‌ها ۴۰ تا ۸۰ سانتیمتر هست. در صورت وجود شرایط مناسب بذرها پس از دو الی سه هفته جوانه می‌زنند.

تکثیر از طریق قلمه:

بهترین زمان برای قلمه زدن در فصل پاییز و زمستان و نگهداری قلمه‌ها در گلخانه جهت ریشه‌دار شدن آن‌ها تا فصل بهار هست. جهت قلمه گیری از یک چاقوی تیز برای بریدن یک بخش سه اینچی از شاخه سالم گیاه استفاده کنید. قلمه‌های چوب سخت باید درست زیر برجستگی که گره برگ را مشخص می‌کند، بریده شود. برگ‌ها را از دو اینچ پایین ساقه بردارید و پوست را از پایین ساقه در امتداد یک ‌طرف بتراشید.

یک گلدان کوچک را با خاک مناسب (خاکی با زهکشی خوب) که با کمی آب مرطوب شده است پر کنید.

قسمت پایین قلمه را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کنید. آن را در خاک قرار دهید.

روی گلدان را با پوشش پلاستیکی بپوشانید و در جایی گرم قرار دهید. قلمه‌های چوب نرم دو تا چهار هفته طول می‌کشد تا ریشه‌زایی را شروع کنند. قلمه‌های چوب سخت کمی بیشتر طول می‌کشد.

وقتی متوجه شدید که ریشه‌ها مستقر شده‌اند، پوشش پلاستیکی را بردارید و گلدان را در مکانی آفتابی قرار دهید.

هفته‌ای یک‌بار گیاه را با کود مایع گیاهی رقیق شده تغذیه کنید.

پس از دو یا سه هفته، گیاه را می‌توان در فضای باز یا در گلدان بزرگ‌تر با خاک گلدان استاندارد پیوند زد – خاک گلدان تجاری دارای مواد مغذی کافی برای تغذیه گیاه است.

تعویض گلدان اسطوخودوس

در جاهایی که کاشت در فضای باز عملی نیست، همیشه می‌توانید اسطوخودوس خود را در گلدان پرورش دهید و آن را جهت دنبال کردن نور خورشید به اطراف حرکت دهید یا حتی آن را برای زمستان به داخل خانه ببرید. اگرچه اسطوخودوس سیستم ریشه‌ای بزرگ و گسترده‌ای دارد، اما ترجیح می‌دهد در فضای تنگ رشد کند. گلدانی که بتواند توپ ریشه را به‌خوبی در خود جای دهد، انتخاب مناسبی است، زیرا گلدانی که خیلی بزرگ باشد فقط آبیاری بیش‌ازحد را تشویق می‌کند.

اطمینان حاصل کنید که ظرف شما دارای سوراخ‌های زیادی در پایه خود برای زهکشی است – پوسیدگی ریشه یکی از معدود مشکلاتی است که گیاهان اسطوخودوس تجربه می‌کنند. علاوه بر این، می‌توانید اسطوخودوس خود را در گلدان سفالی بکارید تا رطوبت را از خاک دور کند و از خیس شدن بیش‌ازحد آن جلوگیری کند. برای کاشت از مخلوط کوکوپیت و پرلیت و پیت ماس (مخلوط بدون خاک) استفاده کنید و به یاد داشته باشید که اسطوخودوس کاشته شده در گلدان نسبت به گیاهانی که در باغ پرورش می‌دهید به آب بیشتری نیاز دارند. یک قانون کلی این است که زمانی که خاک (نه گیاه)، خشک به نظر می‌رسد، آبیاری شود، آبیاری در پایه گیاه مانند آبیاری قطره‌ای برای محدود کردن رطوبت روی شاخ و برگ مناسب‌ترین نوع آبیاری است.

چگونه اسطوخودوس را شکوفا کنیم

وقتی گیاهی مانند اسطوخودوس را به خاطر شکوفه‌هایش پرورش می‌دهید، مهم است که تمام تلاش خود را برای گل‌دهی آن انجام دهیم. اگر در شکوفه دادن گیاهان اسطوخودوس خود با مشکل مواجه هستید، چند مشکل وجود دارد که می‌تواند علت اصلی عدم گلدهی باشد.

اولین مورد مربوط به خاک است: خاکی که بسیار حاصلخیز است باعث تأخیر در گلدهی اسطوخودوس می‌شود. خاک بسیار حاصلخیز باعث رشد سبز زیادی می‌شود و مانع از رفتن گیاه به فاز زایشی می‌شود. اگر مشکل شما این است، می‌توانید گیاهان خود را جابه‌جا کنید یا خاک خود را با شن یا ماسه اصلاح کنید تا هوادهی شود و از مواد مغذی کمتری برخوردار شود.

همچنین باید مطمئن شوید که گیاهان اسطوخودوس شما روزانه حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور خورشید دریافت می‌کنند که منجر به ایجاد پربارترین شکوفه‌ها می‌شود. اگر گیاه شما در مکان فعلی خود نور چندانی دریافت نمی‌کند، می‌توانید شاخ و برگ‌های اطراف را که ممکن است بر روی آن سایه انداخته‌ باشند را هرس کنید یا اسطوخودوس خود را دوباره در ظروف کشت بکارید تا بتوانید آن‌ها را به اطراف حرکت دهید و نور را تعقیب کنید.

درنهایت، هرس گیاه خود در هر بهار – حتی اگر اندازه آن برای فضای شما مناسب باشد – می‌تواند منجر به شکوفایی بیشتر (و کامل‌تر) شود.

سؤالات متداول

آیا نگهداری از گیاهان اسطوخودوس آسان است؟

گیاهان اسطوخودوس به دلیل سهولت در مراقبت محبوب هستند – آن‌ها با کمی بی‌توجهی رشد می‌کنند، بنابراین اگر گاهی فراموش می‌کنید باغ خود را آبیاری کنید، این گیاه می‌تواند برای شما مناسب باشد.

گیاهان اسطوخودوس چقدر می‌توانند زندگی کنند؟

گیاهان اسطوخودوس می‌توانند تا ۱۰ سال عمر کنند، اما با گذشت زمان، کیفیت و رشد آن‌ها کاهش می‌یابد. مجموعه خود را از طریق بذرپاشی مجدد حفظ کنید تا بتوانید در حین رشد گیاهان جدید از شر گیاهان مسن خلاص شوید.

سرعت رشد اسطوخودوس چقدر است؟

اسطوخودوس نسبتاً سریع رشد می‌کند و می‌تواند چندین اینچ در سال رشد کند. همان‌طور که گفته شد، گیاهان جدید اسطوخودوس تا فصل دوم یا سوم خود شکوفا نخواهند شد.

جمع‌بندی

اسطوخودوس گیاهی چندساله از تیره نعناعیان است که در آب‌وهوای گرم خشک به‌خوبی رشد می‌کند و به کم‌آبی مقاوم است. گیاهان اسطوخودوس به دلیل سهولت در مراقبت محبوب هستند. در جاهایی که کاشت در فضای باز عملی نیست، می‌توانید اسطوخودوس را در ظروف کشت پرورش دهید. اسطوخودوس می‌تواند طیف وسیعی از دماها را تحمل کند و معمولاً رطوبت بیشتر از سرما مسئول کشتن گیاهان اسطوخودوس است. رطوبت زیاد در اطراف ریشه و روی شاخ و برگ می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های قارچی و پوسیدگی ریشه شود. اسطوخودوس خاک با زهکشی خوب و کمی خشک را ترجیح می‌دهد. گیاهان اسطوخودوس در نور کامل خورشید رشد می‌کنند و نور کامل بهترین راه برای تضمین تعداد زیادی جوانه و بوته‌های بزرگ و پر است.