۱۰ نکته قبل از کاشت سبزی در باغچه

مقدمه

بهار با روزهای طولانی و اولین گل‌های شجاعی که در آن قدم می‌زنند، زمان مناسبی جهت برنامه‌ریزی برای فصل رشد آینده است. اگر به‌تازگی وارد شغل و حرفه‌ی باغبانی شده‌اید به شما خوش‌آمد میگوییم، شما قصد دارید به سفری بپردازید که چالش‌برانگیز، پاداش‌دهنده، عرفان بخش و بالابرنده است. در اینجا ۱۰ مورد از کارهایی که آرزو می‌کنم قبل از شروع کار می‌شناختم ذکر می‌کنم.

گیاه مناسب، مکان مناسب

نور

اولین و مهم‌ترین چیزی که هنگام شروع باید در نظر بگیرید نور است. بیشتر سبزیجات، میوه‌ها و گیاهان در نور کامل رشد بهتری دارند. جایی که حداقل ۶ ساعت و ترجیحاً ۸ ساعت در روز نور مستقیم آفتاب را دریافت کند. اگرچه در آب‌وهوای خیلی گرم، وجود چند ساعت سایه برای یکسری از محصولات مفید است.

برخی از محصولات فصل خنک مانند اسفناج، کلم، تربچه و… می‌توانند در مکان‌هایی که قسمتی سایه دارند به‌خوبی رشد کنند درحالی‌که این محصولات برای ورود به فاز زایشی و تولید گل به هر دو مکان آفتابی و سایه‌ احتیاج دارند. سعی کنید ابتدا با گیاهان کم‌توقع و دارای فصل رشد کوتاه کار خود را شروع کنید.

امکانات و تسهیلات کلیدی

شما باید مرتباً به مزرعه یا باغ خود سر بزنید، بنابراین در صورت امکان موقعیت آن باید نزدیک محل زندگی‌تان باشد. از وجود منابع آب برای تأمین نیاز آبی گیاهانتان مطمئن شوید. سعی کنید تانکرهای آب، استخر آب و یا وسایل دیگری برای ذخیره آب، جمع‌آوری آب باران و تأمین آب در نزدیکی محل کشت گیاهانتان نصب کنید تا آبیاری گیاهان سریع و آسان شود.

خاک خود را دوست داشته باشید

خاک محل مورد نظر جهت کشت و کار گیاهان را با عشق و علاقه شاداب کنید. خاک را با مواد آلی ازجمله کمپوست باغی و کود تغذیه کنید.

جهت مصرف کودهای حیوانی به‌هیچ‌عنوان از کود تازه استفاده نکنید، زیرا کود تازه حاوی بذر علف‌های هرز است، ممکن است ناقل و به وجود آورنده‌ی برخی از بیماری‌های قارچی و باکتریایی باشد. همچنین کود حیوانی تازه به دلیل دارا بودن نیتروژن بسیار زیاد گیاهان را می‌سوزاند.

کود حیوانی به هنگام استفاده باید پوسیده باشد (حداقل ۶ ماه از تولید کود گذشته باشد). حداقل یک‌بار در سال به خاک مواد آلی اضافه کنید. جهت این کار می‌توانید از مالچ‌های گیاهی استفاده کنید. مالچ‌ها به‌ مرور زمان باعث بهبود ساختار خاک شما می‌شوند و خاک شما تبدیل به خاکی با زهکشی بهتر و یک محیط سالم‌تر برای رشد ریشه‌ها می‌شود. البته می‌توانید از کودهای آلی هم استفاده کنید اما به‌جای ایجاد سلامتی بلندمدت خاک مانند ماده‌ی آلی (مالچ) می‌توانید به آن به‌عنوان یک تقویت‌کننده‌ی کوتاه‌مدت فکر کنید.

عجول نباشید

به‌عنوان یک باغبان جدید بسیار امکان‌پذیر است که با مشاهده‌ی کوچک‌ترین مشکلات سریعاً کار را رها کنید، اما کمی خویشتن‌داری و صبر ضروری است. کشت زودهنگام گیاهان ممکن است باعث سرمازدگی و یخ‌زدگی ناگهانی و عدم شکوفایی آن‌ها شود.

در بیشتر مناطق تاریخ آخرین یخبندان و آخرین سرمازدگی فصل رشد مشخص است آن تاریخ را پیدا کنید و از کشت گیاهان قبل از آخرین سرمازدگی خودداری کنید. همچنین می‌توانید از برنامه‌ی Garden planner کمک بگیرید. این برنامه به‌طور خودکار تاریخ آخرین یخبندان را بر اساس موقعیت مکانی شما محاسبه می‌کند. وقتی گیاهان را به برنامه خود اضافه می‌کنید، همراه با آن‌ یک لیست باز می‌شود که در آن می‌توانید ببینید که چه زمانی اقدام به کشت کنید.

بهترین زمان و مکان را به کشت گیاهان اختصاص دهید

اولین کشت در مزرعه را زمانی که خاک شما گرم و به‌اندازه‌ی کافی رطوبت دارد و محل مناسبی جهت رشد بذر است انجام دهید. خاک محلی که بذر را در آن می‌کارید باید یک بافت خوب و مناسب داشته باشد. در زمانی که دمای بیرون هنوز خیلی پایین است و کشت در مزرعه امکان‌پذیر نیست کاشت در زیر پوشش پلاستیکی و در گلدان و سینی نشاء (گلخانه) یک روش عالی برای شروع کار است.

همیشه توجه داشته باشید که اکثر گیاهان برای شروع خوب به نور کافی احتیاج دارند. خاک گلدانی (هوموس) نسبت به خاک مزرعه تیره‌تر است (به دلیل وجود مواد آلی و غذایی بیشتر)، بنابراین پر کردن ردیف‌های کاشت با خاک گلدان در هنگام کشت بذر یا نشاء می‌تواند به شما کمک کند تا نهال خود را از علف‌های هرزی که پدیدار می‌شوند متمایز کنید. نشاها برای کاشت در زمین به حفره‌هایی بزرگ‌تر از ریشه خود نیاز دارند که از آن‌ جهت گسترش ریشه استفاده می‌کنند. همچنین خاک اطراف ریشه باید سست‌تر و سبک‌تر باشد که باعث رشد سریع‌تر و راحت‌تر ریشه‌های جدید و استقرار راحت‌تر گیاهان در خانه‌ی جدید شود.

آب مناسب

بیشتر گیاهان به‌طور متوسط به ۲ تا ۵ سانتیمتر آب در هفته احتیاج دارند. در زمانی که هوا گرم‌تر می‌شود نیاز آبی بیشتر می‌شود؛ که این بستگی به میزان بارندگی دارد. بهتر است هرچند هفته یک‌بار (در زمان رشد رویشی گیاه) یک یا دو آبیاری را انجام ندهید، این عمل ریشه‌ها را مجبور می‌کند تا به دنبال یافتن رطوبت بیشتر، به داخل خاک پایین بروند و رشد ریشه‌ها بهبود یابد. البته این کار را نمی‌توان برای گیاهان کشت‌شده در ظروف و گلدان انجام داد.

در برابر علف‌های هرز سریع عمل کنید

علف‌های هرز رقیب جدی آب و مواد غذایی و نور گیاهان شما هستند. به‌محض مشاهده‌ی علف‌های هرز آن‌ها را حذف کنید تا فرصتی برای تولید بذر و پخش شدن نداشته باشند. علف‌های هرز محتکران سریع نور خورشید هستند و با رشد و گسترش سریع اجازه دریافت نور را به گیاهان شما نمی‌دهند.

در سطوح کوچک می‌توانید با استفاده از وجین‌کن‌های دستی علف‌های هرز را حذف کنید و هنگام حذف آن‌ها مواظب باشید به ریشه‌ی گیاهانتان آسیب نرسد. استفاده از مالچ‌های آلی یک روش خوب برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز و همچنین بهبود ساختار خاک (به‌تدریج) می‌باشد. در سطوح وسیع می‌توان برای کنترل علف‌های هرز از شخم بین ردیف‌های کشت و یا علف‌کش‌های مناسب استفاده کرد.

در برخی از گیاهان جهت ادامه‌ی تولید، مکرراً برداشت کنید

بعضی از گیاهان را باید به‌طور مرتب برداشت کرد تا محصول بعدی به دست آید. لوبیا سبز، کدو، گوجه‌فرنگی و خیار تنها چند نمونه هستند که در آن‌ها برداشت غلاف و میوه‌ها باعث ترغیب رشد سایر میوه‌ها و میوه‌های بیشتری می‌شود. به‌طور مشابه، از بین بردن گل‌های قدیمی و پژمرده از روی گل‌های زینتی باعث تشویق ظهور و رشد گل‌های جدید و شادابی گل می‌شود.

تنک کردن و هرس گیاهان (اما نه خیلی زیاد)

گیاهانی که متراکم کشت‌شده‌اند را به‌موقع تنک کنید و فواصل کشت و تراکم مناسب را رعایت کنید. هرس پایان فصل در درختان و گیاهان چندساله و زینتی یک راه عالی برای اطمینان از یک شروع خوب در فصل رشد بعدی است؛ اما مراقب باشید گیاهان را زیاد هرس نکنید. از شاخ و برگ‌های هرس شده می‌توان در جهت تولید کمپوست و خاک‌برگ استفاده کرد.

از مسائل و مشکلات موجود یادداشت‌برداری و از خدمات مشاوره استفاده کنید

یک باغبان خوب اشتباهات زیادی مرتکب می‌شود اما از آن‌ها درس می‌گیرد. با پیگیری و یادداشت اینکه چه گیاهی را کجا و چه زمانی کشت کرده‌اید و با چه آفات و بیماری‌ها و مشکلاتی مواجه بوده‌اید و درست کردن یک پرونده‌ی شخصی از آنچه برای شما و گیاهان تان اتفاق افتاده و چه اقداماتی برای رفع مشکلات انجام داده‌اید به خود و مشاوران جهت جلوگیری و رفع مشکلات در این کشت و کشت‌های بعدی کمک کنید.

جمع بندی

این مقاله برای افرادی است که برای اولین بار به سمت پرورش گیاهان و باغداری رفته‌اند و به نکات و موارد کلیدی که قبل از کاشت باید بدانند به‌طور خلاصه اشاره‌کرده است. مکان کشت گیاه (آفتاب‌گیر یا سایه گیر بودن مکان)، نوع خاک (بافت خاک، مواد آلی و معدنی موجود در خاک، شوری خاک و…)، دسترسی به آب کافی جهت برطرف کردن نیاز آبی گیاهان و تأمین آب با اسیدیته و EC مناسب برای گیاهان، تاریخ کاشت مناسب برای گیاهان موردنظر جهت کشت، مبارزه با علف‌های هرز، تنک و هرس کردن گیاهان و استفاده از راهنمایی و خدمات مشاوران ازجمله مواردی است که حتماً باید در شروع کار مدنظر قرار دهید.

Written by Benedict Vanheems.2019