۹ روش برای افزایش ماندگاری میوه و سبزیجات

مقدمه

مصرف میوه و سبزیجات با فواید مختلف سلامتی مرتبط است. از میوه‌ها و سبزیجات به‌عنوان منبع  ویتامین‌ها و عناصر ریزمغذی به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند. میوه‌ها و سبزیجات از نظر متابولیکی کالاهای تازه با فسادپذیری بالا و ماندگاری کم هستند. تخمین زده می‌شود که بیش از ۲۰-۲۲٪ از کل تولید میوه به دلیل فساد در مراحل مختلف پس از برداشت از بین می‌رود. حفظ کیفیت و جلوگیری از بین رفتن محصول پس از برداشت و در حین حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و خرده‌فروشی بسیار مهم است. هرساله ۱.۳ میلیارد تن غذا در جهان هدر می‌رود. این نشان‌دهنده یک خسارت بزرگ اقتصادی و تأثیر قابل‌توجه زیست‌محیطی ناشی از اتلاف آب و انتشار گازهای گلخانه‌ای است. تیمارهای پس از برداشت محصولات تازه به‌عنوان راهکارهایی جهت به حداقل رساندن تلفات، حفظ کیفیت و درنتیجه افزایش ماندگاری استفاده می‌شود.

به‌عنوان یک تولیدکننده یا تأمین‌کننده محصولات تازه، هیچ چیز بدتر از این نیست که محصولات شما زود منقضی و فاسد شوند. این مسئله می‌تواند به شهرت شما آسیب برساند و ضررهای اقتصادی زیادی برای تولیدکننده و همچنین جامعه به همراه داشته باشد و مقابله با آن گران است. نیازی به ذکر مجدد صدها میلیون تن اتلاف مواد غذایی و زباله‌های جهانی در سال نیست. با افزایش ماندگاری میوه‌ها و سبزیجات تولیدکنندگان و شرکت‌های باربری شانس بالاتری برای تازه ماندن محصولات را دارند.

در این مقاله برخی از استراتژی‌های مورد استفاده برای کاهش تلفات میوه و سبزیجات پس از برداشت بررسی می‌شود.

دلایل افزایش عمر مفید میوه و سبزیجات

میوه‌ها و سبزیجات را می‌توان به صورت تازه یا فرآوری شده مصرف کرد. تولید و مصرف غذاهای کمتر فرآوری شده محبوبیت بیشتری در بین مردم دارد. محصولات تازه می‌توانند تا نیمی از عمر خود را در حمل‌ونقل بگذرانند. هنگام حمل‌ونقل میوه‌ها و سبزیجات در سراسر جهان، این مهم است که مطمئن شوید که انرژی مورد نیاز برای انجام این کار به خوبی مورد استفاده قرار گرفته است. میوه‌ها و سبزیجات نیاز به بالاترین شانس برای زنده ماندن از حمل‌ونقل طولانی‌مدت دارند. چند رویکرد مختلف ازجمله چند نوآوری جالب در سال‌های اخیر برای افزایش عمر مفید میوه و سبزیجات وجود دارد.

برخی از مزایای افزایش ماندگاری میوه و سبزیجات شامل موارد زیر است:

۱. تولید با کیفیت بهتر

۲. رد شدن کمتر محموله

۳. کاهش تلفات محصول و مواد غذایی و تولید کمتر زباله

۴. افزایش بودجه و جلوگیری از ضرر و زیان اقتصادی

۵. شهرت برند تجاری

برای طولانی شدن ماندگاری میوه و سبزیجات، باید بدانید که چه چیزهایی به محصول تازه آسیب می‌رساند. دلایل کاهش ماندگاری و عوامل اصلی که می‌توانند بر ماندگاری محصولات تازه تأثیر بگذارند عبارت‌اند از:

۱. قرار گرفتن در معرض اتیلن

۲. تغییرات و نوسانات دمایی (بالا و پایین رفتن دما در حین حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی)

۳. وجود رطوبت

۴. آسیب فیزیکی

۵. رشد میکروبی

بنابراین منطقی است که روش‌هایی که برای افزایش ماندگاری میوه و سبزیجات استفاده می‌شود باید حداقل یکی از این عوامل را تحت تأثیر قرار دهد.

روش‌های مختلف افزایش ماندگاری محصولات تازه

روش‌های افزایش ماندگاری می‌تواند برای انواع مختلف میوه‌ها و سبزیجات متفاوت باشد، اما برای اکثر آن‌ها راه‌حل‌های متعددی وجود دارد. روش‌های مختلف افزایش عمر مفید عبارت‌اند از:

بهبود بسته‌بندی و اصلاح اتمسفر آن (فضای اطراف هر جسم)

بهبود روش‌های برداشت و رسیدگی

یافتن نقاط ضعف در سردخانه

نظارت بر رطوبت

استفاده از پوشش‌های منحصربه‌فرد

برچسب‌های هوشمند

سینی و پدهای خوراکی جاذب

ارقام جدید

استفاده از ضد میکروب‌های طبیعی

۱. بهبود بسته‌بندی و اصلاح اتمسفر آن (فضای اطراف هر جسم)

یک گام آسان برای افزایش ماندگاری میوه و سبزیجات، بهبود بسته‌بندی است. بسته‌بندی صحیح و بهبود یافته می‌تواند میزان تنفس، رسیدن و یا رشد میکروبی را کنترل کند. ماندگاری بیشتر باعث افزایش زمان در دسترس بودن میوه و سبزیجات، کاهش از بین رفتن غذا و شانس بیشتری برای حفظ طراوت میوه و سبزیجات می‌شود.

تغییر اتمسفر بسته‌بندی (MAP) به‌منظور کنترل گازهای اطراف یک ماده است. به‌عنوان‌مثال، محدود کردن اکسیژن موجود در اطراف میوه به افزایش ماندگاری کمک می‌کند. پوشش برخی از پالت‌ها، کارتن‌های بسته‌بندی و ورق‌ها می‌توانند اتیلن تولید شده توسط میوه را کنترل کنند.

تحولات در فن‌آوری بسته‌بندی و پوشش‌های خوراکی مواد غذایی نتایج امیدوارکننده‌ای را در افزایش ماندگاری میوه‌ها و سبزیجات تازه نشان داده است. استفاده از تکنیک‌های نوآورانه بسته‌بندی و پوشش‌های جدید امکان پاسخگویی به تقاضای روزافزون مصرف‌کننده و انتقال به بازارهای دوردست با کیفیت نسبتاً بالا را ممکن می‌سازد. این بسته‌بندی‌ها باعث مهار سنتز زیستی اتیلن، کاهش میزان تنفس و از دست دادن آب و کاهش بروز بیماری‌های پس از برداشت می‌شود.

۲. بهبود روش‌های برداشت و رسیدگی

از لحظه برداشت یک میوه یا سبزی، باید اطمینان حاصل کنید که روش‌های برداشت و رسیدگی به آن‌ها آسیب نمی‌رساند. رسیدگی بیش از حد میوه روی درخت باعث کاهش عمر انبارداری و نگهداری آن میشود. نمونه‌هایی از روش‌های ضعیف در حین برداشت و بسته‌بندی می‌تواند شامل ضربه زدن به میوه در حین برداشت و بسته‌بندی، استفاده از آب آلوده برای تمیز کردن و یا ذخیره‌سازی آن‌ها در جعبه‌های آلوده باشد.

همچنین اطمینان از اینکه محصولات تازه تحت فشار زیاد قرار نگرفته‌اند، به ماندگاری آن‌ها کمک می‌کند. حتی موارد جزئی نیز می‌تواند به عمر مفید میوه و سبزیجات آسیب برساند. رعایت روش‌های عملیاتی استاندارد برای اطمینان از بسته‌بندی مناسب مهم است.

۳. یافتن نقاط ضعف در زنجیره سرد

حفظ درجه حرارت پایین به کاهش پوسیدگی و کاهش رشد میکروبی کمک می‌کند. اگر هر قسمت از زنجیره سرد بین برداشت تا بازار و رسیدن محصول به دست مشتری به خطر بیفتد، می‌تواند به محصولات آسیب برساند.

یک مطالعه نشان داد که تأخیر چهارساعته بین برداشت و انتقال توت‌فرنگی به مکان خنک (پیش سرد شدن) تقریباً باعث کاهش ۵۰ درصدی آب محصول می‌شود. همچنین هنگام ورود به مرکز توزیع به ظاهر آن نیز آسیب رساند.

چند روش مفید برای ثبت دما در سراسر زنجیره سرد وجود دارد. از این داده‌ها می‌توان برای برنامه پیش‌بینی ماندگاری محصول نیز استفاده کرد.

۴. نظارت بر رطوبت

نظارت بر رطوبت به اندازه دما مهم است. دما و رطوبت اغلب به‌ هم‌ پیوسته‌اند. وجود رطوبت در محیط ذخیره و نگهداری محصولات به کاهش از دست دادن رطوبت میوه‌ها و سبزیجات کمک می‌کند؛ بنابراین حفظ سطح رطوبت مناسب برای کاهش چروکیدگی میوه‌ها و سبزیجات بسیار مهم است. دستگاه‌های اینترنت اشیا هر دو دما و رطوبت اقلام را از مزرعه تا مشتری ردیابی می‌کنند تا زمینه‌های بهبود را شناسایی کنند.

۵. پوشش‌های منحصربه‌فرد

اخیراً پوشش‌های طبیعی و گیاهی روی محصولات تازه باعث ایجاد هیاهوی زیادی شده است. حتی شرکت Apeel، چند صد میلیون دلار برای ارائه این راه‌حل به دست آورده است. با از دست دادن آب و از طریق اکسیداسیون (فرآیند شیمیایی که جهت انجام آن به اکسیژن نیاز است) تخریب ایجاد می‌شود. پوشش‌های اپل با نگه‌داشتن رطوبت در داخل و اکسیژن در خارج عمل می‌کنند. برخی از فروشگاه‌ها با استفاده از پوشش‌های پلاستیکی جداگانه روی محصولات تازه، عمر مفید آن‌ها را افزایش داده‌اند. بهتر است تا جای ممکن از استفاده از پلاستیک خودداری کنید. بااین‌حال، استفاده از پوشش‌های پلاستیکی جهت افزایش عمر مفید میوه‌ها می‌تواند برای محیط‌زیست بهتر از هدر رفتن مواد غذایی باشد. اگر بیان این مسئله شما را شوکه کرد، باید درباره اثرات هدر رفتن غذا بیشتر بدانید.

۶. برچسب‌های هوشمند

برخی مطالعات نشان می‌دهد که چگونه برخی ترکیبات برای افزایش ماندگاری محصول می‌توانند اثرات اتیلن را کاهش دهند یا رشد میکروبی را محدود کنند. شرکت StixFresh ادعا می‌کند که با استفاده از برچسبی که روی میوه قرار می‌گیرد، ماندگاری میوه‌های تازه را تا ۱۴ روز افزایش می‌دهد.

۷ سینی و پدهای خوراکی جاذب

نوآوری‌های زیادی در مورد پدهایی که می‌تواند در ظروف محصولات تازه برداشت شده گذاشته شود وجود دارد. پدها آب اضافی را جذب می‌کنند و می‌توانند به کاهش سرعت تنفس محصول کمک کنند.

۸. تغییر ارقام

از زمان شروع کشاورزی، انسان‌ها همیشه به دنبال راه‌هایی برای تولید ارقام جدید و اصلاح گیاهان هستند که طعم و عملکرد و مقاومت بهتری دارند. اکنون که سیاره ما گسترده‌تر شده و محصولات به سراسر دنیا حمل‌ونقل می‌شوند، تولید ارقام مختلفی از محصول با ماندگاری بیشتر یکی از موارد مورد توجه و تمرکز اصلاح کنندگان گیاهی است. به‌عنوان‌مثال، USDA اخیراً ارقام توت‌فرنگی با ماندگاری بهتر تولید کرده است که تنها ۲۹٪ توت‌فرنگی پس از یک هفته در سردخانه (در مقایسه با تخریب ۹۳٪ توت‌فرنگی رقم کاماروسا) تخریب می‌شود.

۹. استفاده از ضد میکروب‌های شیمیایی و طبیعی

تیمارهای شیمیایی می‌توانند تخریب بافت و رشد میکروبی در محصولات تازه را به حداقل برسانند. استفاده از گیاهان، ادویه یا عصاره‌های گیاهی به‌عنوان ضد میکروب نیز می‌تواند به جلوگیری از فساد و افزایش ماندگاری محصول کمک کند. با افزایش تقاضا برای مواد غذایی امن‌تر، مهم است که به دنبال جایگزین‌های طبیعی برای مواد شیمیایی باشیم.

جمع‌بندی

از دست دادن پارامترهای کیفی مانند رنگ، استحکام، شادابی، طعم و از دست دادن رطوبت بیش‌ازحد میوه منجر به ماندگاری محدود و افزایش احتمال رد شدن محصول توسط مصرف‌کنندگان می‌شود. کاهش اتلاف مواد غذایی تازه باعث کاهش هزینه‌ها، بهبود شهرت برند و دستیابی به اهداف پایدار می‌شود. اگر بتوانید ماندگاری محصول خود را به روزها یا حتی هفته‌ها افزایش دهید می‌توانید تعداد محموله‌های پذیرفته‌شده را افزایش دهید و تأمین میوه‌ها و سبزیجات با کیفیت بالاتر و حمل‌ونقل آن‌ها به مناطق دورتر را تضمین کنید.

 روش‌های افزایش ماندگاری می‌تواند برای انواع مختلف میوه‌ها و سبزیجات متفاوت باشد. روش‌های مختلف افزایش عمر مفید عبارت‌اند از: بهبود بسته‌بندی و اصلاح اتمسفر آن، بهبود روش‌های برداشت و رسیدگی، یافتن نقاط ضعف در سردخانه، نظارت بر رطوبت، استفاده از پوشش‌های منحصربه‌فرد، برچسب‌های هوشمند، سینی و پدهای خوراکی جاذب، ارقام جدید، استفاده از ضد میکروب‌های شیمیایی و طبیعی.

منبع

https://onethird.io/9 methods to extend shelf life fresh produce/

https://www.longdom.org/open-access/strategies-used-to-prolong-the-shelf-life-of-fresh-commodities.pdf