کاشت، داشت و برداشت هلو: مدیریت محصول [قسمت ۳]
مقدمه مدیریت محصول (میوه) از جنبه‌های مهم در تولید هلو محسوب می‌گردد. بیشتر درختان هلو هزاران گل تولید می‌کنند و در صورت مساعد بودن شرایط ممکن است چند هزار میوه در هر درخت ایجاد شود. در صورت توسعه همه این میوه‌ها، وزن میوه، شاخه‌ها را شکسته، میوه‌های اندکی به رسیدگی و بلوغ می‌رسند و دارای […]
مقدمه
مدیریت محصول (میوه) از جنبه‌های مهم در تولید هلو محسوب می‌گردد. بیشتر درختان هلو هزاران گل تولید می‌کنند و در صورت مساعد بودن شرایط ممکن است چند هزار میوه در هر درخت ایجاد شود. در صورت توسعه همه این میوه‌ها، وزن میوه، شاخه‌ها را شکسته، میوه‌های اندکی به رسیدگی و بلوغ می‌رسند و دارای غلظت قند پایینی خواهند بود. برای جلوگیری از این اتفاق‌ها تعداد میوه بر روی هر درخت باید مدیریت شود.
در توضیحات مربوط به تولید هلو در آمریکای شمالی در قرن ۱۸ و ۱۹ هیچ اشاره‌ای به کاهش شدید میوه وجود ندارد، اما در برخی از رفرنس‌ها آمده است که درختان فقط برای چند سال باردهی خیلی خوبی داشته‌اند و باغ‌ها به‌طور بعد از چند سال دچار افت شدید بارشده‌اند. دلایل مرگ زودرس درختان احتمالاً فعالیت حشرات و آفات چوب‌خوار، بیماری، صدمات زمستان ناشی از هرس سنگین زمستانی و همچنین شکستگی و خسارات سنگین شاخه‌ها از برداشت بیش‌ازحد میوه بوده است.
هرس میوه در حال حاضر یک روش تجاری استاندارد برای بالا بردن کیفیت، وزن و قند میوه می‌شود. از بین بردن و هرس میوه‌های اضافی پرهزینه‌ترین فعالیت قبل از برداشت در تولید هلو می‌باشد، اما برای تولید محصول با کیفیت بالا با بازارپسندی مناسب کاملاً ضروری می‌باشد. در طول نیم‌قرن گذشته، صنعت پرورش هلو در جستجوی روش‌های کم‌هزینه‌تری برای از بین بردن میوه‌های ناخواسته می‌باشد. همچنین روش‌های مختلفی برای کنترل میوه‌های نا به جا درختان هلو وجود دارد. برخی از عوامل مؤثر در کنترل این امر در درختان هلو به‌صورت کاربردی وجود دارد و همچنین پیشنهاد‌های دیگری نیز ارائه شده است.
فهرست محتوا این مقاله
رشد و نمو میوه
در اواخر فصل، به‌ویژه پس از برداشت میوه، photoassimilate ( نوعی قند مونوساکارید که از فتوسنتز در برگ تولید می‌شود) از برگ‌ها به قسمت‌های چوبی درخت منتقل‌شده و به‌عنوان نشاسته ذخیره می‌شود.
رشد بهاره ریشه، کامبیوم، شاخه و میوه همه به کربوهیدرات‌های ذخیره‌ای داخل شاخه و اندام چوبی درخت بستگی دارد. برخلاف برخی از درختان خزان کننده، این درخت قبل از رشد برگ، بر روی درخت شکوفه ظاهر می‌گردد و سپس برگ‌ها رشد می‌کنند. فتوسنتز درخت برای حمایت از رشد رویشی و نمو میوه کافی نخواهد بود.
بیشتر انرژی درخت جهت رشد میوه در اوایل فصل، از کربوهیدرات‌های ذخیره‌شده سال قبل به دست می‌آید و میوه‌ها جهت استفاده از این کربوهیدرات‌ها وارد رقابت با اندام‌های دیگر درخت می‌شوند. رشد میوه هلو به سه مرحله تقسیم می‌شود. مرحله اول دوره رشد، رشد سریع میوه از شکوفه دهی تا حدود ۵۰ روز پس از شکوفه دهی می‌باشد تا وقتی‌که آندوکارپ سخت (هسته) تشکیل می‌شود. طول مرحله اول بسته به رقم و دمای محیط می‌باشد.
رشد میوه در این مرحله در درجه اول ناشی از تقسیم سلولی می‌باشد، اما بعضی از توسعه‌های سلولی و تشکیل فضای بین سلولی در مرحله دوم رخ می‌دهد. مدت مرحله دوم به تاریخ بلوغ و رسیدگی ارقام بستگی دارد. مرحله دوم ممکن است چند روز در ارقام خیلی زودرس یا حداکثر ۲ ماه در ارقام دیررس ادامه یابد. در این مرحله ازنظر اندازه میوه رشد کمی وجود دارد، اما وزن خشک میوه به دلیل توسعه اندوکارپ افزایش می‌یابد.
برای یک رقم زودرس، محدودیت منابع حدود ۳۸ روز پس از شکوفه آغاز می‌شود و تا ۸۴ روز پس از شکوفه دهی تا زمان برداشت ادامه می‌یابد. برای ارقام دیررس، دوره اول مشابه ارقام زودرس اتفاق می‌افتد، اما دوره دوم در طی ۱۲۶ تا ۱۵۴ روز پس از شکوفه دهی (تا زمان برداشت و رسیدگی) رخ می‌دهد. محدود شدن رشد میوه ناشی از محدودیت منابع مانند آب و مواد غذایی کاملاً موقتی می‌باشد. وقتی مواد غذایی در اختیار میوه قرار بگیرد، رشد میوه به‌طور عادی از سر گرفته می‌شود.
هدف اصلی مدیریت بار درخت (میوه) به حداقل رساندن محدودیت منابع آب و غذایی برای رشد کامل میوه در تعادل مناسب با رشد رویشی می‌باشد. از آنجا که اندازه میوه به تعداد سلول در هر میوه مربوط می‌شود و منابع در مرحله دوم نسبت به مرحله اول محدود هستند، بهترین و مؤثرترین کار حذف میوه‌های اضافی و با کیفیت پایین جهت تشویق سلول‌های میوه‌های باقیمانده جهت رشد بهتر و باکیفیت‌تر می‌باشد. همچنین به حداقل رساندن تنش‌ها محیطی در طی رشد و رسیدگی میوه (فصل گرم) بسیار مهم می‌باشد.
کیفیت محصول (میوه)
هرس میوه هلو برای بهبود اندازه میوه، سال‌هاست که مورداستفاده قرار می‌گیرد. در اوایل قرن بیستم مشاهده شده بود که اندازه میوه به تعداد برگ در اطراف هر میوه بستگی دارد، اما دلیل و ماهیت این رابطه مشخص نبود. ارقام میوه کوچک دارای برگ‌های کوچک‌تری نسبت به ارقام میوه بزرگ هستند. بر اساس تحقیقات هرس میوه که بر روی سیب انجام‌شده است، چندین محقق آزمایش‌هایی را در دهه ۱۹۳۰ انجام دادند تا رابطه دقیق بین سطح برگ یا تعداد برگ با اندازه با کیفیت میوه هلو را تعیین کنند. به ازای هر میوه تعداد ۳۰ الی ۷۰ برگ موجب افزایش کیفیت و اندازه میوه خواهد شد.
با افزایش تعداد برگ به ازای هر میوه، قند و اسیدیته نیز افزایش می‌یابد. بر اساس این مطالعه، ۳۰ تا ۴۰ برگ به ازای هر میوه برای تولید هلوهای بزرگ و با کیفیت مناسب به نظر می‌رسد. آزمایش مشابهی که در فصل بعدی رشد انجام‌شده، نتایج مشابهی برای رشد میوه نشان داد. شاخه‌های دارای برگ زیاد: به نسبت شاخه‌های کم‌برگ، جوانه‌های میوه بیشتری را به دلیل سطح بالای نشاسته در بافت چوبی ایجاد می‌کنند.
نتایج مشابهی نیز در کارولینای شمالی گزارش شد که در آن اندازه و کیفیت میوه افزایش یافت. در این آزمایش تعداد برگ‌ها از ۱۰ به ۴۵ برگ به ازای هر میوه افزایش یافت. افزایش اندازه میوه بسته به تعداد برگ به ازای هر میوه از ۲۵ به حدود ۸۰ افزایش‌یافته است، اما به ازای هر میوه بیش از ۸۵ برگ به ازای هر میوه افزایش کمی وجود داشته است. در صورت نگهداری میوه بیش از ۵۰ عدد به ازای هر میوه، جهت تولید میوه‌های سوپر لوکس با کیفیت بسیار بالا مؤثر می‌باشد. این آزمایشات نشان می‌دهد که بین تعداد برگ به ازای هر میوه و اندازه میوه رابطه مثبت وجود دارد. بسیاری از این آزمایشات به‌وسیله مشاهدات و جمع‌آوری اطلاعات انجام‌شده است، افزایش اندازه و پیش رس شدن میوه در تمامی تکرارها برای این آزمایش مشاهده‌شده است.
هرس و کاهش محصول (میوه)
روش‌های بی‌شماری برای کاهش بار (میوه) محصول ارزیابی و معرفی‌شده است. محققان در اواخر قرن نوزدهم شیوه‌های پرورش هلو را در سراسر ایالات‌متحده مورد مطالعه قراردادند و به‌ضرورت هرس میوه هلو به یک “اتفاق‌نظر” رسیدند اما این هرس میوه برای تمامی گونه‌ها با سیستم‌های رشد و تربیتی متفاوت خواهد بود. از طرف دیگر آن‌ها اعتقاد داشتند در همه شیوه‌های تربیتی، مهم نیست که از چه روش هرس میوه‌ای استفاده می‌شود، هدف اصلی کاهش تعداد میوه به سطحی است که باعث افزایش اندازه و کیفیت میوه با برگردان مالی مناسب به باغدار شود. در شرایط رشد تجاری، به حداکثر رساندن اندازه میوه با انتخاب ارقام مناسب و استفاده از روش‌های مختلف کشاورزی و تربیتی قبل از شکوفه دهی، هنگام شکوفه دهی و پس از تمایز گل به میوه انجام می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید هرس درخت هلو را هم مطالعه کنید.
کیفیت و اندازه هلو قبل از شکوفه دهی
عوامل مختلفی که قبل از شکوفه دهی رخ می‌دهد می‌تواند بر کیفیت و اندازه میوه اثر بگذارد. این عوامل شامل شرایط محیطی و چندین عامل باغبانی و کشاورزی می‌باشد. در بعضی از سال‌ها درجه حرارت پایین زمستان ممکن است برخی از جوانه‌های گل را از بین ببرد و درنتیجه تعداد کمتری میوه در هر درخت ایجاد می‌شود. یخبندان خارج از تقویم باغبانی می‌تواند قسمتی از جوانه‌های گل را در هنگام شکوفه دهی از بین ببرد و باعث افزایش اندازه میوه‌های باقیمانده بر روی درخت می‌شود.
بااین‌حال، تولیدکنندگان هلو سعی می‌کنند تأثیر و استرس دمای پایین را به حداقل برسانند. زیرا یخبندان، تعداد میوه‌ها را کمتر از سطح سودآور باغ کاهش می‌دهد، اما روش‌های مختلفی جهت کاهش تعداد شکوفه‌ها برای کاهش هزینه‌های هرس میوه و بهبود اندازه میوه در زمان برداشت وجود دارد.
ژنتیک
نکته مهم در هنگام انتخاب رقم، تأثیر ژنتیک در اندازه میوه است. تولیدکنندگان تجاری هلو می‌دانند که برخی از ارقام نسبت به بقیه ارقام، میوه‌های بزرگ‌تری تولید می‌کنند. محققان عوامل مرتبط با اندازه ذاتی و ژنتیکی ارقام مختلف را شناسایی می‌کنند. آن‌ها دریافتند که تعداد سلول داخل میوه در ارقام میوه بزرگ بیشتر از میوه‌های ارقام میوه کوچک می‌باشد. تفاوت در اندازه میوه بسته به تعداد سلول است نه اندازه سلول و این تفاوت‌ها در جوانه‌های گل در پاییز قبل از شکوفه مشهود می‌باشد.
جوانه‌های گل ارقام درختان با میوه بزرگ دارای ۲.۵ برابر بیشتر سلول در اواسط ماه اکتبر(مهر تا آبان) نسبت به ارقام درختان با میوه‌های کوچک بودند و اختلاف در تعداد سلول در هر میوه تا برداشت ثابت می‌باشد. قبل از کاشت یک رقم جدید، باغداران باید تا حد امکان در مورد توانایی ذاتی یک رقم در تولید تعداد میوه، کیفیت و درشتی میوه اطلاعاتی را کسب کنند.
پرورش‌دهندگان همچنین باید بدانند که بار ایدئال محصول برای ارقام مختلف، متفاوت می‌باشد. جانسون و هاندلی (۱۹۸۹) ارقام زودرس، میان‌رس و دیررس را به میانگین تعداد میوه در هر درخت و وزن متوسط میوه در هنگام برداشت، مقایسه کردند. آن‌ها دریافتند که میانگین وزن میوه با تعداد میوه در هر درخت ارتباط مستقیم دارد و کاهش اندازه میوه به ازای هر میوه اضافی بر روی درخت در هر سه رقم مشابه می‌باشد. به‌طورکلی، میانگین وزن میوه به ازای وجود هر میوه اضافی بر روی درخت حدود ۰.۴۹/۰ تا ۰.۵۸ گرم وزن میوه‌های اصلی را کاهش می‌دهد.
جواب آزمایش‌های دیگر نیز مشابه آزمایش قبلی بوده است. در آزمایش دیگر نشان داده شد این رابطه در ارقام، فصول و مکان‌های مختلف نسبتاً ثابت می‌باشد. به‌عنوان‌مثال، با ۶۰۰ میوه در هر درخت، میانگین وزن میوه به ترتیب ۱۰۰ گرم، ۱۵۰ گرم و ۲۲۰ گرم در هر میوه برای ارقام “May Crest” ، “June Lady” و “Elegant Lady” بوده است. برای به دست آوردن میانگین وزن میوه‌ای (به ازای هر میوه) قابل‌قبول برای فروش میوه‌های تازه (۱۳۰ گرم)، درختان ” May Crest ” باید فقط ۵۰۰ میوه بر روی درخت حفظ شود، بر روی رقم ” June Lady ” می‌توان 1000 میوه در هر درخت حفظ و در رقم ” Elegant Lady ” می‌توان ۲۰۰۰ میوه بر روی درخت حفظ کرد.
این نتایج نشان می‌دهد که عملکرد بالقوه بازاری هر درخت، که تابعی از تعداد میوه در هر درخت و اندازه میوه است، برای ارقام با میوه‌های بزرگ بیشتر خواهد بود. با این وجود، عملکرد بالقوه میوه‌های قابل‌فروش در واحد سطح زمین، احتمالاً به تعداد میوه به تراکم کانوپی در واحد سطح زمین بستگی دارد، که مربوط به تراکم و اندازه درخت است. منطقه تاج درخت، منطقه‌ای است که نیاز به کارهای هزینه‌بر یدی زیادی دارد و همچنین با سیستم‌های تربیتی باغ نیز متفاوت خواهد بود.
همچنین توانایی ارقام در تولید جوانه‌های گل متفاوت هستند. برای ارقام متفاوت، هرس‌های متفاوتی ازنظر تعداد میوه‌های اولیه بر روی درخت وجود دارد، نوع و میزان هرس بسته به عوامل مختلف از سال‌به‌سال دیگر متفاوت است. ارقام هلو ازنظر ذاتی و ژنتیکی در تولید تعداد جوانه‌های گل متفاوت هستند. در یک آزمایش ارقام هلو در نیوجرسی ایالات‌متحده، تعداد گل در هر متر طول شاخه از ۳۰ عدد برای رقم “Slaybaugh Special” به ۵۴ عدد برای “Springold” متفاوت می‌باشد.
تراکم گل ارقام درخت از یک سال به سال کاملاً متغیر می‌باشد. در طی یک دوره ۵ ساله تعداد گل‌ها در هر متر طول شاخه برای رقم ” Garnet Beauty ” از سه تا ۴۵ عدد در هرسال متفاوت می‌باشد. این اختلاف در مقدار پتانسیل یک رقم برای تولید جوانه‌های گل و توانایی برای زنده نگاه‌داشتن این جوانه از زمستان تا زمان گل‌دهی می‌باشد. بین تراکم جوانه‌های گل سال جاری با بار محصول سال بعدی ارتباط مستقیمی وجود ندارد. شاخه‌های ارقام درختان دارای میوه درشت، ۲۵٪ کمتر از درختان ارقام درختان میوه کوچک دارای جوانه هستند.
مجموعه میوه‌ها نیز بسته به شرایط آب و هوایی از سال به سال کاملاً متغیر است. مجموعه میوه تشکیل‌شده از گل در هر ۱۰۰ گل در سه آزمایش مختلف حدود ۳۵ ، ۵۴ و ۶۰ بوده است. به دلیل تفاوت در تراکم شکوفه، برخی از ارقام دارای تراکم میوه کمتری نسبت به سایرین هستند.
تنظیم‌کننده‌های رشد گیاه
تراکم شکوفه در یک رقم معین نیز ممکن است با کاربرد تنظیم‌کننده‌های رشد گیاه اصلاح شود. در اواخر تابستان و پاییز استفاده از جیبرلیک اسید (GA3) جوانه‌های گل را از بین می‌برد، اما در اواسط تابستان باعث ایجاد جوانه‌های جدید گل در شاخه‌های پایینی هلو می‌شوند. یک فرمول تجاری از GA3، با نام تجاری LC® در دسترس می‌باشد که از تشکیل جوانه‌های بیش‌ازاندازه جلوگیری کرده و موجب افزایش شدید اندازه میوه می‌شود.
کاربرد فصلی از روغن‌های گیاهی (به‌عنوان‌مثال سویا) راهی مؤثر برای جوانه‌زنی کمتر هلو قبل از شکوفه دهی می‌باشد که مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما هنگامی‌که در شرایط باغ تجاری استفاده می‌شود، نتایج متناقض و مختلفی به دست می‌آید. جوانه‌های گل روی ارقام هلو از ۱۵ تا ۴۰ با دوز های ۶٪ ، ۷٪ و ۸٪ روغن سویا و آب در باغ‌های پرورش هلو در کارولینای جنوبی کنترل‌شده‌اند. دوز ۸٪ برای اکثر ارقام اقتصادی مقرون‌به‌صرفه می‌باشد. بااین‌حال، تفاوت در حساسیت ارقام و اثرات محیطی سالانه در برخی از سال‌ها اثربخشی این روغن را بر روی درخت کاهش می‌دهد.
سایر مواد شیمیایی نیز در طول فصل خواب در کنترل و ریزش جوانه‌های گل مورداستفاده قرارگرفته است اما بعضی‌اوقات به ریزش و کم شدن بیش‌ازحد منجر شده می‌شود، زیرا به غلظت، دما و شرایط جوی کاملاً وابسته هستند. این مواد شامل اتفون است (به‌عنوان‌مثال اترل)، که توسط جوانه‌ها جذب شده و به اتیلن تجزیه می‌شوند اما می‌تواند باعث مرگ‌ومیر بیش‌ازحد جوانه‌ها شود.
سیانامید هیدروژن (به‌عنوان‌مثال Dormex)، برای بالا بردن مقاومت بعضی از میوه‌ها در برابر سرمازدگی استفاده می‌شود. همچنین به‌عنوان ماده شیمیایی آزمایشی جهت کنترل تعداد جوانه‌ها موردبررسی قرارگرفته است. این می‌تواند به‌طور مؤثری جوانه‌های درخت را کنترل می‌کند، اما زمان و میزان آن در هلو بسیار مهم است زیرا ممکن است حذف و کنترل جوانه‌زنی بیش‌ازحد اتفاق بیفتد.
هرس
روش دیگر برای کاهش تعداد جوانه‌های گل در هر درخت، هرس شاخه‌ها با جوانه‌های گل است. طول کل شاخه‌های میوه ده ۵۰٪ باید کم شود. هرس حذف بیش از ۵۰٪ از طول شاخه باعث کاهش اندازه میوه می‌شود. با نگه داشتن فقط یک پنجم طول شاخه‌های بارده موردنظر در هر درخت موجب کم شدن تعداد جوانه‌های میوه و درنتیجه کنترل تعداد میوه بر روی شاخه‌ها می‌شویم، به گونه ای که اندازه میوه‌ها کوچک نخواهد شد.
شکوفه
در طول زمان شکوفه دهی، باغداران هلو فرصتی برای از بین بردن شکوفه‌ها به‌صورت فیزیکی دارند. همچنین این شکوفه‌ها را می‌توانند با مواد شیمیایی نیز کنترل کنند.
برداشت مکانیکی
بسیاری از تولیدکنندگان هلو تجاری با حذف فیزیکی گل‌ها هنگام شکوفه دهی، تعداد میوه را در اوایل فصل باردهی کاهش می‌دهند. هنگامی‌که جوانه‌های گل به رنگ صورتی بر روی شاخه‌ها ظاهر می‌شوند و گل‌ها شروع به تمایز از گل به میوه می‌کنند می‌توان این کار را انجام داد.همچنین جوانه‌ها، گل‌ها و میوه‌های جوان را می‌توان با انگشت یا با چاقوی کوچک ظریف باغبانی (قیچی سرگل گیری) حذف کرد.
هدف این است که حدود نیمی ازگل‌ها حذف گردند. محققان و باغ داران حرفه‌ای مشاهده و تجربه کرده‌اند که کشیدن طناب‌های کنفی بزرگ بر روی درختان در هنگام شکوفه دهی، به‌صورت فیزیکی برخی از شکوفه‌های میوه ده را به‌اندازه کافی از بین می‌برد و موجب کاهش هزینه‌های هرس شکوفه و میوه خواهد شد همچنین می‌تواند اندازه میوه‌ها را به‌اندازه کافی بهبود بخشد. این روش به‌صورت میدانی عملی می‌باشد و مورداستفاده قرار می‌گیرد.
اسپری کردن آب با فشار بالا می‌تواند برای از بین بردن شکوفه‌های اضافی روی درخت مورداستفاده قرار گیرد. این روش تا حدودی به دلیل حجم زیاد آب موردنیاز و همچنین نگرانی در مورد آسیب رساندن به بقیه شکوفه‌های موردنظر توسط فشار آب، توصیه نمی‌گردد.
کنترل شیمیایی
چندین استراتژی برای کنترل تعداد گل در درختان بررسی‌شده است. سم‌پاشی درختان هنگام شکوفه دهی با مواد شیمیایی که باعث از بین رفتن قسمت‌های اصلی گل و جلوگیری از لقاح می‌شوند، نسبتاً ارزان است، اما اغلب اثربخشی مطلوبی ندارند. تعدادی از مواد شیمیایی سوزآور، علف‌کش‌ها و سورفاکتانت ها به‌عنوان کنترل‌کننده‌های شکوفه مورداستفاده قرار می‌گیرند. برخی از تولیدکنندگان از sodium dinitro-o-cresolate (DOC) استفاده می‌کنند.
این ماده معمولاً هنگامی مورداستفاده قرار می‌گیرد که حدود ۲۰٪ از گلبرگ‌ها و حدود ۲۰٪ گل‌های در حال تمایز به میوه مشاهده می‌شود که می‌توان به‌راحتی آن‌ها را حذف کرد. در کل حدود ۴۰٪ از میوه‌ها از این طریق حذف خواهند شد. اگرچه، بر اساس تجربه و مشاهدات، برخی از تولیدکنندگان بزرگ با استفاده از تتراوكسولفات دی هیدروژن ۱-آمینومتان آمید، نتایج قابل‌قبولی را کسب کرده‌اند، اما استفاده از این ماده بر روی هلو هیچ‌وقت به‌صورت رسمی تائید نشده است.
برند Wilthin®، یک سولفکاربامید می‌باشد، یکی دیگر از مواد شیمیایی سوزآور است که به عنوان یک کنترل‌کننده جوانه معرفی‌شده و مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما چند سالی است که به‌صورت آزمایشی استفاده‌شده می‌شود و هنوز کلیه اثرات مثبت و منفی جانبی آن به‌صورت میدانی، کاملاً موردمطالعه قرار نگرفته است.
تحقیقات بر روی Wilthin® نشان داد که برنامه‌های کنترل جوانه‌ها با محلول‌پاشی بر روی جوانه‌ها (۱۰۰۰–۲۰۰۰ لیتر در هکتار، بسته به اندازه درخت و فاصله کاشت درختان، به مقدار ۷/۱۵ تا ۱۵ لیتر Wilthin® در هکتار انجام شود، تقریباً ۹۰٪ گل‌ها بازشده و حدود ۱۰٪ جوانه‌ها در مرحله شکوفه را به‌راحتی از بین می‌برد.
زمان استفاده مناسب از این مواد شیمیایی در همه جای دنیا بسیار مهم می‌باشد. آمونیوم تیوسولفات (ATS)، یک کود مایع است که به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان وسیله‌ای برای “سوزاندن” یا خشک‌کردن قطعات گل برای کاهش تعداد گل و مجموعه میوه مورداستفاده قرار می‌گیرد. بااین‌حال، هیچ گزارش رسمی ای جهت استفاده از ATS برای کمتر کردن گل‌های هلو وجود ندارد و عملکرد آن به‌صورت میدانی بر روی درختان تا حدودی متناقض گزارش‌شده است و در بعضی موارد موجب مقاومت گیاه برای نگاه‌داشتن گل بر روی درخت نیز گزارش‌شده است. علیرغم عدم علاقه شرکت‌های کشاورزی، تحقیقات در مورد ATS به‌عنوان کنترل‌کننده تعداد شکوفه در بسیاری از مناطق میوه کاری در آمریکا به دلیل در دسترسی آسان، هزینه کم، ایمنی کاربر و اثربخشی به‌صورت عمومی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سایر مواد شیمیایی، به‌ویژه سورفکتانت ها، همچنین برای خاصیت کاهش تعداد شکوفه مورد آزمایش قرار می‌گیرند. سورفکتانت ArmoThin® (N ، N-BS-2- psedroxypolyoxyethylene / polyoxypropylene) اتیل آلکیلامین) در دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان یک کنترل‌کننده تعداد شکوفه مورد آزمایش قرارگرفته است، اما هرگز از آن به‌عنوان ماده تجاری استفاده‌نشده است. یکی دیگر از سورفاکتانت ها که هنوز در دست بررسی است، اتر ددسیلیل پلی اتیلن گلیکول است (به‌عنوان‌مثال Tergitol ™ TMN-6 ، همچنین به‌عنوان Surfactant WK یا DuPont WK شناخته می‌شود).
کیفیت و اندازه هلو بعد از شکوفه دهی
کنترل به‌صورت دستی
هرس شکوفه و گل به‌صورت دستی سال‌ها است که به عنوان رایج‌ترین روش جهت کاهش بار محصول در درختان هلو مورداستفاده می‌باشد.
قاعده کلی در مورد هرس دستی در درختان میوه حفظ فاصله بین شکوفه‌ها (میوه‌ها) به ترتیب حدود ۱۲، ۱۵ و ۲۰ سانتی‌متر در ارقام میوه‌هایی با سایزهای بزرگ، متوسط و کوچک می‌باشند. در بعضی مناطق فاصله بین میوه در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه تعداد میوه در هر شاخه، بسته به محل شاخه در کانوپی یا فصل برداشت در نظر گرفته می‌شود. تعداد میوه‌های حفظ شده در هر شاخه (در درختان جوان) می‌تواند دو یا سه عدد در شاخه‌های پایین درخت، سه یا چهار عدد میوه در وسط درخت و پنج عدد در قسمت بالای درخت حفظ شود.
تعداد میوه‌های موجود در هر شاخه ارقام زودرس کاشته شده می‌توان تا سه میوه حفظ کرد، برای ارقام دیررس می‌توان تعداد چهارتا شش میوه حفظ کرد. یک روش جایگزین برای حفظ تعداد مشخص میوه در هکتار نیز استاندارد شده موجود می‌باشد. اصول حفظ تعداد مشخص میوه با رقم و اندازه میوه تا زمان برداشت کاملاً در ارتباط مستقیم می‌باشد. بر اساس داده‌های منتشرشده توسط جانسون و هاندلی (۱۹۸۹) در کالیفرنیا، برای به دست آوردن میوه‌هایی که قطر آن‌ها سه الی شش سانتی‌متر است، برای ارقام با میوه‌های کوچک، متوسط و بزرگ باید به ۷۰،۰۰۰، ۳۴۵،۰۰۰ و ۶۹۰،۰۰۰ عدد میوه در هکتار باید حفظ شود.
احتمالاً این تعداد میوه باید در شرق آمریکا حدود ۳۰٪ کاهش یابد، در این مناطق کانوپی درختان کوچک‌تر می‌باشند و لوکس نوری کمتری نسبت به کالیفرنیا وجود دارد. ارقام دارای میوه کوچک حتی در مقدار بار خیلی کم محصول، توان تولید میوه با قطر بیشتر از ۷.۰ سانتی‌متر را ندارند. اندازه کوچک میوه در ارتباط با ارقام زودرس، ممکن است به دلیل تعداد محدود سلول‌های موجود در میوه و یا مدت‌زمان کوتاه رشد باشد.
درختانی که تحت هرس شکوفه و میوه قرار می‌گیرند، میوه آن‌ها بزرگ‌تر خواهد شد. هاویس (۱۹۶۲) نشان داد كه كاهش بار (تعداد میوه) قبل یا حین شکوفه دهی باعث افزایش اندازه میوه می‌شود. به‌طورکلی، میوه دهی ارقام زودرس به‌صورت پراکنده بر روی شاخه هستند و نیاز به هرس زودهنگام و شدیدتر نسبت به ارقام دیررس دارند. به همین دلیل است که تأکید زیادی بر هرس شکوفه برای کاهش تراکم شده است. تربیت کارگران و هرس کاران باغ جهت آموزش این نوع هرس نسبتاً سخت می‌باشد و زمان بر می‌باشد.
بنابراین محققان و تولیدکنندگان به دنبال راه‌هایی برای کاهش هزینه‌های هرس شکوفه و میوه هستند. برخی از تولیدکنندگان به‌جای حذف میوه‌های کوچک به‌صورت دستی، از شلنگ‌های لاستیکی، چوب بیس بال پلاستیکی یا طناب‌های کنفی قطور استفاده می‌کنند تا میوه‌های اضافه را از درخت جدا کنند و پس‌ازآن از هرس دستی برای حذف مابقی میوه‌های نا به جا استفاده می‌کنند. این روش نسبت به هرس دستی بسیار ارزان‌تر است، اما به‌صورت انتخابی میوه و شکوفه‌ها حذف نمی‌گردند و ممکن است میوه‌های مناسب نیز حذف گردد که می‌تواند موجب کاهش شدید کیفیت و کمیت میوه‌ها گردد.
دستورالعمل‌های معمولی برای هرس کردن میوه و شکوفه‌های هلو به این صورت می‌باشد که میوه‌ها را به‌صورت مساوی و به‌طور یکنواخت در طول شاخه‌های میوه‌دار حفظ می‌کنند. اما فاصله میوه و نحوه توزیع میوه در طول شاخه تأثیری بر اندازه میوه ندارد. مارینی و سورز (۱۹۹۴) گزارش دادند كه میوه در شاخه‌های بلند بیشتر از میوه‌های موجود در شاخه‌های كوتاه باقی می‌مانند به عبارت دیگر قدرت زنده مانی و میوه شدن آن‌ها بسیار بالاتر می‌باشند همچنین میوه در شاخه‌های اصلی که دارای شاخه‌های جانبی نیز می‌باشند، بیشتر از شاخه‌های پایین کانوپی توانایی حفظ میوه را دارند.
کنترل به‌صورت مکانیکی
برخی از تولیدکنندگان بزرگ هلو با استفاده از دستگاه‌های خاص و شیکر (Shaker) برای از بین بردن میوه اضافی استفاده می‌کنند، اما در پرورش‌های (باغ‌های) کوچک‌تر استفاده از دستگاه برای باغ توجیه اقتصادی ندارد و درختان باید به‌صورت دستی مورد هرس شکوفه و میوه قرار گیرند. حدود ۶۰ سانتی‌متر فاصله بین زمین و پایین‌ترین شاخه‌های اصلی برای اتصال گیره دستگاه‌ها به تنه لازم است. درختانی که دارای بیش از چهار شاخه اصلی در ۶۰سانتی‌متری زمین هستند، دارای شاخه‌های اصلی زیادی هستند و یا سیستم تربیتی آن‌ها از قسمت‌های پایین می‌باشد، دستگاه موجب آسیب جدی، شکستن شاخه و کنده شدن پوست درختان می‌گردد.
هرس دستی میوه و شکوفه‌های درخت بهتر از حذف با دستگاه‌های مکانیکی می‌باشد زیرا دستگاه‌های مکانیکی می‌توانند موجب حذف بیش‌ازحد میوه‌ها و شکوفه‌های موجود در درخت شوند و همچنین می‌توانند میوه‌های قوی و مناسب جهت میوه دهی را نیز حذف کنند. اپراتور خوب دستگاه شیکر، می‌تواند ۵۰ تا ۸۰ درصد میوه‌های نا به‌جا و اضافی را حذف کند، درحالی‌که بقیه باید با دست هرس شوند. میوه‌های کوچک و ضعیف با لرزش از بین می‌روند که ممکن است برای درختان زودرس یا درختان دارای ارقام میوه‌های کوچک چندان مناسب نباشد.
کنترل شیمیایی
هرس و سبک شدن موفقیت‌آمیز درختان سیب پس از شکوفه دهی با مواد شیمیایی، منجر به جستجوی مواد مشابه برای هلو نیز شده است. از سال ۱۹۴۰ محققان بسیاری از حذف‌کننده‌های اضافی بار سیب را بر روی هلو نیز آزمایش کرده‌اند، ازجمله اسید استیکالن استیک (NAA)، نفتی الاستامید، کارباریل و مواد دیگر. تلاش‌های اولیه برای حذف اضافی میوه‌های درختان هلو با NAA در شکوفه دهی یا اندکی پس از شکوفه دهی تا حدودی موفقیت‌آمیز بوده است. محققان و تولیدکنندگان متوجه شدند که NAA در هنگام استفاده حدود ۳۰ روز پس از شکوفه دهی کاملاً مؤثر بوده است.
محققان گزارش دادند كه استفاده از NAA يك ماه پس از گلدهي مؤثرتر از استفاده ماده DNOC جهت حذف میوه و شکوفه‌های نا به جا می‌باشد. اما غلظت NAA كه باعث ریزش شکوفه های اضافی می‌شود، بسته به نوع رقم از ۲۰ تا ۴۰ ppm غلظت آن متغير بوده است. نتایج تحقیقاتی با ماده شیمیایی NAA بسیار مؤثر گزارش‌شده است تا آن جا که علاقه به استفاده از ترکیبات کربامات ها بسیار افزایش‌یافته است. هورس فال و مور (۱۹۵۶) هشت فرمولاسیون کربامات را به‌عنوان حذف‌کننده و سبک کننده‌های هلو پس از شکوفه دهی ارزیابی کردند و ماده شیمیایی کلردارIPC بیشترین تأثیر را نشان داده است.
اگرچه گاهی اوقات میزان حذف و سبک شدن میوه و شکوفه از درخت قابل‌قبول بود، اما نتایج با فصل و رقم متفاوت بوده است و برخی از شاخه‌های درخت هلو به‌خوبی سبک نشده بود. هیچ‌کدام از این مواد شیمیایی، در استفاده‌های میدانی هنوز به‌عنوان کنترل‌کننده‌های پس از شکوفه دهی ثابت و معرفی نشده‌اند. در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ترکیبات سنتزی اتیلن مورد آزمایش قرار گرفتند. اتفون نه‌تنها باعث کنترل تعداد میوه می‌شود، بلکه اغلب باعث جبران جزئی و آسیب‌دیدگی درختان نیز می‌گردد. همچنین موجب رسیدگی زودهنگام میوه‌ها در شرایط تنش نور و سرما در درختان و صیفی‌جات می‌گردد.
یکی دیگر از عوامل آزادکننده اتیلن، CGA-15281 {2-کلروتیل متیل بیس (فنیل متیوکسی) سیلان}می‌باشد که کنترل‌کننده تعداد میوه در درختان هلو می‌باشد. اما این ماده هرگز به‌عنوان کنترل‌کننده تعداد میوه توسط شرکت معرفی نشده است. تحقیقات در مورد سیب و کمتر روی هلو نشان داده است که استفاده از این ماده شیمیایی موجب محدود شدن میزان فتوسنتز در گیاهان نیز می‌گردد.
کنترل تعداد میوه با استرس
ایجاد تنش بر روی درخت می‌تواند تأثیر منفی بر اندازه میوه داشته باشد. اگر بتوان این تنش‌ها را در اوایل فصل بر روی درختان اعمال کرد، می‌توان بدون تأثیر بر روی اندازه میوه، تعداد شکوفه‌های روی درخت را کنترل کرد.
تراکم درخت
برای بهره‌مندی از تولید زیاد در سال‌های اولیه پس از کاشت باغ، برخی از باغ داران هلو شروع به افزایش تعداد درختان در هکتار کردند (افزایش تراکم کاشت). تراکم استاندارد درخت تقریباً ۳۰۰ تا ۳۵۰ درخت در هکتار می‌باشد، اما گیاهان جدیدتر که پاکوتاه نیز می‌باشند ممکن است تا ۱۳۰۰ درخت در هکتار نیز کاشته شوند. برخی دانشمندان درختان هلو اندازه میوه را در تراکم‌های بین ۱۲۵۰ تا ۲۰۰۰ درخت در هکتار اندازه‌گیری کردند. به‌طورمعمول اندازه میوه با تراکم کاشت درختان، ارتباط معکوس داشته است.
بااین‌حال، آن‌ها دریافتند که اندازه و وزن میوه با تراکم درخت نیز دارای ارتباط معکوس می‌باشند. کاهش اندازه میوه به میزان رشد نسبی آن در مرحله اول رشد مربوط می‌شود. محققان (۱۹۹۸) در مطالعه‌ای در مورد انواع سیستم باغ‌های هلو، گزارش دادند كه وزن خشك میوه‌ها، با تراكم کاشت باغ رابطه عکس دارد. داده‌ها حاکی از آن است که شکل درخت و همچنین تراکم درخت ممکن است بر اندازه میوه تأثیر بگذارد. در یک مطالعه دیگر، اندازه میوه و درصد بازده قابل‌فروش (میوه‌های بازارپسند) با تراکم درختان رابطه عکس دارد.
حتی در صورت تعدیل تعداد میوه در هکتار، وزن میوه در درختان با کاشت متراکم، کم‌وزن‌تر خواهد بود، همچنین اندازه میوه در باغ‌های متراکم نیز بسیار کوچک‌تر خواهد بود. دلیل کاهش وزن میوه ممکن است افزایش رقابت در آب و مواد غذایی در بین درختان یا افزایش سایه کانوپی در باغ با کاشت تراکم بالا باشد. به هر دلیلی، این داده‌ها حاکی از آن است که مزارع هلو با کاشت تراکم بالای درخت، دارای استرس بیشتری نسبت به استرس‌ها هستند که عموماً بار کمتری تولید کرده و همچنین عموماً دارای رشد رویشی خیلی زیادتری نسبت به باغ‌های تراکم کم کاشت هستند.
استرس (تنش) آبی
تعداد موجود میوه بر روی درخت و همچنین در دسترس بودن آب بر اندازه میوه هلو تأثیر می‌گذارد، اما درباره اثرات ناشی از تنش آبی بر اندازه و تعداد میوه بر روی درخت اطلاعات بسیار کمی در دسترس می‌باشد. پژوهشگران نشان داده‌اند آبیاری تأثیر مستقیم و بسیار زیادی بر روی اندازه میوه داشته است. در همین راستا، درختانی که دچار تنش آبی هستند توانایی تولید میوه با استاندارد های لازم جهت فروش در بازار (بازارپسندی) را پیدا نخواهند کرد.
برمن و دژونگ (۱۹۹۶) برای مطالعه تأثیر تنش آب بر روی رشد میوه به‌صورت آزمایشگاهی، این تنش را بر روی درختان مختلف میوه و گیاهان شبیه‌سازی کردند. وزن‌تر، که مشابه اندازه میوه است، برای کل میوه‌های تولیدشده باغی به میزان مشابهی توسط تنش آب کاهش دیده شد. بااین‌حال، کاهش وزن خشک میوه در اثر تنش آبی، برای درختانی که میوه زیادی بر روی آن‌ها بود محسوس‌تر دیده شد. کاهش وزن خشک در درختان باغی که دارای میوه‌های با تراکم بالا هستند، احتمالاً به دلیل محدود بودن منابع آبی و غذایی موجود در باغ، یک تنش شدید بیولوژیکی بین تقاضای کربن زیاد برای افزایش فتوسنتز و همچنین کمبود آب برای کامل کردن این چرخه، باعث ایجاد این استرس و کاهش وزن میوه می‌شود. این داده‌ها حاکی از آن است که باغ‌های دارای آب کافی و در پی آن آبیاری کافی و مناسب می‌توانند بارهای سنگین‌تری نسبت به باغ‌های دارای ضعف و تنش آبی هستند، تولید کند.
آفات برگ‌خوار
آفاتی که از شاخ و برگ هلو تغذیه می‌کنند، ازنظر تئوری باعث کاهش فتوسنتز، اندازه و کیفیت میوه می‌شوند. در سیب، با افزایش تراکم کاشت درختان، اثر منفی غیرمستقیم آفات بر روی عملکرد افزایش می‌یابد. بااین‌حال، اطلاعات بسیار کمی برای هلو در دسترس است. کنه‌های قرمز اروپایی بر اندازه و کیفیت میوه هلوهای رقم “Cresthaven” تأثیر نمی‌گذارد، اما اطلاعات بیشتری در مورد اثرات غیرمستقیم آفات دیگر، مانند سوسک ژاپنی و کنه عنکبوتی دو نقطه ای وجود دارد. که موجب تشدید بیماری‌هایی مانند لکه برگی باکتریایی خواهند شد که بر روی اندازه و کیفیت میوه هلو تأثیرات منفی زیادی می‌گذارد.
درجه حرارت بالا
دمای بالای غیرمعمول در ژانویه (بیشتر از ۲۸ درجه سانتی‌گراد) در کارولینای شمالی در حین کاربرد روغن سویا، موجب کاهش شدید جوانه گل، افزایش وزن و اندازه میوه در هنگام برداشت می‌شود. علاوه بر این، دمای هوا تا ۳۰ روز پس از شکوفه دهی بر میزان رشد میوه بسیار تأثیرگذار می‌باشد و می‌توان از آن برای پیش‌بینی تاریخ رسیدگی و برداشت میوه استفاده کرد. در سال ۲۰۰۴ کالیفرنیا، درجه حرارت خیلی بالا بعد از شکوفه دهی، موجب بلوغ زودرس میوه بین ۱۰-۱۴ خواهد شد. بااین‌حال، این پیش رس شدن موجب کاهش شدید اندازه میوه از حد طبیعی بوده است.
درجه حرارت بالا، رشد میوه را بسیار سریع‌تر از حد معمول خواهد کرد، بنابراین احتمالاً موجب کاهش شدید غلظت ذخایر کربوهیدرات‌ها درون شاخه‌های چوبی درختان قبل از شروع میوه دهی می‌شود و درنتیجه کیفیت محصول را شدیداً کاهش می‌دهد. این رقیق شدن ذخایر کربوهیدرات موجب افزایش رشد میوه در مراحل اولیه می‌شود ولی کیفیت میوه به‌شدت کاهش می‌یابد. درجه حرارت بالا (بیشتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد) در هنگام شروع ایجاد جوانه باردهی برای سال بعد، پس از برداشت در اواخر تابستان نیز می‌تواند روی جوانه‌های گل بارده سال بعد نیز تأثیر منفی بگذارد. کاهش آبیاری پس از برداشت نه تنها موجب افزایش استرس آبی می‌شود بلکه استرس دمای بالا بر روی برگ‌ها را نیز دیده می‌شود که باعث افزایش مضاعف رشد جوانه‌های سال بعد می‌شود.
دمای پایین
ایجاد استرس بر روی درختان ممکن است رشد شاخه‌ها و تراکم جوانه‌های گل را برای تولید محصول سال آینده افزایش دهد و همچنین مقاومت جوانه‌ها در برابر سرما را نیز افزایش دهد.
جمع‌بندی
در قرن بیستم، نیاز و اهمیت مدیریت میوه‌های درخت هلو به‌وضوح درک شده است. کنترل تعداد و کیفیت میوه به روش‌های تجاری، استاندارد شده زیادی در حال معرفی و مطالعه می‌باشند. محققان به‌طور مفصل فیزیولوژی رشد و نمو میوه را شرح داده‌اند و از این اطلاعات اولیه برای تهیه برنامه‌های کنترل تعداد و کیفیت میوه استفاده می‌کنند. تقاضای بازار در آینده درنهایت باعث تأسیس و کاشت باغ‌های تجاری با مدیریت مدرن خواهد شد. با فرض تقاضای بازار برای میوه‌هایی با اندازه بزرگ‌تر، اندازه میوه معیار بسیار مهمی برای پرورش‌دهندگان هلو خواهد شد. ارقام کوچک و متوسط به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن میوه‌های غیر سود ده و عدم بازارپسندی مناسب می‌باشند.
افزایش تقاضای بازار برای میوه‌های بزرگ نیاز به پیش رس کردن میوه‌ها با هرس، کاشت و مدیریت مناسب دارد. پرورش‌دهندگان به جستجوی روش‌های هرس و حذف میوه و شکوفه‌های نا به جا هستند که ارزان‌تر و کاربردی‌تر از روش هرس دستی باشد.
تحقیقات بیشتری برای استفاده از مواد شیمیایی در قبل و بعد از شکوفه دهی برای کاهش تشکیل و تولید میوه موردنیاز است. این امر مستلزم درک بهتر اثرات متقابل این مواد با عوامل اقلیمی، وضعیت درخت و رشد فیزیولوژیکی میوه می‌باشد. ما همچنین نیاز به تحقیقات خیلی بیشتری برای درک بهتر رابطه بین اندازه و تعداد میوه در واحد سطح زمین یا کانوپی برای ارقام مختلف در سیستم‌های تربیتی مختلف باغ، مدیریت باغ در شرایط استرس‌های وابسته و غیر وابسته به آب می‌باشیم. پس از به دست آوردن این نوع اطلاعات، محققان و پرورش‌دهندگان می‌توانند برای دستیابی و تولید سودآورترین میوه‌ها در موقعیت‌های خاص، برای بازارهای مختلف، استراتژی‌های سبک‌سازی و هرس میوه‌های نا به جا به کار گرفته خواهد شد.