راهکارهایی برای محافظت از زنبورها در برابر سموم دفع آفات
در این مقاله به اهمیت گرده افشانی و راهکارهایی جهت کاهش آسیب به زنبورهای گرده افشان می‌پردازیم.
فهرست محتوا این مقاله
مقدمه
بیشتر گیاهان گل‌دار (۷۵٪) به گرده‌افشانی توسط گرده‌افشان‌ها احتیاج دارند. بیش از ۲۰۰.۰۰۰ گونه گرده‌افشان وجود دارد و اکثریت قریب به‌اتفاق آنها حشرات هستند. حشرات گرده‌افشان شامل سوسک‌ها، مگس‌ها، مورچه‌ها، پروانه‌ها، بیدها، زنبورها، زنبورهای عسل، زنبورهای بامبل بی (زنبور مخملی) و … هستند.
ارزش گرده‌افشانی گیاهان زراعی (بدون ارقام) ۵۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. سالانه بیش از ۱۵ میلیارد دلار به گرده‌افشانی محصولات غذایی، به‌ویژه میوه‌ها، سبزی‌ها و آجیل‌ها اختصاص می‌یابد. به دلیل تشدید تولید محصولات کشاورزی، ازجمله استفاده از سموم شیمیایی، تعداد حشرات گرده‌افشان و در درجه اول همه زنبورها، به‌سرعت در حال کاهش است. اگر حشرات گرده‌افشان از بین بروند، تولید میوه و دانه در برخی از گیاهان متوقف می‌شود، بسیاری از گونه‌های گیاهی ناپدید می‌شوند و مشکل جدی در تغذیه بشر و بسیاری از گونه‌های جانوری روی زمین به وجود می‌آید.
سلامت گرده‌افشان و افراد به هم وابسته هستند. تخمین زده می‌شود که گرده‌افشان‌ها مسئول ۱ لقمه از هر ۳ لقمه غذایی که می‌خوریم، پنبه برای تهیه لباس و موارد بسیار دیگر هستند. بدون گرده‌افشان، اکوسیستم‌ها به دلیل ازدست‌دادن تنوع زیستی، افزایش در گونه‌های مهاجم و کاهش محصولات و پوشش گیاهی طبیعی، پایداری کمتری دارند. باتوجه‌به این واقعیت، به‌صراحت به ابزارهای قابل‌اطمینان برای محافظت از سلامت زنبورها و سایر گرده‌افشان‌ها احتیاج است. زنبورهای عسل، زنبورهای بامبل بی و سایر حشرات گرده‌افشان، باغ میوه و سبزی‌ها و گیاهان را گرده‌افشانی می‌کنند و برای محیط‌زیست و اقتصاد ما حیاتی هستند.
چگونه می‌توانیم به محافظت از زنبورها کمک کنیم؟
عدم مصرف سموم دفع آفات
۱. از مصرف هرگونه سموم دفع آفات، ازجمله حشره‌کش‌ها و قارچ‌کش‌ها، در هنگام شکوفه دادن درختان میوه و گیاهان زینتی که زنبورهای عسل را جذب می‌کنند (مانند گیاهان خانواده چتریان، اسطوخودوس، گل سرخ و غیره) خودداری کنید. اگر زنبورها و سایر حشرات از شهد یا گرده حاوی سموم دفع آفات استفاده کنند، ممکن است آسیب ببینند.
زمان مصرف سموم دفع آفات
۲. سموم دفع آفات را فقط پس از افتادن گلبرگ‌های گل، هنگامی‌که گیاهان زینتی جذابیت کمتری برای زنبورهای عسل دارند، استفاده کنید. با این کار احتمال تماس زنبورها با آفت‌کش‌ها کاهش می‌یابد.
انتخاب و استفاده از سموم توصیه شده
۳. اگر شما مجبور هستید گیاهان زینتی را که شکوفا هستند اسپری کنید، سازمان حفاظت از محیط‌زیست به شما توصیه می‌کند که سموم دفع آفاتی را انتخاب کنید که برای زنبورهای عسل سمیت کمتری داشته باشند.
۴. برای محافظت از زنبورهای عسل و حشرات گرده‌افشان برچسب آفت‌کش‌ها را به‌دقت مطالعه کنید. مرکز اطلاع‌رسانی سموم دفع آفات دارای یک بانک اطلاعاتی از سموم دفع آفات است که برای فروش تأیید شده است. دستورالعمل‌های برچسب آفت‌کش‌ها اطلاعاتی را فراهم می‌کنند که برای محافظت از محیط‌زیست، ازجمله زنبورها و سایر حشرات گرده‌افشان‌هاست. اگر سموم دفع آفات به‌طور بالقوه برای زنبورهای عسل مضر باشد، در برچسب محصول احتیاطاتی که باید در هنگام استفاده رعایت شود، ذکر شده است.
به‌عنوان‌مثال، یک برچسب ممکن است استفاده از محصولات را هنگامی‌که زنبورهای عسل در منطقه جستجوی غذا یا مجاور آن هستند، منع کند. علاوه بر این، ممکن است یک نماد خطر زنبورعسل وجود داشته باشد که به کاربر هشدار می‌دهد در زمان وجود گرده‌افشان‌ها از آن استفاده نگردد.
۵. استفاده مناسب از سموم کنترل آفات می‌تواند به حفظ گیاهان کمک کند. سموم دفع آفات توصیه شده را در زمان مناسب استفاده کنید. استفاده از سموم دفع آفات کمتر از میزان توصیه شده در برچسب توصیه نمی‌شود، زیرا این امر می‌تواند منجر به ازدست‌دادن اثر آن شود و به مقاومت در برابر آفات منجر شود. برخی از سموم دفع آفات، ازجمله آن‌هایی که در گروه نئونیکوتینوئیدها هستند (دسته‌ای از حشره‌کش‌های فعال عصبی مانند تیامتوکسام که از نظر شیمیایی مشابه نیکوتین هستند)، ممکن است خطر احتمالی برای زنبورهای عسل و سایر حشرات مفید داشته باشند. شما می‌توانید به کاهش این خطرات کمک کنید. برچسب را بخوانید تا ببینید آیا آفت‌کش حاوی حشره‌کش نئونکوتینوئید یا این مواد است:
- کلوتیانیدین
- دینوتفوران
- ایمیداکلوپرید
- تیامتوکسام
حشره‌کش‌های حاوی این مواد فقط باید پس از ریزش گلبرگ‌های گل استفاده شوند، زیرا ممکن است تا چند روز پس از استفاده برای زنبورهای عسل بسیار سمی باشند.
از استفاده از این حشره‌کش‌های نئونیکوتینوئید به‌صورت روش‌های تزریق در خاک خیس یا تزریق در گیاهان شناخته شده برای جذب زنبورها خودداری کنید. این روش‌ها ممکن است تا چندین سال پس از استفاده از حشره‌کش، شهد و گرده را آلوده کنند.
اگر برای استفاده از این حشره‌کش‌های نئونیکوتینوئید باید از خاک یا تزریق در درخت استفاده کنید، این کار را بعد از ریزش گلبرگ‌ها انجام دهید و از کمترین دوز مؤثر ممکن برای کمک به کاهش خطر استفاده کنید. همچنین سعی کنید حشره‌کشی را انتخاب کنید که کمترین ماندگاری را در گیاهان داشته باشد درحالی‌که هنوز آفت را کنترل می‌کند.
زمان و روش استفاده از سموم
۶. روش و زمان استفاده از سموم دفع آفات را برای به حداکثر رساندن مزایای کنترل آفات و به‌حداقل‌رساندن خطر برای حشرات گرده‌افشان تنظیم کنید. در زمان فعال بودن گرده‌افشان‌ها از سم‌پاشی و اسپری سموم خودداری کنید. به‌عنوان‌مثال بیشترین فعالیت زنبورهای عسل در صبح زود است بنابراین در زمان گرده‌افشانی گیاهان از سم‌پاشی در صبح خودداری کنید و سم‌پاشی را به عصر و شب موکول کنید. سم‌پاشی در عصر یا شب، در معرض قرارگرفتن زنبورهای عسل و سایر حشرات گرده‌افشان که به‌طورمعمول در طول روز فعال هستند را به حداقل می‌رساند.
۷. هنگام خرید گیاهان زینتی که به جذب زنبورها شناخته شده هستند، سعی کنید گیاهانی را خریداری کنید که با حشره‌کش‌ها حاوی هیچ‌یک از ۴ ماده ذکر شده در بالا سم‌پاشی نشده‌اند.
۸. در صورت امکان از سموم گرانوله به‌جای سموم مایع استفاده کنید.
۹. به‌جای تولید صنعتی محصولات کشاورزی، باید کشاورزی ارگانیک (کشاورزی بدون استفاده از محصولات شیمیایی) توسعه یابد. همچنین محصولات کشاورزی با مقاومت بیشتر در برابر آفات و بیماری‌های ویروسی، باکتریایی، قارچی و انگلی که با استفاده از تکنیک‌های مدرن بیوژنتیک ایجاد می‌شوند، جایگزین شوند.
۱۰. تا جایی که ممکن است به آفت موردنظر نزدیک شوید و سم‌پاشی کنید تا باد بردگی و پخش آفت‌کش‌ها به حداقل برسد. همچنین گل‌های گیاه را مستقیماً اسپری نکنید.
۱۱. استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM) و بهترین روش‌های مدیریت (BMP) در هرجایی که گرده‌افشان وجود داشته باشد، از آسیب رساندن به زنبورهای عسل، منابع غذایی، آب و محل زندگی آنها جلوگیری می‌کند.
یک برنامه IPM برای حشرات آفت شامل اجزای زیر است:
- شناسایی حشرات آفت، چرخه زندگی آن و مراحل حساس و آسیب‌پذیر چرخه زندگی آفت
- نظارت بر جمعیت حشرات آفت با تله‌های نوری، تله‌های زرد و چسبنده، تله‌های فرمونی و سایر ابزارها ازجمله ابزارهای دیجیتال.
- استفاده از سطح آستانه اقتصادی یا سطح آستانه اقدام برای تعیین اینکه آیا این آفت باعث خسارت اقتصادی می‌شود یا خیر و تعیین زمان دقیق برای انجام اقدامات لازم جهت کنترل آفت.
- اقدامات کنترل آفات، ازجمله کشت انواع محصولات مقاوم در برابر آفات، کنترل بیولوژیکی مانند استفاده از حشرات شکارگر یا عوامل بیماری‌زا روی آفات، کنترل زراعی مانند تغییر زمان کاشت، کنترل مکانیکی مانند شخم و کنترل شیمیایی مانند سموم دفع آفات.
یک برنامه مؤثر IPM به استفاده از یک روش کنترل متکی نیست و ترکیبی از اقدامات را جهت کنترل آفات استفاده می‌کند و خطرات را برای گرده‌افشان‌ها و سایر حشرات مفید به حداقل می‌رساند.
۱۲. قبل از استفاده از سموم وضعیت آب‌وهوا را بررسی کنید و در هنگام استفاده مراقب تغییر شرایط آب‌وهوایی باشید. تمام الزامات برچسب سموم دفع آفات را در مورد شرایط استفاده، مانند سرعت باد، جهت باد، دما و رطوبت نسبی، دنبال کنید. اگر باد به سمت محل زندگی حشرات گرده‌افشان یا مناطقی که کندوی عسل در آن قرار دارد می‌ورزد، از سم‌پاشی خودداری کنید.
۱۳. سم‌پاش را مرتباً کالیبره کنید و خروجی نازل را بررسی کنید. هنگام چرخش در انتهای مزارع یا باغ، سم‌پاش را خاموش کنید. سم‌پاش را در نزدیک حوضچه‌ها، گودال‌های آبیاری و سایر منابع آبی که ممکن است توسط حشرات گرده‌افشان استفاده شود، خاموش کنید. برچسب سموم دفع آفات معمولاً استفاده از آنها را در مجاورت آب‌های سطحی منع می‌کند.
جمع‌بندی
به‌طورکلی از مصرف هرگونه سموم دفع آفات، ازجمله حشره‌کش‌ها و قارچ‌کش‌ها، در هنگام شکوفه دادن گیاهان خودداری کنید. سموم دفع آفات را فقط پس از افتادن گلبرگ‌های گل، هنگامی‌که گیاهان زینتی جذابیت کمتری برای زنبورهای عسل دارند، استفاده کنید. سموم دفع آفاتی را انتخاب کنید که برای زنبورهای عسل سمیت کمتری داشته باشند. برای محافظت از زنبورهای عسل و حشرات گرده‌افشان برچسب آفت‌کش‌ها را به‌دقت مطالعه کنید. استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM) و بهترین روش‌های مدیریت (BMP) در هرجایی که گرده‌افشان وجود داشته باشد، از آسیب رساندن به زنبورهای عسل، منابع غذایی، آب و محل زندگی آنها جلوگیری می‌کند. استفاده از ارقام مقاوم در برابر آفات و کشاورزی ارگانیک نیز به محافظت از گرده‌افشان‌ها کمک می‌کند.
مقالات مرتبط
- حشرات مفید چه نقشی در زندگی انسان‌ها دارند؟
- گرده افشانی کدوییان و عوامل و تاثیر گرده افشان در گلخانه و فضای باز
منبع: https://www.epa.gov/sciencematters/protecting-pollinators