چگونه و چه موقع درختان را هرس کنیم؟

زمان هرس درختان

اگر فکر می‌کنید چه موقع درختان میوه خود را هرس کنید، پاسخ به این سؤال به اهداف شما بستگی دارد. آیا می‌خواهید اندازه یک درخت پرانرژی را کاهش دهید؟ یا آیا می‌خواهید یک درخت میوه جوان را ترغیب کنید تا سریع‌تر رشد کند؟ هرس صحیح درخت میوه، در زمان مناسب سال، می‌تواند به شما در دستیابی به این اهداف کمک کند.

اگر نمی‌دانید در چه فصلی باید درختان خود را هرس کنید، پاسخ به سوالات زیر به شما کمک خواهند کرد:

1. آیا درخت شما در حال حاضر خیلی بلند است و به راحتی نمی‌توانید برداشت کنید؟
   هرس درختان بزرگ مانند درختان گیلاس بزرگ به منظور کاهش اندازه آن‌ها را در اوایل بهار در نظر بگیرید.
2. آیا می‌خواهید درخت جوان یا تازه کاشته شده شما سریع‌تر رشد کند یا فقط یک درخت ریشه لخت کاشته‌اید؟ برای تحریک رشد شدید می‌توانید در اواخر زمستان هرس کنید.

درنتیجه هرس زمستانه برای درختان جوان مفید است زیرا رشد شدیدی را ایجاد می‌کند. اگر می‌خواهید درختان میوه خود را کوچک نگه‌دارید، هرس تابستانه بهتر است.

فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که باید در انتخاب زمان هرس درختان میوه به‌خاطر بسپارید.

آیا درخت شما بیمار است؟ آیا برخی از شاخه‌ها شکسته شده است؟ آیا درخت شما میوه‌های بی‌کیفیت زیادی تولید می‌کند؟ آیا در یک آب‌وهوای بسیار سرد زندگی می‌کنید که هرس اواخر تابستان و پاییز می‌تواند خطرناک باشد؟ من قصد دارم برخی از این سؤالات را در این مقاله بررسی کنم.

هرس درخت میوه به‌عنوان مدیریت انرژی

به‌طورکلی، هرس درختان میوه در زمستان باعث رشد شدید می‌شود درحالی‌که هرس تابستان سرعت رشد را کاهش می‌دهد؛ اما چرا این‌طور است؟ این مربوط به چرخه فصلی انرژی درخت شما است. هرس درخت میوه در زمان مناسب سال انجام می‌شود و به تولیدکنندگان کمک می‌کند انرژی درختان میوه خود را مدیریت کنند.

هرس درخت میوه در زمستان

در پاییز، درختان میوه انرژی برگ‌های سرسبز خود را برای ذخیره‌سازی زمستان به سیستم ریشه‌ای می‌رسانند. وقتی انرژی از برگ‌ها خارج شد، برگ‌ها زرد و قهوه‌ای می‌شوند و از روی درخت می‌ریزند.

درختان میوه در ماه‌های زمستان به‌سختی رشد می‌کنند (ریشه‌های آن‌ها همچنان رشد می‌کنند، اما صحبت در مورد رشد شاخ‌وبرگ است)؛ بنابراین، درخت شما فقط درصد کمی از مواد مغذی ذخیره شده خود را برای زنده نگه داشتنش در طول زمستان استفاده خواهد کرد. بیشتر انرژی باقیمانده برای فصل بهار، هنگامی‌که درختان میوه از خواب خارج می‌شوند، ذخیره می‌شود. جوانه‌های آن‌ها باز می‌شوند و درختان برای تحریک شکوفه دهی، تولید برگ، شاخه و رشد ریشه به انرژی ذخیره شده خود نیاز دارند.

زمان مناسب برای هرس درختان میوه در زمستان

هرس زمستانی خارق‌العاده است زیرا درخت در خواب زمستانی و بدون برگ، گل و میوه است. این بدان معناست که دیدن ساختار درخت و تصمیم‌گیری در مورد برش زدن آسان خواهد بود؛ و بااین‌حال، برخی از باغداران از هرس درختان میوه در اوایل زمستان اجتناب می‌کنند؛ زیرا در اوایل زمستان رشد شاخه به حداقل می‌رسد و درخت نمی‌تواند زخم‌های ناشی از برش‌های هرس را التیام بخشد. بااین‌حال، اواخر زمستان زمان بسیار خوبی برای هرس درختان است. شما می‌توانید ساختار درخت خود را به‌راحتی مشاهده کنید و مطمئن باشید که با رسیدن به فصل بهار درخت شما به‌زودی می‌تواند آن زخم‌ها را التیام بخشد.

تحریک رشد با هرس زمستانی

هنگامی‌که درخت خود را در اواخر زمستان یا اوایل بهار هرس می‌کنید، رشد در درخت تحریک می‌شود؛ زیرا درحالی‌که شاخه‌های بدون کیفیت را حذف و بهترین شاخه‌ها را برای نگهداری انتخاب می‌کنید. این بدان معنی است که هنگامی‌که بهار فرامی‌رسد، درخت انرژی خود را برای رشد شاخه‌های بی‌کیفیت هدر نمی‌دهد و انرژی را برای رشد بهترین شاخه‌ها متمرکز می‌کند.

به عنوان مثال اگر درخت میوه شما ۱۰۰ شاخه دارد؛ بنابراین نیاز است هر یک از این شاخه‌ها رشد کنند وهر شاخه سهم کمی از انرژی ذخیره‌شده را به دست بیاورد؛ اما پس از هرس، درخت شما فقط ۷۵ شاخه خواهد داشت و هر شاخه سهم بیشتری از این انرژی را به خود اختصاص می‌دهد تا بتواند رشد بهتری داشته باشد و میوه‌ای باکیفیت بهتر تولید کند.

هرس درخت میوه در بهار

با نزدیک شدن فصل بهار، روزها طولانی‌تر و هوا گرم‌تر می‌شود و درخت شما از خواب خارج می‌شود. درخت در ریشه‌های خود انرژی یا قندهای ذخیره شده شگفت انگیزی دارد که از آن‌ها برای تقویت رشد در بهار استفاده خواهد کرد. جوانه‌های درخت شما باز می‌شوند و برگ‌ها، شکوفه‌ها، میوه‌های کوچک و شاخه‌های جدید به وجود می‌آیند.

زمان مناسب برای هرس درختان در بهار

بعضی از باغداران دوست دارند پس از باز شدن جوانه‌های درخت و ظهور شکوفه‌ها و برگ‌ها، در بهار درخت را هرس کنند. مزیت هرس در این زمان این است که شما می‌توانید شاخه‌هایی را که در زمستان دوام نیاوردند شناسایی و حذف کنید. این امر مخصوصاً در مورد کسانی که درختان میوه حساس مانند هلو یا زردآلو می‌کارند بسیار صدق می‌کند.

هرس در بهار، به‌اندازه هرس در اواخر زمستان، درختان را به رشد ترغیب نمی‌کند. به این دلیل که درخت قبلاً مقداری از انرژی ذخیره‌شده خود را برای تولید برگ، شکوفه دادن و رشد شاخه‌های مختلف خود، قبل از هرس استفاده کرده است. اگر می‌خواهید درخت بزرگ شما جمع و جورتر شود، بهار زمان خوبی برای هرس یک درخت میوه بزرگ است.

هرس درخت میوه در تابستان

هنگامی‌که رشد درخت در بهار کاهش‌یافته و مواد مغذی ذخیره شده به پایان رسید، درخت شما می‌تواند از بقیه تابستان برای ذخیره مجدد مواد مغذی خود استفاده کند. درخت شما اکنون به طور کامل برگ داده و از طریق فتوسنتز انرژی تولید می‌کند و مقداری از آن را برای تأمین رشد در تابستان استفاده خواهد کرد. انرژی باقیمانده در نهایت در زمستان، زمانی که چرخه دوباره شروع می‌شود، به ریشه‌ها جذب می‌شود.

زمان مناسب برای هرس درختان در تابستان

هرس تابستان فواید زیادی دارد. ازآنجاکه درخت شما ذخیره انرژی ندارد و در نتیجه هرس تابستانه به شدت رشد نخواهد کرد، بنابراین این امر می‌تواند به شما در کاهش اندازه یک درخت بزرگ کمک کند. انتخاب‌های عالی برای هرس بهاره یا تابستانه شامل درختان گیلاس با شدت رشد بالا هستند که اگر به حال خود رها شوند می‌توانند تا سه‌طبقه رشد کنند!

حتی اگر هرس اولیه شما در زمستان یا اوایل بهار انجام شده باشد، می‌توانید هرس را در تابستان ادامه دهید. این زمان برای ازبین‌بردن شاخه‌های جدیدی است که شکسته، متقاطع (و روی‌هم ساییده می‌شوند) یا بیمار هستند.

هرس درخت میوه در پاییز

پس از تابش شدید آفتاب در تابستان، درخت شما مقدار زیادی غذا برای خود تولید کرده است. این کار را از طریق فتوسنتز انجام می‌دهد: فرایندی که درخت شما نور خورشید را به قندهایی تبدیل می‌کند که در برگ‌ها ذخیره می‌شوند. با خنک شدن هوا، درخت با انتقال این قندها به داخل ریشه‌های خود برای ذخیره‌سازی زمستان، برای خواب آماده می‌شود.

چرا هرس درخت میوه در پاییز عاقلانه نیست؟

هرس پاییزه ایده خوبی نیست؛ به این دلیل که هروقت شاخه‌ای از درخت را قطع کنید، شما یک زخم هرس ایجاد می‌کنید و در پاییز، رشد کند شده است و ممکن است درخت قادر به ترمیم جای زخم نباشد.

هرس درختان میوه بیمار

آیا از خود می‌پرسید چه زمانی درختان میوه‌ای را که بیمار هستند هرس کنید؟

در واقع می‌توانید این کار را در هر زمان از سال انجام دهید. در زمستان، معمولاً مشاهده مشکلات بیماری آسان‌تر است، زیرا شاخه‌های درخت شما برهنه هستند. بااین‌حال، ممکن است تصمیم بگیرید تا اواخر زمستان صبر کنید تا اطمینان حاصل کنید که پس از آن زخم به‌سرعت بهبود می‌یابد. همچنین، بیشتر بیماری‌ها در ماه‌های زمستان خاموش هستند؛ اما اگر در زمستان یا تابستان شاخه‌ای بیمار را مشاهده کردید، معمولاً بهتر است آن را از بین ببرید تا بیماری (مانند گره سیاه، شانکر یا آتشک) در داخل درخت و به درختان همسایه سرایت نکند.

نکته مهم این است که بتوانید مشکل بیماری را شناسایی کنید، بدانید که آیا هرس یک روش درمانی مؤثر است و بدانید که چه مقدار از شاخه را برای درمان بیماری قطع و هرس کنید.

نحوه هرس درختان میوه

هرس یک قسمت اساسی در مراقبت از درختان میوه است؛ اما اگر درخت میوه خود را به‌درستی هرس نکنید، می‌توانید بیش از اینکه به آن کمک کنید به آن صدمه بزنید؛ بنابراین، اکنون‌که می‌دانید چه زمان درختان میوه را هرس کنید، مهم است که یاد بگیرید چگونه درخت خود را هرس کنید. نکته مهم در جذاب و پربار نگه‌داشتن درختان میوه، هرس سالانه است. نگران نباشید، هرس، جراحی مغز نیست که قادر به انجام آن نباشید.

اکثر متخصصان باغبانی ممکن است به شما بگویند که میوه‌های مختلف به روش‌های مختلف هرس می‌شوند که تاحدی درست است، اما یک فرایند ساده سه‌مرحله‌ای وجود دارد که برای اکثر قریب به‌اتفاق درختان میوه مفید است.

در خارج از مناطق استوایی، بیشتر ما با درختان میوه دانه‌دار مانند (سیب، گلابی و به) یا میوه‌های هسته‌دار (هلو، گیلاس، زردآلو، آلو و…) سروکار داریم. این روش سه مرحله‌ای برای هر دو گروه جواب می‌دهد. هرچند هرس تابستان برای درختان مضر نیست، اما هرس در زمستان کار را آسان می‌کند و درخت بدون شاخ و برگ است و شما واقعاً می‌توانید ببینید که چه‌کاری انجام می‌دهید.

مرحله ۱: تمیزکردن

با هرس کردن هرگونه چوبی که مرده، آسیب‌دیده یا بیمار باشد شروع کنید. آیا جوانه از پایه درخت نشأت گرفته است؟ در این صورت، آن‌ها را حذف کنید – زیرا ازنظر فنی آن‌ها ” مکنده” نامیده می‌شوند و منشأ آن‌ها از پایه است نه از پیوندک که شاخه‌های میوه دهنده از آن نشأت می‌گیرند.

در مورد جوانه‌های مستقیم مشکوک که از برخی شاخه‌های اصلی رشد می‌کنند چطور؟ این شاخه‌های قائم، کاملاً عمودی یا ” watersprouts ” – نیز باید حذف شوند.

همه این مراحل هرس پاک‌کننده بود. مهم است که شاخه‌ها را به سمت اندام بزرگ‌تری که از آن رشد می‌کنند هرس کنید و شاخه‌ها را از ته هرس کنید و نگذارید مقداری از ته آن (ناخنک یا مهمیز) باقی بماند؛ زیرا اگر شاخه‌ها را از ته قطع نکنید، این محل به دلیل رشد نکردن پس از مدتی می‌میرد و پوسیده می‌شود و به مکانی برای ورود آفات و بیماری‌ها تبدیل می‌شود.

مرحله ۲: تنک کردن

هدف از تنک کردن، ورود نور و هوا به داخل سایبان است که باعث افزایش تولید میوه و کاهش مشکلات آفات و بیماری‌ها می‌شود.

ابتدا شاخه‌هایی را که به سمت پایین، به سمت مرکز درخت یا مسیرهایی با شاخه‌های دیگر، عبور می‌کنند، حذف کنید. هنگامی‌که این‌ها را هرس کردید، عقب بایستید و نگاهی بیندازید. هدف این است که شاخه‌هایی بافاصله یکسان و به شکلی دلپذیر، مانند فراکتال از مرکز بیرون بیایند.

آیا مکان‌هایی را مشاهده می‌کنید که چندین شاخه با یکدیگر رقابت کنند. به‌عنوان‌مثال ممکن است دو یا چند شاخه از یک نقطه منشعب شوند و با یک زاویه کم با همدیگر رشد کنند، یا از نقاط مختلف اما به‌صورت موازی، یکی معلق بر روی دیگری قرار دارد. در این صورت، شاخه‌ها را به‌جز یک شاخه تنک کرده و سالم‌ترین شاخه با بهترین شکل زاویه را نگه‌دارید (تقریباً زاویه ساعت ۲ یا ۱۰ از مرکز درخت). زاویه‌های بازتر می‌توانند هنگام میوه و باردهی سنگین شده و شکسته شوند و زاویه‌های بسته‌تر منجر به بوته‌ای و بلند شدن بیش‌ازحد شاخه‌ها می‌شود و در این شاخه‌ها میوه‌ها برای برداشت بیش‌ازحد بالا هستند.

در مرحله بعدی، تنک کردن درخت را ادامه دهید تا فضای خوب بین ۶ تا ۱۲ اینچ در اطراف هر شاخه وجود داشته باشد. هرچه شاخه‌ها کوچک‌تر باشند، می‌توانند به یکدیگر نزدیک‌تر باشند؛ مانند هرس تمیزکننده تمام هرس‌های تنک کننده باید با شاخه تراز باشند.

مرحله ۳: سرزنی درخت (برگشت به عقب)

آخرین مرحله آسان‌ترین مرحله است – شما در اصل درخت را کوتاه می‌کنید. ایده این است که بیرونی‌ترین قسمت درخت را هرس کنید تا شاخه‌ها به‌جای رشد طولانی و باریک، کوتاه‌تر و ضخیم شوند. این باعث می‌شود که شاخه‌ها زیر وزن میوه نشکنند، اما پومولوژیست‌ها (میوه‌شناسان) به شما می‌گویند که این عمل همچنین باعث می‌شود هورمون‌های رشد کمتری در تاج درخت فعال شوند و باعث ایجاد درختان کوچک‌تر و پربارتر شود.

سرزنی درخت به معنی قطع ۲۰ تا ۳۰ درصد از رشد سال گذشته است. شما می‌توانید رشد سال گذشته را از رشد دو سال قبل با حلقه چروک پوست که هر ساقه را محاصره کرده تشخیص دهید. بسته به قدرت درخت، این ممکن است از دو اینچ (۵ سانتیمتر) تا ۴ فوت (۱۲۱ سانتیمتر) از نوک هر شاخه به عقب باشد.

برخلاف مراحل قبلی، این برش‌ها به‌نوعی در هر شاخه انجام می‌شوند. محل دقیق برش نیز مهم است. هر شاخه را در نقطه‌ای به‌اندازه یک‌چهارم اینچ بالاتر از جوانه هرس کنید و رو به جهتی باشد که می‌خواهید آن شاخه در سال آینده رشد کند. به‌عنوان‌مثال، اگر شاخه دیگری در نزدیکی سمت چپ وجود دارد، هرس را به یک جوانه سمت راست شاخه برگردانید.

نکات هرس

قیچی‌های تیز برش‌های تمیز و آسان را ایجاد می‌کنند – اگر نمی‌دانید چگونه خودتان آن‌ها را تیز کنید، بسیاری از فروشگاه‌های ابزار و ادوات کشاورزی این خدمات را با هزینه کمی ارائه می‌دهند.

به‌عنوان یک معیار پیشگیری از بیماری، تیغه‌های قیچی هرس خود را به مدت ۳۰ ثانیه در محلول الکل ایزوپروپیل فرو کنید تا قبل از انجام هرس برای درخت دیگر، آن‌ها را ضدعفونی کنید.

چوب‌های هرس شده را از اطراف درخت جمع کرده و آن‌ها را دور بیندازید – مخصوصاً اگر حاوی عوامل بیماری‌زا باشند.

استفاده از چسب هرس و باغبانی فراموش نشود.

جمع‌بندی

هرس یک قسمت اساسی در مراقبت از درختان میوه است. اگر می‌خواهید درخت جوان یا تازه کاشته شده شما سریع‌تر رشد کند برای تحریک رشد شدید می‌توانید در اواخر زمستان آن را هرس کنید. این بدان معنی است که هنگامی‌که بهار فرامی‌رسد، درخت انرژی خود را برای رشد شاخه‌های بی‌کیفیت هدر نمی‌دهد. در عوض، این انرژی را برای رشد بهترین شاخه‌ها متمرکز می‌کند.

بعضی از باغداران دوست دارند در بهار درخت را هرس کنند. مزیت هرس در این زمان این است که شما می‌توانید شاخه‌هایی را که در زمستان دوام نیاورده‌اند شناسایی و حذف کنید. این امر مخصوصاً در مورد درختان حساس مانند هلو یا زردآلو بسیار صدق می‌کند.

هرس پاییزه ایده خوبی نیست. به این دلیل که هروقت شاخه‌ای از درخت را قطع کنید، شما یک زخم هرس ایجاد می‌کنید. هرس در فصل رشد مشکلی ندارد چون درخت در طی چند روز با یک‌لایه سلول محافظ شروع به ترمیم زخم می‌کند؛ اما در پاییز، رشد کند شده است و ممکن است درخت قادر به ترمیم جای زخم نباشد.

اگر در زمستان یا تابستان شاخه‌ای بیمار را مشاهده کردید، معمولاً بهتر است آن را از بین ببرید و هرس کنید تا بیماری هایی مثل گره سیاه، شانکر یا آتشک در داخل درخت و به درختان همسایه سرایت نکند.

مقالات مرتبط

• آموزش جامع نگهداری از باغ و باغچه
• نحوه مراقبت از درختان میوه در زمستان
• ۶ نکته مهم درباره آماده سازی باغ و زمین پس از برداشت
• روش و زمان چالکود پاییزه و زمستانه
• مقالات باغبانی و فضای سبز

منابع

• When to prune fruit trees
• How To Prune Your Fruit Trees