برنامه‌ریزی سیستم‌های آبیاری قطره‌ای
مقدمه با تأمین رطوبت منظم و هدفمند، آبیاری قطره‌ای می‌تواند تولید محصول را بیش از ۳۰٪ افزایش دهد درحالی‌که از ۳۰ تا ۵۰٪ آب کمتری نسبت به آبیاری بارانی مصرف می‌شود. همچنین این روش آبیاری می‌تواند از نقص و کمبود در میوه‌ها و سبزیجات جلوگیری کرده درحالی‌که در وقت هم صرفه‌جویی می‌کند. ۵ نکته اصلی […]
فهرست محتوا این مقاله
مقدمه
با تأمین رطوبت منظم و هدفمند، آبیاری قطره‌ای می‌تواند تولید محصول را بیش از ۳۰٪ افزایش دهد درحالی‌که از ۳۰ تا ۵۰٪ آب کمتری نسبت به آبیاری بارانی مصرف می‌شود. همچنین این روش آبیاری می‌تواند از نقص و کمبود در میوه‌ها و سبزیجات جلوگیری کرده درحالی‌که در وقت هم صرفه‌جویی می‌کند.
۵ نکته اصلی برای برنامه‌ریزی سیستم آبیاری قطره‌ای
پنج ملاحظه اصلی برای برنامه‌ریزی سیستم آبیاری قطره‌ای به شرح ذیل می‌باشد.
۱- کیفیت منبع آب خود را برای آبیاری قطره‌ای تعیین کنید. عوامل ممکن است مواردی از قبیل منبع آب حوضچه را شامل شوند که بسته به محصولات شما نیاز به نصب سیستم فیلتر یا تنظیم pH آب دارد.
۲- ارتفاع قطعه زمینی که قصد آبیاری آن را دارید بدانید، زیرا این امر نحوه اندازه‌گیری سیستم و تنظیم جریان آب را تعیین می‌کند. به‌عنوان‌مثال، یک تغییر ۳/۲ فوت در ارتفاع، منجر به افزایش ۱ پوند فشار آب در سراشیبی، یا ازدست‌دادن ۱ پوند فشار در سربالایی می‌شود که به جبران فشار داخل سیستم در شیب‌های تند نیاز دارد. توپوگرافی، میزان جریان آب و فاصله نیز بر روی اندازه لوله‌های موردنیاز شما تأثیر می‌گذارد.
۳- آیا سیستم قطره‌ای خود را خودکار خواهید کرد؟ بسته به پیچیدگی و اندازه سیستم، ممکن است لازم باشد بر اساس خروجی پمپ یا نیاز آبی محصولات مختلف زمان آبیاری را بین مناطق مختلف به واحدها یا قطعات آبیاری تقسیم کنید. این اتوماسیون اولاً سازگاری را در رطوبت خاک و جریان آب در خاک، در مقابل قطع و وصل جریان آب در فواصل نامنظم تضمین می‌کند، ثانیاً در صورت استفاده از سیستم قطره چکانی این اتوماسیون برای کوددهی بسیار مهم است.
۴- از قبل به فکر این موضوع باشید که با بالغ شدن گیاهان، آنها به آب بیشتری احتیاج دارند، این امر به‌ویژه در صورت آبیاری محصولات میوه چندساله بسیار مهم است. سیستم را با ظرفیت تأمین بهینه و مقدار مطلوب آبی که گیاهان در بلوغ نیاز دارند، طراحی کنید. اگر آب آبیاری شما از همان چاه مورداستفاده در زمین کشاورزی یا باغ شما تأمین شود، برای کاهش مصرف پمپ و فرسودگی احتمالی پمپ، ممکن است لازم باشد مخزن فشار بزرگ‌تر شود. یا می‌توانید شب‌هنگام آبیاری کنید که مصرف آب کم است.
۵- هنگام نصب سیستم آبیاری اجازه دهید سیستم امکان گسترش را داشته باشد. برای سیستم‌های برای مساحت‌های نیم هکتار یا بزرگ‌تر، مقیاس‌گذاری برای گسترش در ادامه کار باعث صرفه‌جویی در هزینه می‌شود، زیرا لوله‌ها بایستی به طور دائمی در زیر ترانشه‌ها در خط لوله‌گذاری کار گذاشته شوند و هزینه ترانشه در خطوط لوله پرهزینه است. لوله‌های خود را با اندازه مناسب کارگذاری کنید تا رشد آتی عملکرد شما متناسب با آن باشد. در نظر داشته باشید که دوبرابر شدن قطر لوله سرعت بالقوه جریان آب را چهار برابر می‌کند.
صرفاً آبیاری قطره‌ای یک روش و راه‌حل مناسب و کامل نیست. در این روش هم سیستم‌ها باید روزانه بررسی و چک شوند زیرا ممکن است اتصالات و لوله‌ها توسط جوندگان آسیب ببینند و این خود نیاز به نیروی کارگری ماهر دارد.
اصول سیستم‌های آبیاری قطره‌ای
هنگام نصب سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، متغیرهای زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. پس از نقشه‌برداری از منطقه‌ای که قصد آبیاری آن را دارید، برای ارزیابی نیاز خود از یک مهندس کشاورزی مشورت بگیرید.
اجزای اصلی سیستم آبیاری قطره‌ای
- منبع آب
- پمپ
- فیلتراسیون
- تنظیم‌کننده فشار
- خط لوله اصلی آبیاری
- خطوط فرعی آبیاری
- گسیلنده‌ها
- خطوط جانبی و اتصالات: سه‌راهی، زانو و دریچه‌ها و شیرهای کنترل
- تایمر برای خودکار کردن سیستم در صورت تمایل
- منبع آب
آب شهری متداول‌ترین منبع است، اما ممکن است هزینه‌بر باشد. کسانی که برای استفاده روزانه آب از چاه پمپاژ می‌کنند باید مصرف کلی آب را در نظر بگیرند. در این مورد مخزن فشار ممکن است برای کاهش مصرف پمپ به‌منظور جلوگیری از فرسودگی پمپ نیاز به حجم بیشتری داشته باشد، یا می‌توانید در شب‌هنگام آبیاری را انجام دهید. پمپاژ از یک حوضچه ممکن است به یک سیستم فیلتر مجزا و جداگانه برای ازبین‌بردن مواد معلق نیاز داشته باشد.
فیلتر
اندازه فیلتر ۱۰۰ تا ۲۰۰ مش برای حذف ذرات مسدودکننده ناشی از آب شهری و چاه کافی است. همان طور که در بالا ذکر شد، آب حوضچه ممکن است به فیلتر اضافی نیاز داشته باشد
تایمر یا کنترل‌کننده
در صورت آبیاری چندین منطقه، شیرهای برقی ولتاژ پایین که با برق‌کار می‌کنند می‌توانند آبیاری را بین مناطق موجود در همان سیستم تغییر دهند. یک شیر فعال شده با فشار آب می‌تواند بین دو منطقه متناوب باشد.
تنظیم‌کننده فشار
تنظیم‌کننده‌های فشار خطی باید فشار را برای لوله ۱۰-۳۰ پوند بر اینچ مربع و برای نوار قطره‌ای ساده در سطح زمین ۱۵-۱۵ پوند بر اینچ مربع نگه دارند.
میزان جریان
میزان جریان و فشار آب رسانده شده به هر گسیلنده در گالن در ساعت تعیین می‌کند اگر نیازهای آبیاری بیش از حد دبی لوله اصلی باشد، سیستم‌ها ممکن است به چند منطقه تقسیم شوند.
لوله اصلی و منیفولد
لوله اصلی برای پروژه‌های بزرگ‌تر اغلب لوله پی‌وی‌سی ۲ تا ۳ اینچی متصل به خطوط چندمنظوره PVC است که هر دو “دائمی” محسوب می‌شوند و در ترانشه کار گذاشته می‌شوند. خطوط جانبی حاوی گسیل‌کننده‌ها از لوله به لوله‌های فرعی یا نیمه اصلی متصل می‌شوند.
دوبرابر شدن قطر لوله، پتانسیل جریان آب را چهار برابر می‌کند. سیستم‌های کوچک‌تر ممکن است از خطوط اصلی ۴/۳ اینچی با خطوط جانبی ۲/۱ اینچی استفاده کنند که نیازی به دفن و حفر ترانشه نیست.
گسیلنده‌ها
طبق استانداردهای صنعت، لوله‌های نیم اینچی می‌توانند ۲۰۰ گالن در ساعت را برای ۲۰۰ فوت، لوله‌های ۴/۳ اینچی ۴۸۰ گالن در ساعت را برای ۴۸۰ فوت و لوله‌های یک اینچ ۹۶۰ گالن در ساعت را برای ۹۶۰ فوت تأمین کنند.
نوارهای قطره‌ای ساده با شکاف (تیپ) برای آبیاری ردیف‌های سطح و اصولاً کشت‌های ردیفی مناسب هستند. نوارهای بزرگ‌تر فاصله گسیلنده بیشتر و طول ردیف‌های طولانی‌تر را احتیاج دارند. قطعات با ارتفاع و شیب متفاوت ممکن است از گسیلنده های جبران‌کننده فشار بهره‌مند شوند.
نتیجه‌گیری
سیستم آبیاری کامل سیستمی است که مقدار مناسب آب را در زمان مناسب به گیاه برساند. وقتی سیستم آبیاری مناسب برای مزرعه خود را انتخاب کردید، حداکثر سود حاصل از آبیاری را خواهید داشت. انتخاب روش آبیاری برای یک مزرعه به عوامل مختلفی بستگی دارد.
آبیاری قطره‌ای همانند هر روش دیگری دارای مزایا و محدودیت‌هایی است. این محاسن و یا محدودیت‌ها عمدتاً ازنظر فنی، اقتصادی و یا عوامل مربوط به رشد گیاه است. پس قبل از اجرای آبیاری قطره‌ای لازم است این جوانب مورد ارزیابی قرار گیرد و درصورتی‌که محاسن سیستم از معایب آن بیشتر باشد اجرایی گردد. به‌طورکلی کاربردهای آبیاری قطره‌ای بیشتر در موارد زیر است:
- در شرایطی که مقدار آب کم و یا هزینه تأمین آن بالا باشد.
- در زمین‌های شنی و یا وضعیت‌هایی که نتوان زمین را با دیگر روش‌های آبیاری آماده کرد.
- در گیاهانی که قیمت محصول آن بالا باشد.
مقالات مرتبط
- سیستم‌های آبیاری در گلخانه
- نکات مفید آبیاری در گلخانه
- مزیت کشت برنج به روش آبیاری قطره‌ای
- نگهداری از سیستم آبیاری تحت‌فشار در زمستان