کنترل علائم کمبود مواد معدنی در خیار و گوجه فرنگی [بخش ۲]
علائم کمبود مواد معدنی قسمت دوم : عناصر ثابت (کلسیم، گوگرد، آهن، بُر، مس، منگنز، مولیبدن) توجه : علائم اولیه در برگ های جوان ظاهر میشود ۱. کلسیم علائم کمبود کلسیم در گوجه فرنگی : لبه ها در برگ های بالایی زرد میشوند، سطح زیر برگ و به خصوص لبه ها به رنگ بنفش مایل […]
فهرست محتوا این مقاله
علائم کمبود مواد معدنی
قسمت دوم : عناصر ثابت (کلسیم، گوگرد، آهن، بُر، مس، منگنز، مولیبدن)
توجه : علائم اولیه در برگ های جوان ظاهر میشود
۱. کلسیم
علائم کمبود کلسیم در گوجه فرنگی :
- لبه ها در برگ های بالایی زرد میشوند، سطح زیر برگ و به خصوص لبه ها به رنگ بنفش مایل به قهوه ای شده، برگچه ها ریز باقی میمانند و دفرمه میشوند، لبه برگ ها به سمت بالا میپیچند.
- در مراحل پیشرفته تر، نوک و لبه برگ ها پژمرده شده دمبرگ پیچیده شده و خشک میشود.
- نقاط رشد از بین میروند.
- برگ ها مسن دچار کلروز و نکروز میشود.
- میوه دچار پوسیدگی گلگاه میوه (پوسیدگی شبیه چرمی شدن گلگاه میوه) میشود.
علائم کمبود کلسیم در خیار :
- نقاط سفید در برگ های بالایی و نزدیک لبه و بین رگبرگ ها ظاهر میشود.
- کلروز بین رگبرگی از لبه به سمت داخل نفوذ میکند برگ های جوان و ناحیه رشد گیاه، کوچک میمانند، در لبه های برگ بریدگی های عمیق ایجاد میشود.
- پیچیدگی برگ به سمت بالا رخ میدهد، نقاط رشد میمیرند رشد گیاه متوقف میشود، فاصله میان گره ها به خصوص در نزدیک نوک گیاه کوتاه میماند.
- جوانه ها از بین رفته و گیاه از نوک خشک میشود.
- برگ های مسن تر به سمت پایین خم میشود.
درمان کمبود کلسیم در گوجه فرنگی و خیار
- اسپری برگ ها در موارد ضروری و حاد با محلول ۰٫۷۵ تا ۱ درصد نیترات کلسیم، همچنین میتوان از کلسیم مایع استفاده کرد.
- افزودن نیترات کلسیم یا کلات کلسیم به محلول غذایی.
۲. گوگرد
علائم کمبود گوگرد در گوجه فرنگی :
- برگ های بالایی سفت و به سمت پایین خم شده و در نهایت نقاط نکروز پدیدار میشوند، برگ ها زرد میشوند.
- ساقه، رگبرگ ها، دمبرگ ها بنفش میشوند.
- نوک و لبه برگ های مسن و برگچه ها نکروز شده و نقاط بنفش کوچکی در بین رگبرگ ها ظاهر میشود.
علائم کمبود گوگرد در خیار :
- برگ های بالایی کوچک باقی مانده و به سمت پایین خم میشوند، به رنگ سبز کمرنگ تا زرد شده و لبه برگ ها به حالت دندانه ای در میآید.
- رشد گیاه محدود میشود
- برگ های مسن اندکی زرد میشوند.
درمان کمبود گوگرد در گوجه فرنگی و خیار
- افزودن هرگونه سولفاتی به محلول غذایی. سولفات پتاسیم برای گیاه از سایر نمک ها مطمئن تر است. زیرا گیاهان به مقادیر بالای پتاسیم نیاز دارند.
توجه: کمبود گوگرد به ندرت ظاهر میشود، زیرا در محلول غذایی از موادی مانند پتاسیم، منیزیم و سایر نمک های سولفاته استفاده میشود.
۳. آهن
علائم کمبود آهن در گوجه فرنگی :
- لبه برگ های انتهایی شروع به کلروز کرده و به تمام برگ سرایت میکند، ریزترین رگبرگ های سبز روی بافت زرد برگ ایجاد میشود، شبکه ای از رگبرگ های سبز روی بافت زرد برگ ایجاد میشود، در نهایت برگ کاملا زرد کمرنگ میشود، نکروزی مشاهده نمیشود.
- در مراحل پیشرفته، علائم از برگ های انتهایی شروع و به سمت برگ های مسن تر سرایت میکند.
- رشد متوقف و برگها کوچک تر از حالت عادی میشود و گل ها ریزش میکند.
علائم کمبود آهن در خیار :
- در برگ های جوان، طرحی از رگبرگ های سبز با زردی بین رگبرگی در بافت مشاهده میشود، سپس کلروز به رگبرگ ها سرایت میکند و تمام برگ به رنگ زرد مایل به لیمویی در میآید. در لبه برگ ها ممکن است نکروز به میزان اندک مشاهده شود
- در مراحل پیشرفته، خمیدگی قسمت بالای بوته به سمت پایین مشاهده میشود
- رشد متوقف و نوک شاخه انتهایی دوکی شده و میوه ها به رنگ زرد مایل به لیمویی میشود
درمان کمبود آهن در گوجه فرنگی و خیار
- اسپری برگ ها با محلول ۰٫۰۲ تا ۰٫۰۵ درصد از کلات آهن EDTA هر ۳ تا ۴ روز
- افزودن کلات آهن به محلول غذایی
۴. بُر
علائم کمبود بُر در گوجه فرنگی :
- رشد تاج گیاه و نقاط مریستمی محدود شده و منجر به پژمردگی و خشکی نقاط رشد میشود
- برگ های بالایی کلروز بین رگبرگی داشته و برگچه ها منقوط میشوند و کوچک میمانند و به سمت پایین خم و دفرمه میشوند، کوچکترین برگچه ها قهوه ای شده و میمیرند
- برگ های میانی به رنگ نارنجی مایل به زرد درآمده، رگبرگ ها بنفش یا زرد میشود
- برگ های مسن تر به رنگ سبز مایل به زرد میشود
- نقاط رشد در شاخه های جدید جانبی میمیرند
- برگچه ها خیلی سست و شکننده میشوند
علائم کمبود بُر در خیار :
- نقاط رشد در نوک گیاه و برگ های خیلی جوان خم شده و میمیرند
- شاخساره های انتهایی پژمرده شده و میمیرند
- لبه برگ های مسن به صورت فنجانی رو به بالا و سفت میشوند، منقوط شدن بین رگبرگ ها پدیدار میشود
- رشد نوک شاخساره ها متوقف میشود و منتهی به محدود شدن رشد میشود
درمان کمبود بُر در گوجه فرنگی و خیار
- اسپری برگ ها به محض مشاهده عوارض با محلول ۰٫۱ تا ۰٫۲۵ درصد بوراکس
- افزودن بوراکس به محلول غذایی
۵. مس
علائم کمبود مس در گوجه فرنگی :
- لبه برگ های میانی و جوان تر گیاه به صورت لوله ای درآمده، کلروز و نکروز مشاهده نمیشود، رنگ برگ سبز مایل به آبی است، برگ های انتهایی کوچک و سفت شده و میپیچد.
- دمبرگ ها به سمت پایین خم میشوند.
- رشد ساقه متوقف میشود.
- در مراحل پیشرفته، نقاط نکروز روی رگبرگ های وسط و اصلی ظاهر میشود.
علائم کمبود مس در خیار :
- برگ های جوان کوچک باقی میمانند.
- رشد گیاه محدود میشود، فاصله میان گره ها کوتاه شده و بوته به صورت پر پشت به نظر میرسد.
- در برگ های مسن تر کلروز بین رگبرگی به صورت غیر واضح پدیدار میشود.
- در مراحل پیشرفته، رنگ برگ ها سبز کدر تا برنزی شده، نکروز و تمام برگ پژمرده شده و کلروز از برگ های مسن به برگ های جوان سرایت میکند.
درمان کمبود مس در گوجه فرنگی و خیار
- اسپری برگ ها با محلول ۰٫۱ تا ۰٫۲۵ درصد سولفات مس
- افزودن سولفات مس به محلول غذایی
۶. منگنز
علائم کمبود منگنز در گوجه فرنگی :
- برگ های میانی و مسن تر و پس از آنها، برگ های جوان تر رنگ پریده میشوند
- رگبرگ ها سبز و نواحی بین رگبرگی زرد میشوند
- نقاط نکروز در نواحی رنگ پریده ظاهر شده، کلروز آن شدت کمتری در مقایسه با کمبود آهن دارد و برخلاف آن منحصر به برگ های جوان نمیباشد
علائم کمبود منگنز در خیار :
- در برگ های جوان انتهایی نقاط زرد بین رگبرگ ها ایجاد و در ابتدا رگبرگ های جوان سبز باقی میمانند و الگوی مشبک از نواحی سبز در زمینه زرد میشود
- در مراحل پیشرفته، تمامی رگبرگ ها بجز رگبرگ های اصلی زرد شده و نقاط نکروز شبیه آفتاب سوختگی بین رگبرگ ها ظاهر میشود
- رشد شاخه های جدید متوقف شده و برگ های جدید کوچک باقی میمانند.
- برگ های مسن تر، کدرتر شده و زودتر میمیرند.
درمان کمبود منگنز در گوجه فرنگی و خیار
- اسپری برگ با حجم زیاد محلول و با غلظت ۰٫۱ درصد یا با حجم کم محلول با غلظت ۱ درصد سولفات منگنز
- افزودن سولفات منگنز به محلول غذایی
۷. مولیبدن
علائم کمبود مولیبدن در گوجه فرنگی :
- برگچه ها در تمامی برگها به شکل منقوط بین رگبرگی و به رنگ زرد مایل به سبز کم رنگ در میآید، لبه ها رو به بالا و به شکل ناودان میشود
- کوچکترین رگبرگ ها سبز باقی نمی مانند، نکروز در نواحی زرد در لبه برگچه های بالایی و در نهایت در تمامی برگ های مرکب ظاهر میشود و چروکیده میشود
- در مراحل پیشرفته، علائم از برگ های مسن به برگ های جوان سرایت میکند اما برگ های لپه ای برای مدتی طولانی سبز باقی میمانند.
علائم کمبود مولیبدن در خیار :
- برگ های مسن تر به خصوص بین رگبرگ ها رنگ پریده میشوند، و در نهایت برگ، سبز کمرنگ و سپس زرد شده و میمیرد
- در مراحل پیشرفته، علائم از برگ های مسن به برگ های جوان تر سرایت میکند و جوان ترین برگ ها سبز باقی میمانند
- رشد گیاه طبیعی است اما گل ها کوچک هستند
درمان کمبود مولیبدن در گوجه فرنگی و خیار
- اسپری برگ ها با محلول ۰٫۰۷ تا ۰٫۱ درصد مولیبدات آمونیوم یا سدیم
- افزودن مولیبدات آمونیوم یا سدیم به محلول غذایی
مقاله مرتبط
منابع
- کتاب کشت هیدروپونیک تالیف دکتر هاروارد رِش
- وبسایت Haifa-group.com