کود کامل NPK چیست؟ بررسی جامع کودهای NPK (ان پی کا)
کود کامل NPK یا ان پی کا چیست؟ در این مقاله با این کود و انواع فرمالیسیون و عناصر درشت مغذی (ماکرو) ریزمغذی (میکرو) آن آشنا می‌شوید و روش‌های مصرف آن در مزرعه، گلخانه و خاک گلدان را یاد خواهید گرفت.
فهرست محتوا این مقاله
مقدمه
در دهه‌های اخیر جمعیت جهان با سرعت زیادی افزایش‌یافته است و این افزایش جمعیت انسانی، نیاز به افزایش تولید محصولات غذایی را دوچندان نموده است، در این شرایط استفاده مداوم از کودهای کشاورزی نقش زیادی در افزایش عملکرد و تولید محصولات کشاورزی دارد.
با توجه به هزینه‌های سنگین استفاده از کودها، کشاورزان باید تلاش کنند تا با بررسی کودهای مختلف، انجام آزمون خاک و بنا بر نظر کارشناسان کشاورزی، بهترین کودها را انتخاب نموده و بیشترین بهره‌برداری را از کودهای مصرفی بنمایند، در همین راستا، تولیدکنندگان کودهای کشاورزی تلاش می‌کنند با تولید کودهای کامل کشاورزی، به طور هم‌زمان نیازهای اصلی گیاهان را برطرف نموده و کار را برای کشاورزان آسان‌تر کنند.
با وجود تنوع بالای کودهای کامل کشاورزی، این کودها معمولاً بیشتر تأمین‌کننده سه عنصر اصلی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K)، برای گیاهان هستند و ممکن است برخی دیگر از عناصر هم در مقیاس کمتر در آن‌ها بکار گرفته شود.
در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا با ارائه برخی اطلاعات، به شما برای انتخاب بهتر این کودها کمک نماییم، امیدواریم مطالب این مقاله موردتوجه و استفاده شما عزیزان قرار بگیرد.
کودهای کامل (NPK) از چه موادی ساخته می‌شوند؟
بسیاری از گیاهان برای رشد طبیعی و تکمیل چرخه زندگی خود به ۱۸ عنصر نیاز دارند که سه عنصر آن کربن، هیدروژن و اکسیژن، از طریق هوا و آب به دست می‌آیند و ۱۵ عنصر باقی‌مانده باید از طریق ریشه گیاه از خاک جذب شود.
این عناصر همان کودهای امروزی ما هستند که به طور کلی به دو گروه اصلی عناصر ماکرو (درشت مغذی) و عناصر میکرو (ریزمغذی) تقسیم می‌شوند، همچنین این عناصر را می‌توان در سه دسته اصلی تقسیم نمود: درشت مغذی‌ها، مواد غذایی ثانویه و ریزمغذی‌ها.
عناصر موردنیاز برای رشد طبیعی و تکمیل چرخه زندگی گیاهان
| مواد مغذی تأمین شده توسط هوا و آب | مواد غذایی که از طریق سیستم خاک در اختیار گیاهان قرار می‌گیرند | ||
|---|---|---|---|
| غیر معدنی | عناصر اولیه یا درشت مغذی‌ها | عناصر غذایی ثانویه | ریزمغذی‌ها |
| کربن (C) | نیتروژن (N) | کلسیم (Ca) | روی (Zn) |
| هیدروژن (H) | فسفر (P) | منیزیم (Mg) | کلر (Cl) |
| اکسیژن (O) | پتاسیم (K) | گوگرد (S) | بور (B) |
| مولیبدن (Mo) | |||
| مس (Cu) | |||
| آهن (Fe) | |||
| منگنز (Mn) | |||
| کبالت (Co) | |||
| نیکل (Ni) | |||
معرفی درشت مغذی‌ها
این عناصر مهم‌ترین عناصر سازنده کلیه کودها هستند و عمده کودهای تولید شده را تشکیل می‌دهند، در ادامه عناصر ماکرو و میکرو معرفی و مطالبی در مورد هریک از آن‌ها بیان خواهد شد.
گیاهان برای زنده ماندن به ۹ عنصر مغذی مختلف به مقدار زیاد، نیاز دارند، این عناصر عبارت‌اند از:
کربن (C)
کربن (C) برای تولید کربوهیدرات‌ها، پروتئین و اسیدهای نوکلئیک، در گیاهان موردنیاز است، کربن فراوان‌ترین عنصر در سلول‌های گیاهی است و حدود ۵۰ درصد سلول را تشکیل می‌دهد.
هیدروژن (H)
هیدروژن (H) با اکسیژن در ساختمان آب وجود دارند، وجود هیدروژن برای ساخت قندها و رشد گیاه ضروری است و در فرایندهای فتوسنتز و تنفس نقش دارد.
اکسیژن (O)
اکسیژن (O) با هیدروژن برای تنفس سلولی استفاده می‌شود و برای ذخیره انرژی به شکل ATP در گیاه، موردنیاز است.
نیتروژن (N)
نیتروژن (N) ممکن است در جایگاه هفتم جدول تناوبی قرار داشته باشد اما به‌عنوان یک عنصر درشت مغذی و موردنیاز گیاهان، در جایگاه اول قرار دارد، نیتروژن در ساخت پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک حیاتی، نه تنها در گیاهانی که می‌خوریم، بلکه در بدن همه موجودات زنده، نقش بسیار مهمی دارد، نیتروژن همچنین در سنتز ویتامین‌ها مؤثر است.
اگرچه حدود ۷۸ درصد از هوای تنفسی ما نیتروژن است اما بیشتر گیاهان نمی‌توانند نیتروژن خود را از جو تأمین نمایند و باید از طرق دیگر به نیتروژن موردنیاز خود دست یابند. از طرفی حتی در صورت جذب نیتروژن توسط گیاه، تبدیل نیتروژن آلی به شکلی که گیاهان بتوانند از آن استفاده کنند، یک فرایند طولانی و پیچیده است.
فسفر (P)
فسفر یک عنصر درشت مغذی و کلیدی در فتوسنتز (تبدیل نور خورشید به انرژی توسط گیاهان) است، این ماده همچنین در تنفس، تقسیم سلولی و رشد سلول‌ها که در رشد گیاه و میوه آن ضروری هستند، بسیار مهم است.
فسفر موجود در اکثر کودهای تجاری، از سنگ فسفات استخراج می‌شود. این ماده به طور طبیعی در رسوباتی که از میلیون‌ها سال پیش تشکیل شده‌اند، وجود دارد. البته برای اینکه کود فسفره به شکل قابل جذب برای گیاهان تبدیل شود باید برخی فرایندهای شیمیایی بر روی آن انجام شود.
نکته
در صورتی که در فرایندها از آمونیاک استفاده شود می‌توان کودهای حاوی فسفر و نیتروژن را در یک محصول تولید نمود.
پتاسیم (K)
پتاسیم (K) به تنظیم باز و بسته شدن روزنه کمک می‌کند و از این طریق به حفظ تعادل آب در گیاه کمک می‌کند، پتاسیم نقش زیادی در بهبود کیفیت محصولات دارد، همچنین وجود پتاسیم به گیاهان کمک می‌کند تا با افزایش مقاومت خود بتوانند سرمای زمستان را بهتر تحمل کنند. پتاسیم هم مثل نیتروژن، ممکن است در خاک زیاد باشد اما برای گیاهان قابل جذب نباشد.
پتاسیم مورداستفاده در کودهای امروزی از عمق زمین استخراج می‌شود، این ماده معدنی بلوری یکی از فراوان‌ترین مواد معدنی موجود در کره زمین است. برای تأمین پتاسیم از طریق مواد غذایی مورداستفاده گیاهان، از ترکیبات شیمیایی متعددی مثل کلرید پتاسیم، سولفات پتاسیم و نیترات پتاسیم استفاده می‌شود.
مواد غذایی ثانویه
کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg) و گوگرد (S) عناصر غذایی ثانویه نامیده می‌شوند زیرا احتمال اینکه از عوامل محدودکننده رشد در سیستم‌های خاک باشند، کمتر است. وقتی pH خاک تنظیم می‌شود و گوگرد به طور مداوم با بارندگی و آزاد شدن از مواد آلی خاک به آن افزوده می‌شود، کلسیم و منیزیم به مواد آهکی اضافه می‌شود.
استفاده از کلمه ثانویه به‌خاطر اهمیت کمتر این عناصر نیست، بلکه به این دلیل است که بیشتر محصولات معمولاً به مقدار کمتری به آن‌ها احتیاج دارند.
کلسیم (Ca)
کلسیم (Ca) برای کاهش اسیدیته خاک (افزایش pH) و کمک به جذب و انتقال مواد غذایی به درون گیاه، استفاده می‌شود و از عملکرد آنزیم‌ها پشتیبانی می‌کند، کلسیم همچنین توانایی مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها را بهبود می‌بخشد.
منیزیم (Mg)
منیزیم (Mg) جزئی از کلروفیل است، بنابراین مانند فسفر در فرایند فتوسنتز دارای نقش ضروری است و از طرفی این عنصر مثل فسفر در متابولیسم‌های گیاهی نقش دارد.
گوگرد (S)
اگرچه گیاهان از طریق برگ‌های خود می‌توانند گوگرد را از هوا نیز دریافت کنند ولی جذب گوگرد از طریق هوا نمی‌تواند نیاز گیاهان را برطرف نماید و گیاهان به تأمین گوگرد از طریق ریشه‌های خود وابسته هستند. گیاهان از گوگرد برای سنتز اسیدهای آمینه مهمی مثل سیستئین و متیونین استفاده می‌کنند و این عنصر نقش زیادی در افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های بیوتیک (تنش‌هایی که توسط عوامل زنده ایجاد می‌شوند) و تنش‌های غیرزنده مثل سرما دارد.
نکته
گوگرد اغلب در لیست عناصر اصلی و موردنیاز برای تغذیه گیاهان وجود ندارد زیرا مصرف آن بسیار رایج است و در بیشتر کودها، مواد غذایی به همراه سولفات، عرضه می‌شوند، در نتیجه، کمبود گوگرد کمتر به چشم می‌خورد. برای اطلاعات بیشتر مقاله اهمیت استفاده از گوگرد (S) در زمین‌های کشاورزی را مطالعه کنید.
نکته
کلسیم و منیزیم برای بسیاری از عملکردهای سلولی در گیاهان و همچنین برای تشکیل میوه و گل بسیار مهم هستند و ممکن است همیشه به مقدار کافی در ترکیب کود یا خاک شما وجود نداشته باشد، اگر در حال پرورش گیاهان خانگی هستید، مطمئن شوید که کود شما تمام مواد موردنیاز را داراست.
عناصر ریزمغذی (میکرو)
وجود عناصر ریزمغذی (میکرو) نیز مثل عناصر درشت مغذی (ماکرو)، برای گیاهان دارای اهمیت است اگرچه گیاهان فقط به مقدار بسیار ناچیز به این عناصر نیاز دارند اما بدون آن‌ها نمی‌توانند به زندگی خود ادامه دهند. این ریزمغذی‌ها عبارت‌اند از:
- بور (B)
- کلر (Cl)
- مس (Cu)
- آهن (Fe)
- منگنز (Mn)
- مولیبدن (Mo)
- نیکل (Ni)
- کبالت (Co)
- روی (Zn)
این عناصر از تمام جنبه‌های رشد گیاه از جمله یکپارچگی ساختاری، تولید ویتامین‌ها و افزایش عملکرد گیاهان پشتیبانی می‌کنند. در اکثر موارد کمبود عناصری مثل B، Cu، Zn و Mn در خاک‌ها وجود دارد و لازم است که این عناصر از طریق کوددهی در اختیار گیاهان قرار بگیرند.
در جدول زیر میزان متوسط عناصر غذایی موجود در ماده خشک گیاهی که برای رشد متعادل گیاه لازم است، بیان شده است.
| عنصر | میلی‌گرم بر کیلوگرم (ppm) | درصد | تعداد نسبی اتم‌ها |
| مولیبدن | ۰.۱ | … | ۱ |
| مس | ۶ | … | ۱۰۰ |
| روی | ۲۰ | … | ۳۰۰ |
| منگنز | ۵۰ | … | ۱۰۰۰ |
| آهن | ۱۰۰ | … | ۲۰۰۰ |
| بور | ۲۰ | … | ۲۰۰۰ |
| کلر | ۱۰۰ | … | ۳۰۰۰ |
| گوگرد | … | ۰.۱ | ۳۰۰۰۰ |
| فسفر | … | ۰.۲ | ۶۰۰۰۰ |
| منیزیم | … | ۰.۲ | ۸۰۰۰۰ |
| کلسیم | … | ۰.۵ | ۱۲۵۰۰۰ |
| پتاسیم | … | ۱.۰ | ۲۵۰۰۰۰ |
| نیتروژن | … | ۱.۵ | ۱۰۰۰۰۰۰ |
عناصر موجود در کودهای کامل
بیشتر کودها حاوی سه عنصر درشت مغذی اصلی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) هستند که در ساختمان گیاهان نقش اساسی دارند. کودها همچنین ممکن است حاوی مقادیر کمتری از سه عنصر مغذی ثانویه، کلسیم (Ca)، گوگرد (S)، منیزیم (Mg) و همچنین مقادیر ناچیزی از عناصر میکرو، مانند بور (B)، منگنز (Mn)، آهن (Fe)، روی (Zn)، مس (Cu) و مولیبدن (Mo) باشند.
گیاهان مقداری از عناصر غذایی موردنیاز خود را از خاکی که در آن رشد می‌کنند تأمین می‌کنند در حالی که سایر مواد غذایی باید از طریق کودها تأمین شود. نیتروژن، فسفر و پتاسیم گاهی اوقات عناصر کود نامیده می‌شوند، زیرا این کودها بر اساس اعدادی که بر روی برچسب کودها، نشان‌دهنده میزان این سه عنصر (N-P-K) است شناخته می‌شوند. اعداد روی بسته‌های کود، مشخص می‌کند چه مقدار کود (از نظر حجم) از این سه عنصر تشکیل شده است، به‌عنوان‌مثال، یک کود متعادل ۱۰-۱۰-۱۰ از نظر حجمی حاوی ۱۰ درصد ازت، ۱۰ درصد فسفر و ۱۰ درصد پتاسیم است.
اثرات و علائم کمبود عناصر غذایی ماکرو (درشت مغذی) بر روی گیاه
اگر گیاه از نظر هر یک از عناصر غذایی، به‌ویژه عناصر ماکرو کمبود داشته باشد، رشد گیاه آسیب می‌بیند. کمبود ممکن است به‌صورت کاهش سرعت رشد یا توقف رشد و یا کلروز (کاهش رنگ سبز طبیعی برگ‌های گیاه) نشان داده شود، در صورت افزایش شدت کمبود، گیاه ممکن است علائم نکروز (مرگ سلولی) را نشان دهد.
انواع کودها از نظر فرمولاسیون
از کودها برای اصلاح محتوای مواد معدنی خاک استفاده می‌شود، کودها معمولاً به شکل گرانول، پودر یا به‌صورت مایع برای بهبود عملکرد کمی و کیفی محصولات استفاده می‌شوند.
بیشتر کودها مستقیماً به خاک اضافه می‌شوند، ولی برخی از آن‌ها را می‌توان به‌صورت محلول‌پاشی روی برگ‌ها اسپری نمود.
برچسب روی بسته‌های کود
آنالیز یا میزان تضمین شده کود، به‌صورت یک برچسب بر روی کیسه قید شده است و به مقدار عناصر موجود در ماده (حداقل مقدار تضمین شده موجود) بر اساس درصد وزنی اشاره دارد. همه کودها به ترتیب دارای سه عدد هستند که به ترتیب درصد وزنی نیتروژن کل (N)، فسفر محلول در سیترات (P۲O۵) و پتاسیم محلول در آب (K۲O) را نشان می‌دهند. اغلب برای ساده‌سازی کار، گفته می‌شود که این اعداد نشان‌دهنده نیتروژن، فسفر و پتاسیم (N، P، K) هستند و از این رو آن‌ها را کودهای ان پی کا نیز می‌خوانند، لازم به یادآوری است که در واقع این کودها، N-P-K نیستند بلکه N- P۲O۵– K۲O هستند.
نسبت کودها نشان‌دهنده نسبت K۲O، P۲O۵ و N موجود در کود است و بر اساس سطح مواد مغذی موجود در خاک، می‌توانید کود خاصی که به آن نیاز دارید را انتخاب کنید، به‌عنوان‌مثال، از نسبت ۱-۱-۱ (مثل ۱۰-۱۰-۱۰ یا ۱۵-۱۵-۱۵) به طور گسترده در زمان کاشت در خاک‌هایی که کمبود فسفر و پتاسیم دارند استفاده می‌شود در حالی که اگر میزان فسفر و پتاسیم در خاک زیاد یا خیلی زیاد باشد، نسبت ۰-۰-۱ (مثل ۰- ۰-۳۴ یا ۰-۰-۴۶) ممکن است گزینه مناسب‌تری باشد.
به‌عنوان‌مثال، اگر یک کیسه ۵۰ پوندی (حدود ۲۳ کیلویی) ۱۰-۱۰-۱۰ داشته باشیم، ۵ پوند (حدود ۲.۳ کیلوگرم) نیتروژن، ۵ پوند (حدود ۲.۳ کیلوگرم) P۲O۵ و ۵ پوند (حدود ۲.۳ کیلوگرم) K۲O وجود دارد. برای به‌دست‌آوردن میزان واقعی P و تبدیل P۲O۵ به P، باید عدد P۲O۵ را در ۰.۴۴ ضرب کنید، برای به‌دست‌آوردن مقدار واقعی K و تبدیل K۲O به K نیز، باید عدد K۲O را در ۰.۸۳ ضرب کنید. ۳۵ پوند (حدود ۱۶ کیلوگرم) ماده دیگر کود، مواد پرکننده یا مواد همراه کود است. مواد همراه به پخش یکنواخت کود کمک می‌کند و از سوختن گیاهان در اثر دریافت ناگهانی حجم زیادی مواد غذایی جلوگیری می‌کند.
یک کیسه ۵۰ پوندی (حدود ۲۳ کیلویی) کود با برچسب ۰-۲۰-۲۰ دارای ۰ پوند نیتروژن، ۱۰ پوند (حدود ۴.۵ کیلوگرم) P۲O۵، ۱۰ پوند (حدود ۴.۵ کیلوگرم) K۲O و ۳۰ پوند (حدود ۱۳.۶ کیلوگرم) ماده پرکننده یا حامل است. مواد مختلفی از جمله ورمیکولیت، مونتموریلونیت، خاک رس و … به‌عنوان مواد همراه در کودها استفاده می‌شوند.
میزان مواد غذایی ثانویه و ریزمغذی‌هایی که در یک ترکیب کود استفاده می‌شوند معمولاً در قسمت پشت کیسه به‌صورت درصدی از وزن کل درج می‌شود، به‌ندرت ممکن است، این مواد به‌عنوان بخشی از آنالیز کود (میزان تضمین شده کود)، در جلوی کیسه، بیان شوند، به‌عنوان‌مثال، مخلوط ۱۰-۱۰-۱۰ اگر حاوی ۱۵ درصد گوگرد نیز باشد، ممکن است به‌صورت S 15+10-10-10، برچسب‌گذاری شود. نوع و مقدار مواد اولیه کود مورداستفاده در این ترکیب نیز معمولاً در قسمت پشت کیسه کود ذکر شده است.
تفاوت کودهای کامل و ناقص در چیست؟
کودهای کامل حاوی مقادیر مختلفی از هر سه عنصر اصلی تشکیل‌دهنده مواد غذایی اولیه یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. نمونه‌هایی از کودهای کامل که معمولاً مورداستفاده قرار می‌گیرند شامل: ۳۶-۱۲-۱۲، ۱۰-۱۰-۱۰، ۲۰-۲۰-۲۰، ۱۰-۵۲-۱۰، ۱۵-۱۵-۱۵ و ۱۰-۱۰-۲۰ است.
کودهای ناقص ممکن است یک یا چند عنصر اصلی تشکیل‌دهنده مواد غذایی اولیه یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم را نداشته باشند.
نمونه‌هایی از کودهای ناقص عبارت‌اند از: ۰-۰-۳۴ (نیترات آمونیوم)، ۰-۰-۴۶ (اوره)، ۰-۴۶-۱۸ (دی آمونیوم فسفات) و ۰-۴۶-۰ (سوپر فسفات تریپل)
با مخلوط کردن کودهای ناقص با هم می‌توان به کودهای کامل دست یافت، به‌عنوان‌مثال، اگر مقدار معینی از سه کود ۰-۰-۴۶ (اوره)، ۰-۴۶-۰ و ۶۰-۰-۰ با هم ترکیب شوند، کود ۲۰-۱۵-۱۵ به دست خواهد آمد، مواد کودی مخلوط شده اگر وزن یکسانی داشته باشند، پس از ترکیب، غلظت هر کود توسط دو کود دیگر تا یک‌سوم کاهش خواهد یافت.
روش‌های کاربرد کودها
بسته به نوع مواد کودی، سیستم کشت و تجهیزات مورداستفاده، روش‌های مختلفی برای کوددهی وجود دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.
پخش کردن کود
در این روش میزان توصیه شده گوگرد، آهک یا کود در کل زمین پخش می‌شود و برای اصلاح خاک به همان حالت باقی مانده یا در زمان کشت با خاک سطحی ترکیب می‌شود. این روش معمولاً در مزارع بزرگ که در آن‌ها نیروی کار محدود است، یا هنگامی‌که می‌خواهیم خاک را به‌صورت یکنواخت اصلاح کنیم (مثل استفاده از آهک برای اصلاح pH خاک)، مورداستفاده قرار می‌گیرد.
روش نواری
این روش در درجه اول برای استفاده مقدار کمی کود به‌عنوان کود اولیه برای گیاه بکار می‌رود. مصرف کودهای اولیه می‌تواند رشد اولیه گیاه را تحریک کرده و عملکرد را افزایش دهد، این امر به‌ویژه در سیستم‌های بدون خاک‌ورزی که به‌خاطر دمای پایین و سطح رطوبت بالاتر خاک، ممکن است قدرت گیاه کاهش یابد، بسیار مهم و کارآمد است.
در این روش نوارهای باریک کود معمولاً در شیارهایی با فاصله حدوداً ۵ تا ۷ سانتی‌متری و در عمق ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر، عمیق‌تر از بذر یا گیاه کاشته شده، قرار می‌گیرند. درصورتی‌که در زمان قراردادن کود درون شیار، دقت کافی صورت نگیرد و نوار کود خیلی نزدیک به بذرها باشد و یا میزان مصرف کودها بیش از حد لازم باشد، ممکن است سرعت جوانه‌زنی کاهش‌یافته و ریشه‌های گیاهچه بسوزند و از بین بروند.
کوددهی ردیفی
این روش معمولاً پس از بالا آمدن گیاه و از اوایل تا اواسط رشد محصول، مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای کوددهی ردیفی می‌توان در فاصله حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری هر دو طرف ردیف‌ها، اقدام به پخش کود نمود و یا یک ردیف کود را در وسط ردیف‌های کشت قرار داد.
کوددهی همراه با آب آبیاری
نیتروژن و پتاسیم گاهی اوقات از طریق آب آبیاری و با فواصل زمانی مشخص در طول دوره رشد، در اختیار گیاه قرار می‌گیرند، اما فسفر به طور معمول به این روش استفاده نمی‌شود زیرا ممکن است با سایر عناصر موجود در آب واکنش داده و با تولید ترکیبات نامحلول، باعث ایجاد گرفتگی در سیستم آبیاری شود و در صورت استفاده از فسفر، باید pH آب در حد مناسب برای حفظ محلولیت دیگر عناصر کنترل شود.
جدول زیر اطلاعاتی را در مورد منابع نیتروژن که معمولاً در دسترس هستند، ارائه می‌دهد.
| مواد | آنالیز | فرم موجود (شکل فیزیکی) | اقدامات احتیاطی / توضیحات |
| آمونیاک بی آب | ۰-۰-۸۲ | گاز | برای چشم و سیستم تنفسی بسیار تحریک‌کننده است و در غلظت بیشتر می‌تواند باعث سرفه، تشنج و حتی مرگ شود. این کود قابل اشتعال و انفجار است. استفاده از آن به تجهیزات تخصصی نیاز دارد. |
| اوره | ۰-۰-۴۶ | جامد (دانه، گرانول، کریستال) | ذخیره‌سازی آسان و کاربرد مناسب |
| نیترات آمونیوم | ۰-۰-۳۴ | جامد (گلوله یا گرانول) | اکسیدکننده قوی است و به‌راحتی آب را جذب می‌کند و در صورت مخلوط شدن با مواد کربنی امکان انفجار آن وجود دارد. |
| UAN solutions | ۰-۰- (۳۲-۲۸) | مایع | به طور معمول شامل ۳۳ تا ۳۵ درصد اوره و ۴۵ تا ۴۷ درصد نیترات آمونیوم است. |
| سولفات آمونیوم | S24+0-0-21 | جامد (کریستالی یا گرانول) | در درجه اول به‌عنوان کود اسیدی یا منبع گوگرد استفاده می‌شود |
جدول زیر فهرستی از منابع تأمین فسفر را که معمولاً در دسترس هستند، در اختیار شما قرار می‌دهد.
| مواد | آنالیز | فرم موجود (شکل فیزیکی) | محلول در سیترات | محلول در آب | اقدامات احتیاطی |
| فسفات دی آمونیوم | ۰-۴۶-۱۸ | جامد، گرانول | … | ۱۰۰ | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
| مونو آمونیوم فسفات | ۰-۴۸-۱۱ | جامد، گرانول | … | ۱۰۰ | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
| سوپر فسفات تریپل | ۰-۴۶-۰ | جامد، گرانول | ۱۳ | ۸۴ | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
| سوپر فسفات معمولی | ۰-۲۰-۰ | جامد، گرانول | ۱۸ | ۷۸ | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
| آمونیوم پلی فسفات | ۰-۳۷-۱۱، ۰-۳۴-۱۰ | مایع | … | … | تحریک‌کننده چشم |
جدول زیر فهرستی از منابع تأمین پتاسیم را که معمولاً در دسترس هستند، در اختیار شما قرار می‌دهد.
| مواد | آنالیز | فرم موجود (شکل فیزیکی) | اقدامات احتیاطی |
| کلرید پتاسیم | ۶۰-۰-۰ | جامد، گرانول | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
| سولفات پتاسیم | ۱۸+۵۰-۰-۰ | جامد، گرانول | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
| نیترات پتاسیم | ۴۴-۰-۱۳ | جامد، گرانول، کریستال | باید از ایجاد گردوغبار اجتناب شود. |
جدول زیر فهرستی از برخی مواد کودی کامل یا مخلوط و میزان کارایی آن‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد.
| مواد مخلوط شده | درصد | کیلوگرم کود، برای تأمین یک پوند (حدود ۴۵۳ گرم) از مواد غذایی اولیه | ||||
| K۲O | P۲O۵ | N | K۲O | P۲O۵ | N | |
| ۱۹-۱۹-۱۹ | ۱۹ | ۱۹ | ۱۹ | ۲.۴ | ۲.۴ | ۲.۴ |
| ۱۵-۱۵-۱۵ | ۱۵ | ۱۵ | ۱۵ | ۳ | ۳ | ۳ |
| ۱۰-۱۰-۱۰ | ۱۰ | ۱۰ | ۱۰ | ۴.۵ | ۴.۵ | ۴.۵ |
| ۱۲-۱۲-۶ | ۱۲ | ۱۲ | ۶ | ۳.۷۶ | ۳.۷۶ | ۷.۵۷ |
| ۲۴-۲۴-۱۲ | ۲۴ | ۲۴ | ۱۲ | ۱.۹ | ۱.۹ | ۳.۷۶ |
| ۱۵-۱۰-۵ | ۱۵ | ۱۰ | ۵ | ۳ | ۴.۵ | ۹ |
| ۰-۴۶-۱۸ | ۰ | ۴۶ | ۱۸ | NA | ۱ | ۲.۵ |
| ۰-۳۷-۱۱ | ۰ | ۳۷ | ۱۱ | NA | ۱.۲ | ۴.۱۲ |
جدول زیر فهرستی از منابع غذایی ثانویه و ریزمغذی‌هایی که معمولاً در دسترس هستند، در اختیار شما قرار می‌دهد.
| مواد غذایی | محتوای مواد غذایی (درصد) | کیلوگرم کود، برای تأمین یک پوند (حدود ۴۵۳ گرم) از مواد غذایی |
| منیزیم اکسی سولفات منیزیم (گرانول) سنگ آهک دولومیتی * سولفات منیزیم (منیزیم نمک) سولفات منیزیم – پتاسیم | 36 9 9 11 | 1.27 5 5 4.12 |
| گوگرد K-Mag (Sul-po-mag) گوگرد معدنی سولفات کلسیم (گچ) سولفات آمونیوم | 21 تا ۲۲ ۸۵ تا ۱۰۰ ۱۵ تا ۱۸ ۲۴ | 2 تا ۲.۱ ۰.۴۵ تا ۰.۵۴ ۲.۵ تا ۳ ۱.۹ |
| بور بوراکس سلوبور | 10 تا ۱۵ ۲۰.۵ | 3 تا ۴.۵ ۲.۲۲ |
| کلسیم سنگ آهک کلسیتیک * سولفات کلسیم (گچ) پودر استخوان | 35 22.5 15 | 1.27 2 3 |
| آهن سولفات آهن کلات‌های آهن (پودر محلول) | 40 20 | 1.13 2.26 |
| منگنز اکسید سولفات منگنز کلات‌های منگنز (پودر محلول) | 28 20 | 1.63 2.26 |
| روی اکسی سولفات روی کلات روی (پودر محلول) | 36 25 | 1.27 1.81 |
* نباید به‌عنوان منبع غذایی استفاده شود مگر اینکه خاک نیاز به آهک داشته باشد.
توصیه‌های کودی
امروزه شرکت‌های متعددی مبادرت به تولید کودهای کامل می‌کنند و انتخاب محصولات با کیفیت از میان این محصولات کار دشواری است، ازاین‌رو ما در شرکت تجارت سبز آبان، برخی از محصولات با کیفیت را که می‌توانید با اطمینان مورداستفاده قرار دهید به شما معرفی و توصیه می‌کنیم، این محصولات عبارت‌اند از:
- کودهای کامل شرکت گرین (مثل ۱۰-۵-۴۰، ۲۰-۲۰-۲۰ و …)
- کودهای ناقص شرکت گرین (مثل +TE 40-20-0 و …)
- کودهای کامل شرکت پرینوا (مثل ۱۰-۵۲-۱۰، ۲۰-۲۰-۲۰، ۳۶-۱۲-۱۲، ۱۰-۱۰-۳۰، ۱۸-۱۸-۱۸، ۱۳-۴۰-۱۳ و …)
- کودهای ناقص شرکت پرینوا (مثل مونو آمونیوم فسفات، اوره فسفات، نیترات پتاسیم و …)
- کود بایو فسفات شرکت بایوران
- کودهای کامل دکتر بایو (مثل کودهای خانگی ۱۰-۵۲-۱۰، ۲۰-۲۰-۲۰، ۳۶-۱۲-۱۲ و…)
- کودهای کامل مستر شرکت والگرو (۲۰-۲۰-۲۰ و …)
نتیجه‌گیری
افزایش تولید زیست‌توده گیاهی برای تأمین مواد غذایی به مصرف کودها وابسته است که به دلیل نیاز به انرژی برای تولید کود نیتروژن و مشکلات استخراج فسفر و پتاسیم از معادن، تأمین حجم بالایی از کود برای تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان با مشکلات زیادی همراه است، علاوه بر این، منابع پتاسیم (K) و فسفر (P) در چند کشور متمرکز شده است و این موضوع، تولیدکنندگان بزرگ کشاورزی را به شدت به واردات وابسته می‌کند. این وضعیت از نظر اقتصادی و استراتژیک نامطلوب است و نقش زیادی در معرفی روش‌های جایگزین برای تأمین مواد غذایی موردنیاز گیاهان دارد، به‌عنوان‌مثال، هرساله با تثبیت نیتروژن از طریق کشت سویا در کشورهای بزرگ تولیدکننده مثل برزیل، میلیاردها دلار صرفه‌جویی می‌شود، البته در حال حاضر این توانایی مختص گیاهان خانواده لگومینوز است و نیاز به تحقیقات گسترده برای گسترش این توانایی بین دیگر خانواده‌های گیاهی وجود دارد.
امروزه با توجه به رشد و توسعه جمعیت انسانی، نیاز به افزایش عملکرد محصولات بیش از پیش احساس می‌شود و برای دستیابی به عملکرد بیشتر و افزایش تولید محصولات کشاورزی، باید به‌طور مداوم از کودهای مختلف کشاورزی استفاده نمود، از آنجا که برای تشخیص نیازهای مختلف غذایی گیاهان، نیاز به مدیریت دقیق و دانش بالایی وجود دارد، تولیدکنندگان کودهای کشاورزی تلاش می‌کنند با تولید کودهای کامل بتوانند به طور هم‌زمان نیازهای اصلی گیاهان را برطرف نموده و کار را برای کشاورزان آسان‌تر نمایند. کودهای کامل در انواع مختلفی تولید و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرند که باید بر اساس نتایج آزمون خاک از این کودها استفاده نمود، این کودها علاوه بر تأمین سه عنصر اصلی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K)، ممکن است برخی از عناصر دیگر را نیز در مقیاس کمتر در خود داشته باشند و به‌خاطر تنوع بالای این کودها، به کشاورزان توصیه می‌شود که با توجه به نتایج آزمون خاک و بنا بر نظر کارشناسان آگاه، اقدام به استفاده از این کودها در زمین‌های خود نمایند، امیدواریم مطالب این مقاله موردتوجه و استفاده شما عزیزان قرار گرفته باشد.
مقالات مرتبط
- کودهای شیمیایی و آلی مورد استفاده در گلخانه
- بهترین کود برای رشد سریع درختان و گیاهان
- کود بیولوژیک یا زیستی چیست؟ انواع، اهمیت و مزایای آن
سلام روزتون بخیرببخشیددرموردتغذیه ترکیبی نشادرگلخانه مشاوره میدید؟
سلام
بله درخدمت هستیم
با شماره ۰۹۱۲۰۲۲۷۰۹۹ در واتساپ جهت مشاوره پیام ارسال کنید.