مراحل داشت تا برداشت ذرت

مراحل پس از کاشت شامل: تغذیه، مبارزه با علف‌های هرز، مبارزه با آفات و نگهداری از ذرت تا هنگام برداشت

مقدمه 

ذرت دارای رشد سریعی است بااین‌وجود در ابتدای رشد بسیار ضعیف است و نیاز به حمایت دارد. به علت رشد آرام این گیاه در مراحل اولیه زندگی درصورتی‌که موردحمایت قرار نگیرد نمی‌تواند بر علف‌های هرز سمج و قدرتمندی چون قیاق غلبه کند که این موضوع درنهایت باعث کاهش چشمگیر عملکرد خواهد شد.

البته در مراحل بعدی رشد قدرت و سرعت رشد ذرت افزایش یافته و به‌مرور می‌تواند با سایه‌اندازی (خصوصاً در ذرت علوفه‌ای که به‌صورت متراکم کشت می‌شود) رقبای خود را کنترل کند.

آبیاری ذرت

درصورتی‌که شرایط آب و هوایی و رطوبت خاک مناسب باشد، حدود یک هفته پس از کاشت گیاهان سبز شده و حدود دو هفته بعد از آن با توجه به رطوبت خاک می‌توانید آبیاری را آغاز نمایید.مرحله دوم آبیاری زمانی انجام می‌شود که گیاه ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر ارتفاع و ۵ تا ۶ برگ دارد.

مراحل اصلی و ضروری آبیاری ذرت به‌صورت زیر است

• جوانه زدن
• به ساقه رفتن
• پیدایش گل نر
• پیدایش گل ماده
• تشکیل دانه
• شیری شدن دانه

در این مراحل در­صورتی که آبیاری مناسب صورت نگیرد ممکن است عملکرد با کاهش شدید مواجه شود.

نکاتی که در آبیاری ذرت لازم است مورد توجه قرار دهید

• پیش از مرحله دوم آبیاری می‌توانید با فاروئر (پنجه غازی) اقدام به ساخت فاروها و سله شکنی خاک نمایید، هم‌زمان با این کار علف‌های هرز را نیز از بین برده و خاک نیز هوادهی می‌شود. پس از این مرحله حدوداً هر دو هفته یک‌بار می‌توانید بر اساس رطوبت خاک و هوا اقدام به آبیاری نمایید.
• در مراحل پایانی مثل زمان گرده‌افشانی و تشکیل دانه وجود آب برای گیاه از اهمیت زیادی برخوردار است و کمبود آب در این مراحل باعث افت شدید عملکرد خواهد شد.

کود دهی ذرت

همان‌طور که در بخش اول اشاره شد ذرت به خاطر رشد سریع و تولید زیاد نیاز به کود فراوان دارد و مواد غذایی موردنیاز را باید در اختیار آن قرار دهید، در غیر این صورت نمی‌توانید انتظار عملکرد مناسب از آن داشته باشید.

قبل از کود دهی لازم است از وضعیت فعلی خاک آگاه باشید زیرا میزان کود دهی در کشت‌های قبلی و حتی نوع گیاهی که قبلاً در زمین شما کشت شده می‌توانند بر میزان مواد غذایی موجود در خاک تأثیرگذار باشند و ممکن است با دادن کودی که به میزان زیاد در خاک وجود دارد علاوه بر هدر دادن پول خود باعث مسمومیت گیاه و خاک زراعی خود شوید.

کودهای ماکرو

ذرت بیشترین نیاز را به عناصر اصلی نیتروژن، فسفر و پتاسیم دارد. از میان این سه عنصر نیتروژن دارای آبشویی زیاد است و نمی‌تواند مدت زیادی در دسترس گیاه باقی بماند و لازم است تا در مراحل مختلف رشد و بر اساس نیاز گیاه در اختیار آن قرار گیرد.

چگونگی و میزان مصرف نیتروژن

همان‌طور که قبلاً اشاره شد، به خاطر رشد کندی ذرت در مراحل ابتدایی رشد و همچنین سیستم ریشه‌ای توسعه نیافته، امکان استفاده از میزان زیاد کود نیتروژن به‌صورت یکجا (در ابتدای رشد) برای گیاه وجود ندارد و در صورت مصرف نیتروژن زیاد قبل از کاشت، این کود با آبیاری‌های اولیه شسته شده و از دسترس گیاه خارج خواهد شد و علاوه بر آلودگی محیط‌زیست و هزینه مالی برای شما، می‌تواند به افزایش علف‌های هرز سمجی که توانایی جذب سریع نیتروژن را دارند نیز کمک کند.

میزان مصرف نیتروژن

در خصوص نیتروژن پیشنهاد می‌شود ابتدا بر اساس اقلیم منطقه و دیگر شرایط کشت، پیش‌بینی از عملکرد نهایی انجام گرفته (برای تخمین میزان تولید محصول بر اساس شرایط اقلیمی و … در هر منطقه، جداولی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید) و سپس میزان نیاز گیاه تخمین زده شود و این نیاز کودی در مراحل مختلف رشد به‌صورت سرک در اختیار گیاه قرار گیرد.

نیتروژن مورد نیاز ذرت در ماه‌های دوم و سوم پس از کاشت رو به افزایش می‌گذارد به‌گونه‌ای که در ابتدای رشد (در ماه اول) فقط ۸۰ درصد از نیتروژن مورد نیاز گیاه جذب می‌شود و تا زمان ۶ برگی میزان برداشت نیتروژن به ۲۰ درصد از نیاز کلی گیاه می‌رسد. از این مرحله به بعد برداشت نیتروژن به‌شدت افزایش می‌یابد به‌گونه‌ای که تا دو هفته بعد از کاکل دهی ذرت حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد کل نیتروژن مورد استفاده گیاه برداشت می‌شود و پس از این مرحله دوباره دریافت نیتروژن شروع به کند شدن می‌کند.

به‌عنوان‌مثال اگر بررسی‌ها نشان داد که گیاه شما تا پایان دوره کشت به حدود ۴۰۰ کیلوگرم کود اوره در هکتار نیاز دارد، می‌توانید حدود ۵۰ کیلو از این کود را در سومین آبیاری که سیستم ریشه ایجاد شده و گیاه شروع به رشد رویشی کرده است در اختیار آن قرار دهید، در مرحله ۶ برگی ۱۰۰ کیلو، در مرحله ۱۰ برگی ۱۰۰ کیلو و قبل از کاکل دهی نیز ۱۰۰ کیلو و نهایتاً در مرحله دانه‌بندی (برای پر کردن دانه) ۵۰ کیلوگرم در هر هکتار کود نیتروژن در اختیار گیاه قرار دهید.

در هنگام مصرف کود نیتروژن لازم است به نکات زیر توجه کنید

۱-بلافاصله پس از کود سرک لازم است مزرعه را آبیاری کنید در غیر این صورت کود در زیر تابش خورشید، تصعید شده و از بین خواهد رفت.

۲- ازآنجاکه نیتروژن در معرض آفتاب آسیب‌پذیر است توصیه می‌شود که این کود را همراه با آبیاری در اختیار گیاه قرار دهید، این کار به جذب سریع‌تر نیتروژن در گیاه و کاهش هدر رفت آن کمک می‌کند.

۳- در مراحل ابتدایی رشد و در زمان مبارزه مکانیکی با علف‌های هرز می­توانید با دستگاه کولتیواتور کود نیتروژن را نیز به‌صورت نواری در کنار بوته‌ها قرار دهید.

علائم کمبود نیتروژن

نیتروژن ازجمله عناصر متحرک در گیاه است و در شرایط کمبود، نیتروژن موجود در برگ‌های پیر به سمت برگ‌های جوان‌تر حرکت می‌کند که این موضوع باعث می‌شود برگ‌های پیر زودتر دچار آسیب شوند، ازاین‌رو نشانه‌های کمبود نیتروژن ابتدا در برگ‌های پیر پایین بوته‌ها نمایان می‌شود و در صورت ادامه به دیگر بخش‌های گیاه گسترش می‌یابد. در صورت کمبود نیتروژن ابتدا نوک برگ‌ها زرد شده و سپس به‌مرور این زردی به دیگر قسمت‌های برگ گسترش می‌یابد و برگ‌ها پس از زرد شدن می‌ریزند.

نکته : برخی از شرایط محیطی مثل هوای بسیار گرم یا خشک نیز می‌توانند باعث زردی برگ‌ها شوند ولی تفاوت آن‌ها در این است که کمبود نیتروژن در برگ‌های پایینی مشاهده می‌شود.

مضرات بیش‌بود نیتروژن

در مورد مصرف نیتروژن باید دقت نمود زیرا مصرف بیش‌ازحد نیتروژن نیز دارای عوارض فراوانی است. زمانی که نیتروژن زیاد در اختیار گیاه قرار می‌گیرد، رشد رویشی افزایش می‌یابد و ریشه‌ها به‌خوبی توسعه نمی‌یابند درنتیجه توانایی گیاه در جذب مواد غذایی دیگر و آب تا حدودی کاهش یافته و در شرایط تنش گیاه با مشکل مواجه خواهد شد. همچنین افزایش رشد رویشی باعث آسیب‌پذیری بیشتر گیاه در برابر حمله آفات و بیماری‌ها می‌شود و آفات و بیماری‌ها نیز این گیاهان را ترجیح داده و بیشتر مورد حمله قرار می‌دهند.

کودهای فسفره

برخلاف نیتروژن، کودهای حاوی فسفر در خاک تحرک چندانی ندارند و از طرفی نیاز گیاه به عنصر فسفر در ابتدای رشد بسیار زیاد است زیرا گیاه برای توسعه ریشه‌ها و تولید انرژی برای انجام فرآیندهای فیزیولوژیکی به فسفر نیاز دارد، بر همین اساس شما باید از ابتدای کاشت بذر، فسفر را نیز به خاک اضافه کنید. وجود فسفر در گیاه این توانایی را به گیاه می‌دهد که سیستم ریشه‌ای سالم و با انشعابات فراوان تولید کند و در مراحل بعد با دریافت بهتر مواد غذایی و آب توسط این ریشه‌ها با سرعت و قدرت بیشتری رشد کند.

روش مصرف کود فسفر

به خاطر تثبیت فسفر در خاک بهتر است هم‌زمان با کشت کود را نیز در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری زیر بذر (با استفاده از دستگاه بذرکار) قرار دهید در این روش ممکن است نیاز به مصرف کود تا نصف روش دست پاش کاهش یابد. درصورتی‌که در منطقه شما به خاطر در دسترس نبودن تجهیزات لازم، امکان کود دهی به این شکل نیست می‌توانید به‌ناچار کود را با شخم در عمق خاک قرار دهید و نباید کود را در سطح خاک رها کنید، چون ریشه‌ها دسترسی به سطح ندارند و همچنین درصورتی‌که فسفر در عمق خاک باشد ریشه برای دسترسی به آن به سمت عمق حرکت بیشتری خواهد داشت.

همچنین فسفر در افزایش مقاومت به ورس، زودرسی محصول، افزایش کیفیت محصول و تولید شاخه‌های جانبی که درنهایت به افزایش عملکرد ختم می‌شوند مؤثر است.

میزان مصرف فسفر

در مورد فسفر نیز همچون نیتروژن لازم است بر اساس نوع اقلیم و شرایط محیطی و… میزان تولید نهایی را پیش‌بینی نمایید و میزان فسفر موردنیاز بر اساس این میزان تولید را محاسبه کنید، سپس با توجه به نتایج آزمون خاک، فسفر موردنیاز را به‌طور یکجا در همان مرحله کاشت در اختیار گیاه قرار دهید.

نکاتی که لازم است در هنگام مصرف کود فسفره به آن‌ها توجه کنید

۱-فسفر در داخل گیاه به‌راحتی حرکت می‌کند ولی در خاک این‌گونه نیست ازاین‌رو توصیه می‌شود با آغاز رشد رویشی گیاه مقداری کود مایع فسفره به همراه آب آبیاری در اختیار گیاه قرار دهید، این کار باعث می‌شود که ریشه با شروع حرکت به سمت منبع فسفر زودتر خود را به آن رسانده و توسعه ریشه‌ها و تولید ریشه‌های ثانویه بهتر و سریع‌تر محقق گردد.

۲- ازآنجاکه بیشتر فسفر قابل جذب در کود سوپر فسفات تریپل (به دلیل داشتن درصد بالای کلسیم) به شکل مونو کلسیم فسفات است و از طرفی به خاطر مقدار زیاد کربنات کلسیم در اکثر خاک‌های کشور، با مصرف این کود، مقدار زیادی از آن به فرم دی کلسیم فسفات و تری کلسیم فسفات تبدیل شده و قابلیت جذب فسفر را برای گیاه به‌شدت کاهش می‌دهد، توصیه می‌شود از کودهای محلول در آب که علاوه بر میزان مناسبی فسفر که به‌راحتی قابل جذب است، pH خاک را نیز به سمت اسیدی می‌برند و می‌توانند در بهبود جذب عناصر مفید باشند استفاده شود.

۳- در هنگام استفاده از کودهای حاوی فسفر یا دیگر عناصر باید به میزان نیتروژن نیز توجه نمایید و اگر کود دارای نیتروژن بود (مثل دی آمونیوم فسفات، اوره فسفات، نیترات پتاسیم و …) میزان آن را محاسبه نموده و از نیتروژن مصرفی کم نمایید. به‌عنوان‌مثال کود اوره فسفات ۴۴ درصد فسفر و ۱۸ درصد نیتروژن دارد و اگر بدون توجه به میزان نیتروژن فقط به‌عنوان کود فسفره از آن استفاده کنید، علاوه بر مصرف بیهوده نیتروژن و هزینه اضافه، ممکن است به گیاهان آسیب هم برسانید.

۴- بهتر است در زمان گلدهی برای افزایش غلظت فسفر و درنتیجه افزایش عملکرد دانه، اقدام به محلول‌پاشی کودهای حاوی فسفر کنید.

علائم کمبود فسفر در گیاه

علائم کمبود فسفر خیلی مشخص نیست و نمی‌توان به‌سادگی در مورد کمبود فسفر در گیاه قضاوت کرد. گیاه دچار کمبود، رشد بسیار کندتری دارد و کوتوله (کوتاه ماندن) می‌شود و رسیدگی محصول نیز در آن به تعویق می‌افتد و دانه‌ها به‌صورت منظم نمی‌رسند، همچنین لبه برگ‌ها قرمز شده و برگ‌های پیر دچار نکروز (مرگ بافت‌های گیاهی) می‌شوند. برگ‌ها به رنگ تیره مایل به بنفش درآمده و ساقه‌ها ارغوانی رنگ می‌شوند.

کود پتاسیم

پتاسیم در کنار نیتروژن و فسفر تکمیل کننده سه عنصر اصلی و پرمصرف برای گیاهان است. این عنصر نقش ویژه‌ای در کارکرد آنزیم‌ها و کوآنزیم ­ها دارد، به‌علاوه پتاسیم در جذب نیتروژن و تولید پروتئین‌ها نیز مؤثر است و می‌تواند در شرایط تنش مقاومت گیاه را افزایش دهد.

پتاسیم همچنین در انجام فتوسنتز و نقل‌وانتقال مواد تولید شده در فتوسـنتز به نقاط مختلف گیاه و ذخیره‌سازی آن مؤثر اسـت و می‌تواند سرعت انتقال نیتروژن از بخش‌های رویشی گیاه (مثل برگ) به دانه را نیز افزایش دهد.

پتاسیم مقاومت گیاهان را در مقابل بادزدگی، بیماری و تنش‌های محیطی مثل خشکی افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث افزایش کیفیت محصول شود.

طریقه مصرف کود پتاسیم

پتاسیم از ابتدای رشد توسط گیاه جذب می‌شود و شما می‌توانید پیش از کاشت، کود پتاسیم را به‌طور کامل به خاک اضافه نموده و سپس با دیسک کود را زیرخاک ببرید. درصورتی‌که میزان شوری خاک مزرعه شما بالاست باید از کود سولفات پتاسیم استفاده کنید، اما اگر EC خاک پایین است، می‌توانید از کلرید پتاسیم نیز استفاده نمایید. درصورتی‌که پس از کشت بخواهید کمبود پتاسیم را جبران کنید اگر EC خاک بالا نباشد می‌توانید کلرید پتاسیم را در اوایل رشد به‌صورت سرک به گیاه بدهید.

میزان مصرف کود پتاسیم

برای مصرف پتاسیم نیز مثل فسفر و نیتروژن، لازم است ابتدا بر اساس شرایط محیطی و نوع اقلیم و …، مقدار تولید نهایی را تخمین زده و مطابق با نیاز گیاه کودهای پتاسیمی را در اختیار آن قرار دهید. البته در این مرحله لازم است آزمایش خاک را نیز مشاهده نمایید و بر اساس مقدار پتاسیم موجود در خاک میزان نهایی کود را تعیین نمایید.

در هنگام استفاده از کود پتاسیم به نکات زیر توجه کنید

۱-در مراحل پایانی رشد که نیاز گیاه به پتاسیم افزایش می‌یابد، می‌توانید از کودهای مایع پتاسیمی به‌صورت محلول در آب نیز استفاده کنید.

۲- در مراحل ابتدایی رشد و در زمان مبارزه مکانیکی با علف‌های هرز می­توانید کود پتاسیم را نیز به‌صورت نواری در کنار بوته‌ها قرار دهید.

۳- با توجه به نقش پتاسیم در انتقال مواد در گیاه خصوصاً در مراحل پایانی که لازم است مواد ذخیره در برگ‌ها و دیگر قسمت‌ها به سمت دانه هدایت شوند، مصرف مناسب پتاسیم می‌تواند در افزایش کیفیت و کمیت محصول نقش بسزایی داشته باشد.

علائم کمبود پتاسیم

در گیاهانی که با کمبود پتاسیم مواجه‌اند در ابتدا حاشیه برگ‌ها دچار کلروز (زردی) شده و به‌مرور برگ‌ها کشیده و خطوط زردی در طول برگ‌ها و در پشت آن‌ها ایجاد شده و برگ‌ها چروکیده می‌شوند. با ادامه کمبود برگ‌ها سوخته و قهوه‌ای می‌شوند و دانه در بلال تشکیل نمی‌شود.

نکته : بسیاری از آسیب‌های ناشی از کمبود پتاسیم حتی پس از تأمین پتاسیم قابل جبران نیستند و ازاین‌رو لازم است به‌موقع به نیاز گیاه به پتاسیم پاسخ داده شود.

کودهای میکرو (ریزمغذی)

ریزمغذی‌ها عناصری هستند که به مقدار بسیار کمتری نسبت به عناصر ماکرو مورد استفاده گیاه قرار می‌گیرند اما به خاطر نقش‌های ویژه‌ای که دارند در صورت کمبود می‌توانند آسیب‌های فراوانی به گیاه وارد کنند و لازم است که به مقدار مناسب این عناصر را در اختیار گیاه قرار دهید.

نکته : سیلیسیم اگرچه جزء عناصر کم‌مصرف است ولی به خاطر نقش مهمی که در کشت ذرت دارد باید مورد توجه ویژه کشاورزان قرار گیرد و به میزان بیشتری نسبت به دیگر عناصر میکرو مصرف شود. این عنصر در آوند چوبی با تجمع در دیواره سلولی باعث افزایش استقامت گیاه می‌شود و درنتیجه ورس در گیاه کاهش یافته و گیاهان می‌توانند به شکل بهتری نور دریافت کنند، همچنین رسوب این عنصر در بافت‌های گیاهی باعث افزایش مقاومت آن‌ها در برابر حمله آفات و بیماری‌ها می‌شود و به همین جهت توصیه می‌شود به میزان قابل‌توجهی در کشت ذرت مورد استفاده قرار گیرد.

عناصر کم‌مصرف (میکرو) را می‌توانید در صورت کمبود بر اساس جدول زیر در اختیار ذرت قرار دهید

علائم کمبود عناصر کم‌مصرف در ذرت

علائم کمبود آهن

قابلیت حرکت آهن در گیاه بسیار کم است و درنتیجه آثار کمبود آن ابتدا در برگ‌های جوان نمایان خواهد شد. در خاک‌هایی که سطح اسیدیته خاک بالاست و همچنین در خاک‌هایی که فاقد تهویه مناسب می‌باشند جذب آهن کاهش خواهد یافت.

بر اثر کمبود آهن فاصله بین رگبرگ‌ها زرد شده ولی خود رگبرگ‌ها سبز باقی می‌مانند. در ذرت به خاطر اینکه رگبرگ‌ها در طول برگ گسترش می‌یابند برگ به شکل راه‌راه در می‌آید. در ادامه با ایجاد کلروز از حاشیه برگ‌های جوان به‌ مرور برگ‌ها سفید شده و از بین می‌روند و اگر قبل از سفید شدن کامل برگ‌ها بتوانید آهن را در اختیار گیاه قرار دهید سلامتی برگ‌ها دوباره قابل برگشت است و رگبرگ‌ها ابتدا سبز می‌شوند و از این طریق می‌توانید از برطرف شدن کمبود آهن آگاه شوید.

علائم کمبود روی

در صورت کمبود روی رشد ذرت متوقف می‌شود و میان گره‌ها کوتاه می‌مانند. علائم کمبود ابتدا در برگ‌های جوان بالایی ظاهر می‌شود و برگ‌ها دچار کلروز به‌صورت نواری می‌شوند و پیچ می‌خورند و برگ‌های بالغ ممکن است سوراخ‌سوراخ شوند. همچنین کمبود روی در مراحل پایانی رشد باعث کچلی انتهای بلال می‌شود.

علائم کمبود منگنز

در اثر کمبود منگنز برگ‌های مسن دچار رنگ‌پریدگی شده و کلروز بین رگبرگ‌ها به‌مرور به سفیدی گراییده می‌شود و حاشیه و نوک برگ‌ها نکروزه می‌شوند. درکل می‌توان گفت ذرت نسبت به منگنز حساسیت متوسط دارد.

علائم کمبود مس

 ازآنجاکه مس در ساخت دیواره سلولی مورد نیاز است، می‌تواند از پژمردگی گیاه جلوگیری کند. در صورت کمبود این عنصر برگ‌ها باریک می‌شوند و به دنبال آن نوک برگ‌ها دچار پیچیدگی خواهند شد، همچنین میانگره­ها کوتاه‌تر شده و دمبرگ برگ‌ها به پایین خم می‌شوند. کمبود مس با تأثیر بر تلقیح و گلدهی، همچون روی باعث کچلی در انتهای بلال می‌شود.

نکته : بیش‌بود مس می‌تواند باعث کمبود آهن و درنتیجه ایجاد علائم کمبود آن شود که این موضوع اهمیت تشخیص درست را دوچندان می‌سازد.

علائم کمبود بور

این عنصر نقش‌های متنوعی در گیاه دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

• ۱-تأثیر در تقسیم سلولی
• ۲- مؤثر در ساخت دیواره سلولی
• ۳- بور در تولید دانه گرده نیز مؤثر است
• ۴- مؤثر در انتقال نشاسته و قند در گیاه
• ۵- متابولیسم نیتروژن و فسفر
• ۶- ساخت پروتئین
• و …

کمبود بور می‌تواند باعث نکروز در مریستم انتهایی شود که از رشد گیاه جلوگیری نموده و تولید میان گره‌ها با اختلال مواجه می‌شود و باعث کوتولگی و کاهش رشد گیاه می‌شود. در اثر کمبود بور، نقاط نکروزه ریزی روی برگ ایجاد می‌شود که ممکن است در شرایط خشکی این علائم بیشتر بروز می‌کند این موضوع تشخیص کمبود بور را از خشکی دشوار می‌سازد. همچنین کمبود بور باعث برهم خوردن یکنواختی بذور در داخل بلال شده و در بعضی نقاط هم دانه تشکیل نمی‌شود که درنهایت باعث کاهش عملکرد خواهد شد. در این گیاهان رنگ برگ‌ها تا حدودی به سمت زرد شدن می‌رود. ازآنجاکه بور جزء عناصری است که به‌سختی در گیاه حرکت می‌کند، کمبود آن بیشتر در برگ‌های بالایی مشاهده می‌شود.

نکاتی در مورد کمبود بور

• در هنگام مصرف بور باید دقت زیادی نمود زیرا درصورتی‌که مقدار آن از نیاز گیاه بیشتر باشد، به‌سرعت می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت در گیاه شود.
• ازآنجاکه کمبود بور می‌تواند باعث آسیب به مریستم انتهایی گیاه شود، غالبیت انتهایی ذرت را کاهش داده و می‌تواند باعث ایجاد حالت روزت در گیاه شود.
• کمبود بور می‌تواند با قطع مسیر حرکت آب و مواد غذایی، حتی در شرایطی که آب در دسترس باشد باعث پژمردگی برگ شود.

معرفی کودهای زیستی و مزایای استفاده از آن‌ها در کشت ذرت

کودهای زیستی معمولاً به‌صورت مایع و پودری و به‌ندرت به‌صورت­های گرانول یا ژله‌ای در دسترس می‌باشند.

این کودها شامل بستری برای نگهداری از ارگانیسم‌های مفید خاکزی یا فرآورده‌های متابولیک آن‌ها است که می‌توانند به اشکال مختلف در افزایش رشد و تولید گیاهان مؤثر باشند.

یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین انواع کودهای زیستی، کودهای دارای باکتری زنده هستند که به اشکال مختلف مثل تثبیت نیتروژن، قابل جذب نمودن فسفر برای گیاه، تولید تنظیم‌کننده‌های رشد و … می‌توانند به رشد گیاهان و افزایش عملکرد کمک کنند.

برخی از این باکتری‌ها شامل موارد زیر می‌شود

• سودوموناس
• فلاوباکتریوم
• باسیلوس
• ازتوباکتر
• آزو سپیریلوم

چگونگی مصرف کودهای زیستی

شما می‌توانید کودهای زیستی را به‌صورت بذرمال و یا محلول‌پاشی استفاده کنید. بر اساس فرمولاسیون هر شرکت و شکل کود موردنظر ممکن است از روش‌های دیگری نیز برای نتیجه‌گیری مناسب استفاده گردد که باید بر اساس توضیحات روی بسته محصول عمل نمایید. 

کنترل علف‌های هرز در مزارع ذرت

ازآنجاکه ذرت در مراحل اولیه زندگی رشد آرامی دارد و نمی‌تواند بر علف‌های هرز سریع الرشد غلبه کند، در این زمان حتماً باید مورد حمایت قرار گیرد تا بتواند مراحل اولیه را گذرانده و توانایی مقاومت در برابر علف‌های هرز را کسب نماید.

به‌طورکلی کنترل علف‌های هرز در ذرت به سه روش زیر انجام می‌شود

• روش‌های مکانیکی: مثل حذف و نابود کردن علف هرز با کولتیواتور زدن
• روش‌های زراعی: مثل شخم زدن که بسیاری از بذور را به عمق برده و دیگر قادر به رشد نخواهند بود و یا به سطح خاک آورده و در معرض نور و تغذیه جانوران قرار می‌دهد.
• روش‌های شیمیایی:

به‌طورکلی مبارزه شیمیایی با علف‌های هرز ذرت در سه زمان انجام‌پذیر است:

۱-پیش از کاشت

۲- پس از کاشت و قبل از سبز شدن گیاه

۳- پس از سبز شدن گیاه

سموم پیش‌کاشت

در مورد سموم پیش‌کاشت می‌توان به ارادیکان اشاره نمود، این سم را قبل از کشت به خاک اضافه می‌کنند، میزان مصرف آن حدود ۵ لیتر در هکتار است که باید با کمک دیسک با خاک سطحی مخلوط گردد.

نکته : این سم درواقع نوعی جوانه کش است و بلافاصله پس از آغاز رشد علف هرز آن‌ها از بین می‌برد، ازاین‌رو لازم است قبل از بکار گیری این سم ابتدا زمین را آبیاری نمایید و قبل از خشک شدن کامل زمین اقدام به سم‌پاشی نمایید تا بیشترین بهره‌وری را از سم بکار رفته داشته باشید، بلافاصله پس از استفاده از سم باید با کمک دیسک سم را زیر خاک برده و آبیاری کنید.

سموم پس از کاشت و قبل از جوانه‌زنی

بسیاری از علف‌های هرز رشد سریع‌تری نسبت به ذرت دارند و زودتر از ذرت از خاک خارج می‌شوند، ازاین‌رو با به‌کارگیری برخی سموم که دوام کمی دارند این علف‌ها پس از خروج و برخورد با سم از بین می‌روند و قبل از خروج ذرت اثر سم از بین می‌رود.

آلاکلر (لاسو) به میزان ۳ تا ۵ لیتر در هکتار به‌صورت محلول در سطح خاک پاشیده می‌شود. همچنین سم آترازین را نیز می‌توان به میزان ۱ کیلوگرم در هکتار استفاده نمود.

سموم پس از کاشت و سبز شدن ذرت

سم ۲٫۴٫D را می‌توانید پس از سبز شدن علف‌های هرز و در مرحله ۵ تا ۷ برگی ذرت، زمانی که گیاه ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر ارتفاع دارد با نسبت ۱ تا ۱٫۵ لیتر در هکتار بر روی گیاهان محلول‌پاشی کنید، مصرف زیاد می‌تواند باعث بدشکلی بوته‌ها شود.

نیکوسولفورون (کروز) را با نسبت ۱٫۵ تا ۲ لیتر در هکتار در زمان ۲ تا ۴ برگی ذرت می‌توانید استفاده کنید.

نکته : در هنگام استفاده از سم ۲٫۴٫D باید به کشت‌های اطراف نیز توجه کنید زیرا بعضی از گیاهان به‌شدت به آن حساسیت نشان می‌دهند و حتی مقدار بسیار اندک این سم می‌تواند به آن‌ها آسیب وارد کند.

نکته : در هنگام سم‌پاشی جهت کنترل علف‌های هرز ذرت (معمولاً در مرحله ۶ برگی ذرت) برای جلوگیری از کاهش رشد رویشی ذرت، می‌توانید از اسیدآمینه (یک لیتر در هکتار) نیز برای عبور از تنش استفاده کنید با این کار در­واقع غذای آماده را در اختیار گیاه قرار می‌دهید و از ایجاد شوک در گیاه جلوگیری می‌کنید.

مبارزه با آفات در ذرت

پس از کاشت ذرت و در اولین روزهای پس از جوانه‌زنی ممکن است برخی از بوته‌ها خشک شوند، علت این اتفاق می‌تواند حضور لاروهای اگروتیس در منطقه ریشه باشد. در صورت مشاهده این وضعیت و اگر خسارت زیاد باشد لازم است که سم‌پاشی انجام دهید، با توجه به ممنوعیت مصرف سوین برای مبارزه با این آفت می‌توانید از دیازینون ۶۰ درصد به میزان ۱ تا ۱٫۵ لیتر در هکتار استفاده کنید.

نکته : در کشت‌های بهاره معمولاً نیاز به سم‌پاشی زیادی نیست ولی در مورد کشت‌های تابستانه وضعیت متفاوت است.

در جدول زیر برخی از آفات مهم ذرت معرفی و سموم مناسب برای مبارزه با آن‌ها بیان شده است

مبارزه با بیماری‌های ذرت

در جدول زیر برخی از بیماری‌های مهم ذرت معرفی و روش مبارزه با آن‌ها توضیح داده شده است

برداشت ذرت

برداشت ذرت دانه‌ای

زمانی که یک لایه سیاه اطراف نوک دانه‌ها نمایان شد به این معناست که ذرت ازنظر فیزیولوژیکی رسیده است. برای برداشت ذرت دانه‌ای زمانی که رطوبت دانه‌ها به حدود ۲۵ تا ۲۸ درصد رسید با استفاده از کمباین مخصوص که قادر است پس از چیدن بلال‌ها، دانه‌های بلال را جدا کرده و در مخزن خود جمع‌آوری نماید اقدام به جمع‌آوری محصول می‌شود.

برداشت ذرت علوفه‌ای

برای این کار از چاپر استفاده می‌شود که کلیه اندام هوایی را از ارتفاع حدود ۱۰ سانتی‌متری زمین بریده و به قطعات کوچک تقسیم می‌کند و در کامیونی که همراه با چاپر حرکت می‌کند بارگیری می‌نماید تا به سیلو انتقال یابند.

در هنگام کشت به نکات زیر توجه کنید

• شما باید پیش از کشت بدانید که قصد دارید دانه یا علوفه را برداشت کنید تا بر اساس آن بتوانید بذر مناسب‌تر و با توانایی تولید بیشتر را انتخاب کنید.
• توصیه می‌شود برای جلوگیری از شیوع و توسعه بیماری‌های قارچی در مزرعه خود حتماً از بذور ضدعفونی شده استفاده نمایید.

جمع‌بندی

ذرت یکی از مهم‌ترین گیاهان برای تغذیه انسان و دام است و با توجه به پیشرفت‌های زیادی که در تولید ارقام هیبرید ذرت در دنیا اتفاق افتاده است، شما می‌توانید در هر منطقه جغرافیایی یا اقلیمی که حضور دارید بذر مناسب با شرایط خود را بیابید. درواقع انتخاب درست بذر در زمان کشت می‌تواند کلید موفقیت شما در دستیابی به عملکردهای بالا و رسیدن به سود سرشار باشد، ازاین‌رو توصیه می‌شود در هنگام تهیه بذر ابتدا هدف خود را کاملاً مشخص نمایید و سپس با نظر افراد خبره در منطقه اقدام به تهیه بذر نمایید. امید است این مقاله بتواند به شما در عبور از موانع احتمالی پیش رو کمک نماید.

مقالات مرتبط

• معرفی انواع ذرت و شرایط لازم برای کشت ذرت
• آفات و بیماری های مهم ذرت و روش مبارزه